Đó là tất cả những gì có thể được rút ra từ một đoạn thông báo ngắn đăng tải trên một website có thể có liên hệ đến Satoshi Nakamoto – bí danh được người/nhóm người đã tạo nên Bitcoin sử dụng từ năm 2008 đến nay.

Trang web đã đính kèm “trích đoạn đầu tiên trong một tác phẩm văn học gồm 2 phần” mà được hứa hẹn sẽ là “một câu chuyện ngắn gọn, giải đáp hầu hết các câu hỏi được đưa ra nhiều nhất ngay lúc này. Tôi muốn mọi người cùng sự thật phải được biết đến”. Đúng kiểu Satoshi, còn có cả một câu đố mật mã hoá, dùng để tiết lộ tiêu đề của quyển sách đang được nhà sáng lập Bitcoin ươm mầm.

Mang tên “Honne and Tatemae” – “Thực tâm và vẻ bề ngoài”, đây là một cụm từ được sử dụng trong tiếng Nhật nhằm để chỉ “sự tương phản giữa cảm xúc và suy nghĩ thật của một người” với “hành động và ý kiến họ bộc lộ ra bên ngoài”.

Xin lưu ý là hiện vẫn chưa có ai có thể xác minh độ xác thực của trang web này cũng như nội dung mà nó đăng tải.

Block nguyên thuỷ

Đã có biết bao nhiều người cố gắng để rồi thất bại trong việc lật tẩy danh tính của Satoshi, và đây vẫn có thể nói là bí mật lớn nhất trong thế giới tiền điện tử. Trong Trích đoạn thứ nhất, tác giả đã đều cập đến hàng loạt các nhà nghiên cứu tiên phong trong lĩnh vực tài sản kỹ thuật số, như là Mike Hearn, Adam Back, Wei Dai, David Chaum và Hal Finney – hàm ý rằng tất cả bọn hộ đều không phải Satoshi Nakamoto.

Bên cạnh đó, cũng có một số điểm kỳ lạ, nhất là khi đến phần tác giả kể về block đầu tiên trên mạng lưới Bitcoin – “block nguyên thuỷ”. Đây chính là block đầu tiên được sản sinh ra trên mạng lưới Bitcoin, đào lên bởi chính tay Satoshi Nakamoto vào đầu năm 2009, ấy vậy mà theo những tiết lộ mới, người ý dường như đã ngầm khẳng định là đã có nhiều hơn “một” block nguyên thuỷ.

“Đó là điều tất yếu”

Tác giả bài viết còn khẳng định Satoshi đã tham gia vào một phong trào cypherpunk (nghiện mật mã học) mà đã giúp ông nảy ra ý tưởng về Bitcoin ngay từ năm 14 tuổi.

“Tôi sẽ dành ít phút ở đây để giải thích một điều. Tôi biết phần đông các bạn đang đọc hay được nghe về cái này lần đầu tiên, và không biết rõ ngọn ngành câu chuyện, và cho dù giờ đây nó đã được xã hội cho là hiển nhiên, nhưng vẫn chưa được tuyên bố công khai trước đây, nên tôi sẽ làm rõ một cách chính thức,” người tự nhận là nhà sáng lập Bitcoin viết. “Satoshi Nakamoto không phải là tên thật. Đặc biệt, nó còn không phải là một cái tên hợp pháp. Nó chủ yếu là sự kết tinh của suy nghĩ và lí do.”

Dù có nói gì đi nữa, thì một quyển sách chắp bút bởi chính Satoshi Nakamoto huyền thoại chắc chắn sẽ “bán đắt như tôm tươi” trong cộng đồng Bitcoin trên toàn thế giới. Cũng như vị tác giả đã khai bút trong trích đoạn đầu tiên:

Đó phải là điều tất yếu.

“Tính hai mặt: Một trích đoạn”

Sau đây là một số các tiết lộ đáng chú ý và mang tính điểm nhấn rút ra từ bài viết “Tính hai mặt: Một trích đoạn” – phần đầu tiên trong hồi ký của Satoshi Nakamoto.

