Ngày 23/8, Đại hội đồng (ĐHĐ) Liên nghị viện ASEAN lần thứ 42 (AIPA 42) với chủ đề 'Phát triển quan hệ hợp tác nghị viện trong lĩnh vực kỹ thuật số bao trùm hướng tới Cộng đồng ASEAN năm 2025' đã chính thức khai mạc theo hình thức trực tuyến.

Đại dịch COVID-19 là chất xúc tác để ASEAN tăng cường số hóa nền kinh tế

Hơn một năm qua, thế giới và khu vực ASEAN tiếp tục đối mặt với những khó khăn, thách thức to lớn của đại dịch COVID-19, gây ra những tổn thất về người và nguy cơ đứt gãy chuỗi sản xuất, cung ứng, tác động nghiêm trọng tới tăng trưởng kinh tế, làm trầm trọng hơn bất bình đẳng xã hội, trong đó có bất bình đẳng về kỹ thuật số và an sinh, phúc lợi xã hội của người dân.

Hơn bao giờ hết, đại dịch COVID-19 đặt ra những yêu cầu cấp bách đối với các quốc gia cần đổi mới quản trị đất nước, điều chỉnh chính sách và những mục tiêu phát triển, trong đó có yêu cầu về chuyển đổi kỹ thuật số, xây dựng nền kinh tế số nhằm kịp thời ứng phó với đại dịch, duy trì phát triển kinh tế - xã hội ổn định.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp toàn thể Đại hội đồng AIPA-42. (Ảnh:VGP/Nhật Bắc)

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng trước diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19 cùng với chuyển động khó lường của môi trường địa chính trị khu vực và quốc tế, chúng ta vui mừng nhận thấy Cộng đồng ASEAN tiếp tục khẳng định tinh thần đoàn kết, thống nhất, năng lực tự cường, bản lĩnh vững vàng và vai trò trung tâm của mình, đã hành động kịp thời, chung tay ứng phó đại dịch ngay từ khi mới bùng phát.

Càng qua sóng gió, bản sắc của Cộng đồng, tình cảm tương thân, tương ái giữa các quốc gia thành viên và người dân càng được củng cố và bồi đắp. Thông qua các sáng kiến lập Quỹ ứng phó COVID-19, Kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp, lập Quy trình chuẩn ứng phó dịch bệnh, đặc biệt là việc triển khai Kế hoạch chung của ASEAN mua vắc-xin hỗ trợ người dân và thúc đẩy năng lực tự cường về vắc-xin ở khu vực, các nước ASEAN đã và đang tích cực phối hợp chặt chẽ nhằm nâng cao khả năng ứng phó chủ động của từng quốc gia, hỗ trợ lẫn nhau từng bước đẩy lùi dịch bệnh. 

Với cách tiếp cận toàn diện, song song với kiểm soát đại dịch, ASEAN đang đẩy mạnh các biện pháp theo Khung phục hồi tổng thể ASEAN, trong đó, đổi mới, sáng tạo, CĐS, đổi mới mô hình phát triển được xem là đòn bẩy để sớm khôi phục đà tăng trưởng bền vững.

Nhấn mạnh đại dịch COVID -19 cũng là chất xúc tác để ASEAN tăng cường số hóa nền kinh tế, thích ứng và tận dụng hiệu quả cách mạng lần thứ 4, thu hẹp khoảng cách về số và đảm bảo bình đẳng số trong khu vực, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hoan nghênh Hội nghị Bộ trưởng số của ASEAN nhóm họp tháng 1/2021 đã thông qua Kế hoạch tổng thể về số của ASEAN đến năm 2025; ủng hộ nỗ lực thông qua và sớm đưa vào triển khai chiến lược về cách mạng lần thứ 4 của ASEAN nhằm tạo lập một Cộng đồng ASEAN đổi mới, sáng tạo, nâng cao sức cạnh tranh trong nền kinh tế thế giới.

Trong thông điệp chào mừng gửi đến Đại hội đồng AIPA 42, chia sẻ về chủ đề AIPA 42, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã đánh giá cao chủ đề của ĐHĐ AIPA năm nay 'Phát triển quan hệ hợp tác nghị viện trong lĩnh vực kỹ thuật số bao trùm hướng tới Cộng đồng ASEAN năm 2025'; cho rằng, đây là chủ đề có tính thời sự cao, đặt ra yêu cầu thiết thực trong hợp tác nghị viện ASEAN, phát huy vai trò của kênh lập pháp đồng hành với kênh hành pháp trong đẩy mạnh công cuộc CĐS, xây dựng nền kinh tế số, thu hẹp khoảng cách số và bất bình đẳng số, hướng tới kỹ thuật số bao trùm trong Cộng đồng ASEAN.

AIPA 42 với chủ đề 'Phát triển quan hệ hợp tác nghị viện trong lĩnh vực kỹ thuật số bao trùm hướng tới Cộng đồng ASEAN năm 2025' đã chính thức khai mạc theo hình thức trực tuyến. (Ảnh: Baoquocte)

Tại phiên khai mạc sáng 23/8, phát biểu chào mừng phiên họp, Chủ tịch AIPA, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Vương quốc Brunei Darussalam Abdul Rahman Taib Pehin Orang Kaya Seri Lela cũng bày tỏ: Trong bối cảnh các nước thành viên đang cùng nhau ứng phó và hồi phục từ đại dịch COVID-19, đã đến lúc các nước đảm bảo CĐS bao trùm để tăng cường khả năng chống chọi và chuẩn bị tốt hơn cho thế hệ hiện tại, tương lai. Dưới tác động của đại dịch, quá trình CĐS và ứng dụng số đã diễn ra nhanh chóng và cho thấy tầm quan trọng của quá trình số hóa trong thời đại CNTT ngày nay, đặc biệt khi ASEAN phải cùng nhau vượt qua thời kỳ khó khăn này.