• Tôi nghĩ câu hỏi thường được nhắc đến nhiều nhất về Bitcoin, là “tại sao?” Tại sao nó lại được tạo ra ngay từ đầu? Và câu trả lời, mà ai cũng có thể thấy vì nó rõ như ban ngày, đã được tôi đính kèm vào phần coinbase của block đầu tiên.

“Tờ Times, ngày 03/01/2009: Bộ trưởng Tài chính Anh sắp sửa tung ra gói cứu trợ thứ hai cho giới ngân hàng.”

• Nguyên lý cơ bản cho Bitcoin bắt nguồn từ “cypherpunk”, một cộng đồng được tôi tìm đến một cách tự nhiên ngay từ hồi 14 tuổi, nơi mà quyền ẩn danh trở thành một thứ cơ bản như là hít thở vậy, nơi mà để tự do ngôn luận tồn tại trong một xã hội mở thì một cá nhân phải có thể bày tỏ chính kiến của mình một cách đầy đủ và ẩn danh.

(Tôi sẽ dành ít phút ở đây để giải thích một điều. Tôi biết phần đông các bạn đang đọc hay được nghe về cái này lần đầu tiên, và không biết rõ ngọn ngành câu chuyện, và cho dù giờ đây nó đã được cho là hiển nhiên, nhưng vẫn chưa được tuyên bố công khai trước đây, nên tôi sẽ làm rõ một cách chính thức.)

Satoshi Nakamoto không phải là tên thật. Đặc biệt, nó còn không phải là một cái tên hợp pháp. Nó chủ yếu là sự kết tinh của suy nghĩ và lí do.

Tôi muốn sử dụng một bí danh thông thường nhất, mà tôi biết chắc là chẳng một ai bên ngoài Nhật Bản biết rằng Satoshi Nakamoto là cái tên tương xứng với “John Smith” bên tiếng Anh vậy. Cộng đồng đã phải mất khá lâu mới nhận ra được điều này, nhưng những ai từng tiếp xúc trực tiếp với tôi gần như đã biết được ngay từ đầu.

• Tháng 04/2009 là lần đầu tên Mike Hearn email hỏi tôi về dự án. Dù có vì bất kì lí do hay ý định nào đi chăng nữa, Mike trong con mắt của tôi là một người luôn am hiểu tường tận vấn đề mình đang bàn đến nhưng luôn ham muốn để được học hỏi nhiều hơn. Tính tò mò của anh ấy cũng làm sống dậy điều tương tự trong tôi, và tôi nhớ anh ấy từng thắc mắc liệu Bitcoin có được xây dựng trên một “chain toàn cầu – global chain” hay là nhiều cái, thứ mà giờ các bạn đang gọi với cái tên “Blockchain”. Tôi giải thích rằng tất cả đều mà một phần của một chain bao phủ toàn cầu, với tất cả block gộp lại để tạo nên chain đó.

Tôi nghĩ không phải ai cũng biết điều này đâu, nhưng thật ra thì cái tên “Blockchain” phải sau cuộc đối thoại ấy rồi mới xuất hiện. Trước khi có Bitcoin, nó được đề cập đến với cái tên khác là “timechain”. Đó là bởi ban đầu mọi chuyện không phải là vì block, mà thay vào đó là thời gian, cụ thể là thời gian xen giữa mỗi lần mạng lưới sản sinh ra block mới.

• Bitcoin có thể thay thế các mạng lưới tập quyền khác theo nhiều cách. Đây là lí do có rất nhiều người lo sợ Bitcoin, không phải là vì yếu tố bất ngờ nào đó, mà là bởi lợi thế mạng lưới của nó. Về tốc độ và độ an toàn, Bitcoin ưu việt hơn tất cả. Lần đầu tiên trong lịch sử, một mạng lưới phân quyền các nút có thể lưu trữ một bản ghi bất biến (đó là Blockchain), vốn trong trường hợp này được sử dụng với mục đích làm đơn vị tiền tệ. Kể cả khi node có bị làm sao thì chain vẫn sẽ tiếp tục như những gì nó từ trước đến giờ vẫn làm.