Với tinh thần đó, theo Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Brunei Darussalam, chủ đề của ĐHĐ AIPA-42 năm nay là phát triển quan hệ hợp tác nghị viện trong lĩnh vực kỹ thuật số bao trùm hướng tới Cộng đồng ASEAN năm 2025, đã được cân nhắc rất kỹ để tập trung vào quá trình số hóa. Như vậy, quan trọng là các nghị viện thành viên nắm bắt, thúc đẩy và tạo điều kiện cho việc áp dụng kỹ thuật số bao trùm, coi đây là biện pháp để tăng cường hơn nữa hợp tác nghị viện trong bối cảnh đại dịch.

Chủ đề này cũng nêu cao vai trò quan trọng của các nghị sĩ trong việc ủng hộ tầm nhìn ASEAN về một cộng đồng gắn kết về chính trị, liên kết về kinh tế và có trách nhiệm xã hội khi các nước thành viên hướng đến Cộng đồng ASEAN 2025. Những vấn đề như trao quyền cho phụ nữ, biến đổi khí hậu, an ninh mạng và tăng cường hội nhập kinh tế quốc tế rất đáng lưu ý và được đưa vào chương trình nghị sự của ĐHĐ AIPA năm nay. Do đó, điều quan trọng là các nghị viện thành viên vượt qua được giai đoạn hiện tại với quyết tâm và mục đích để đảm bảo vẫn duy trì thống nhất với mục tiêu chung của các nghị sĩ AIPA.

Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, gỡ bỏ các rào cản, tạo điều kiện thực thi chính sách CĐS

Với tinh thần chủ đề của Đại hội đồng AIPA 42 tập trung thúc đẩy hợp tác nghị viện trong lĩnh vực số, để phát huy hơn nữa vai trò quan trọng của AIPA và các Nghị viện thành viên đẩy mạnh công cuộc CĐS, đảm bảo tăng trưởng ổn định, phục hồi bền vững của ASEAN, tiếp tục là hạt nhân đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng các Nghị viện thành viên AIPA cần tích cực hỗ trợ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, gỡ bỏ các rào cản, tạo điều kiện thực thi chính sách CĐS. Qua đó, góp phần hoàn thiện chính phủ điện tử hướng đến chính phủ số, nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến của Chính phủ, Quốc hội, tăng cường tiếp cận bình đẳng các dịch vụ số của người dân và doanh nghiệp (DN), đẩy mạnh phổ cập số đối với các đối tượng yếu thế, cung cấp dịch vụ số công bằng, bình đẳng, phù hợp với mức thu nhập của người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số.

Bên cạnh đó, theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Nghị viện thành viên AIPA cũng cần tích cực thúc đẩy và ủng hộ Chính phủ các nước ASEAN triển khai các chương trình, kế hoạch và chiến lược về số trong ASEAN, cũng như tăng cường hợp tác với các đối tác, các tổ chức quốc tế để đẩy mạnh kết nối hạ tầng kỹ thuật số, bảo đảm hệ sinh thái kỹ thuật số bao trùm, rút ngắn khoảng cách số.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường kết nối số, thu hẹp khoảng cách số giữa các quốc gia, các vùng, miền nhằm đảm bảo phát triển đồng đều, bền vững trong ASEAN, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị AIPA tích cực hỗ trợ Chính phủ các nước ASEAN đẩy mạnh triển khai các nội dung liên quan thúc đẩy kết nối số, phổ cập số ở các khu vực kém phát triển, trong đó có các tiểu vùng của ASEAN, trong khuôn khổ Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC) 2025, Kế hoạch công tác thực hiện Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI) giai đoạn IV.

Ngoài ra, Nghị viện thành viên AIPA cần khuyến khích các nguồn lực xã hội để phát triển hệ sinh thái số thông qua hình thức hợp tác công - tư, tạo môi trường vườn ươm DN để phát triển DN số, DN khởi nghiệp số. Đặc biệt, cần tạo điều kiện lồng ghép triển khai Khung phục hồi tổng thể ASEAN vào các kế hoạch của từng quốc gia hỗ trợ DN tăng cường đổi mới, sáng tạo và CĐS nhằm ổn định và phục hồi sản xuất, kinh doanh.

Cùng với đó, Nghị viện thành viên AIPA cũng cần tăng cường các chính sách và khung pháp lý, ủng hộ các sáng kiến trong khuôn khổ các kênh hợp tác của ASEAN cũng như với các đối tác về đảm bảo an ninh mạng, an toàn thông tin, dữ liệu, tạo lập niềm tin trong không gian số. Hạ tầng số hiện đại cùng với niềm tin số sẽ tạo ra một không gian mới rộng mở cho sự phát triển nhanh và bền vững của các nước ASEAN.

Trước diễn biến phức tạp hiện nay của đại dịch COVID-19, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ kêu gọi tinh thần đoàn kết, trách nhiệm chung của AIPA trong hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm, nhất là việc ứng dụng khoa học, công nghệ để kiểm soát hiệu quả đại dịch COVID-19; đề nghị tăng cường hợp tác nội khối và với các đối tác trong nghiên cứu, phát triển và chia sẻ công bằng vắc-xin, thuốc và trang thiết bị phòng, chống dịch bệnh COVID-19./.