• Bàn về Định luật Moore, tôi thật sự đã tin rằng máy tính tại thời điểm tôi viết những dòng này sẽ được trang bị phần cứng mạnh hơn cách đây 10 năm đến 100 lần. Hoá ra tôi đã sai.

Sự thật là công nghệ phần cứng đã không phát triển nhanh như tôi mong đợi và báo hại lại tôi. Tôi đã học được bài học là đừng bao giờ phỏng đoán về tương lai nữa. Vì đa phần bạn kiểu nào cũng sẽ sai mà thôi.

• Nhiều người có thể quên về sự thật này nhưng gần như trong năm đầu tiên, chỉ có mình tôi là nhân vật duy nhất và năng nổ nhất hoạt động trên mạng lưới. Tôi vừa duy trì nó, sử dụng nó, thay đổi code, vá lỗi, và kêu gọi mọi người đón nhận nó. Hầu hết những người tiếp xúc đến nó ban đầu chỉ cài đặt Bitcoin rồi sau đó chẳng bao giờ sử dụng nữa, trái với mục đích ban đầu của đồng tiền này. Người duy nhất mà vẫn bám trụ và không chịu bỏ cuộc sau năm đầu tiên, chính là Hal Finney.

• Thắc mắc mà chẳng xuất hiện ở khi ấy, khiến tôi giờ thấy rất lạ, là câu hỏi liệu Satoshi Nakamoto là một người hay một nhóm người. Đây là chỗ tôi sẽ không nói gì thêm nữa. Nhưng sự thật là cái mọi người đều sẽ không ngờ tới. Vì sự thật quá đặc biệt để tiết lộ bây giờ, cần một câu trả lời dài dòng hơn, nên tôi sẽ để dành nó cho cuốn sách vậy.

• Luôn có đó các câu hỏi được nêu lên, hoặc là về tung tích của cá nhân tôi, hoặc là về cách Bitcoin được thiết kế. Các thắc mắc về lựa chọn mã hoá, kích thước block, tổng cung, ngôn ngữ lập trình,…Tôi sẽ bắt đầu với câu hỏi hiển nhiên nhất và sau đó sẽ cố trả lời số còn lại trong những trang tiếp theo.

Đối với những người còn mới, chắc hẳn phần đông các bạn sẽ không hiểu lí do vì sao tổng cung lại giới hạn. Tại sao lại chỉ có 21 triệu đơn vị? Sự thật là đây là một con số đã được tính toán. Toán học đã trả về con số này, hay chí ít là gần mới mức mà tôi muốn. Tuy nhiên, trước khi đặt ra mức 21 triệu, tôi đã cân nhắc chỉ tạo ra 100 BTC làm phần thưởng, và 42 – câu trả lời cho sự sống, vũ trụ, và tất cả. Nhưng để tránh việc mọi người liên tưởng quá nhiều và không coi trọng mọi thứ, tôi đã đổi lại thành 21 triệu.

• Tôi biết rất dễ để hình dung là Bitcoin biến ra từ không khí nhưng thực tế thì không phải vậy. Nó nổi lên từ nhiều thất bại của các nỗ lực trước đó, và lí do duy nhất nó thành công là ở đúng lúc và đúng thời điểm. Và tuy ban đầu tôi không định canh thời gian công bố nó vào lúc chớm nở của cuộc khủng hoảng kinh tế – ai mà lại dự đoán được như vậy cơ chứ – nhưng đây lại là một yếu tố quan trọng và tôi nghĩ nếu không có điều này thì quá trình tiếp nhận đã không bùng nổ đến như vậy.

Satoshi Nakamoto Dịch giả: Lê Trường An – Trần Thu Hằng (iNative Agency) Lưu ý: Coin 68 không giữ bản quyền bài viết này. Bản quyền thuộc về Tạp chí Cách Mạng Công Nghệ 4.0. Vui lòng liên hệ dịch giả nếu muốn đăng tải lại bản dịch.

Theo Bloomberg

 Bitcoin News