Understeer (thiếu lái) hay oversteer (dư lái) xuất hiện khi lái xe vượt quá tốc độ cho phép khiến xe đi lệch quỹ đạo mong muốn của người lái. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt trường hợp dư lái và thiếu lái cũng như đưa ra giải pháp xử lý tình huống.

Khái niệm dư lái, thiếu lái

Dư lái là tình trạng 2 bánh sau bị mất độ bám và trượt khỏi quỹ đạo vào cua khiến cho phần đuôi xe bị mất kiểm soát và văng ra phía trước. Xe sẽ bị xoay ngang nếu người điểm khiển không thể kiểm soát được, trường hợp này thường gặp trên xe cầu sau. Nguyên nhân là do toàn bộ sức mạnh của động cơ đều được truyền xuống bánh sau, đạp ga đột ngột hoặc vào cua với tốc độ quá nhanh sẽ làm cho bánh sau mất độ bám đường.

Tình trạng thiếu lái xuất hiện khi bánh trước bị mất độ bám đường làm xe di chuyển theo hướng của bánh sau. Nguyên nhân là do đánh lái gấp hoặc lực phanh quá lớn lúc ôm cua, thường xảy ra trên những dòng xe được trang bị hệ dẫn động cầu trước. 

Để giải thích cho hiện tượng tại sao phanh gấp dễ khiến xe gặp tình trạng thiếu lái, các chuyên gia cho rằng việc phanh gấp khiến khối lượng xe bị dồn về phía trước nhiều, vượt quá khả năng bám đường của lốp trước.

Tuy nhiên cũng có một số trường hợp tình trạng thiếu lái xảy ra trên xe dẫn động cầu sau, còn dư lái xuất hiện trên xe dẫn động cầu trước. Sự khác biệt này phụ thuộc vào cách xử lý tình huống của từng người.

Cách xử lý tình huống dư lái, thiếu lái

Điều quan trọng nhất người điều khiển tay lái cần làm trước tiên đó là giữ bình tĩnh, tránh đánh lái lung tung dẫn đến tình huống tồi tệ hơn.

Đối với trường hợp thiếu lái, lái xe có thể xử lý dễ dàng bằng cách đạp phanh từ từ đến khi xe đi vào quỹ đạo mong muốn. Lưu ý không được đánh thêm lái, nên trả lái nhẹ để lốp nhanh chóng lấy lại độ bám đường sau khi bánh trước bị mất khả năng bám đường do vào cua quá nhanh. 

Không nên cố gắng đạp phanh vì chiếc xe càng dễ mất kiểm soát. Bởi vì nếu dùng phanh quá mạnh trong lúc vào cua, xe sẽ chạy theo hướng đánh lái thay vì đi theo hướng của bánh sau. 

Khi xe gặp trường hợp dư lái sẽ khó khăn xử lý hơn một chút, người lái không thể áp dụng theo các của việc bị thiếu lái vì xe sẽ hoàn toàn mất kiểm soát và quay vòng. 

Nếu bạn nhận thấy bánh sau có dấu hiệu mất độ bám và chiếc xe bắt đầu xoay ngang thì hãy đánh vô lăng theo hướng ngược lại của góc cua, tuyệt đối không đạp phanh hoặc thêm ga. Nếu vào cua phải mà xe bị trượt bánh sau thì hãy đánh vô lăng sang trái và ngược lại.

Về mặt lý thuyết, cách xử lý trường hợp dư lái hay thiếu lái không quá khó hiểu, tuy nhiên không dễ dàng thực hiện đối với người mới và những người chưa từng gặp tình huống tương tự. Chưa kể đến yếu tố chất lượng xe ô tô và điều kiện mặt đường có thể khiến người lái lúng túng và mất bình tĩnh hơn nữa. Vì vậy, hãy chạy xe trong giới hạn của bản thân, nếu bạn muốn thách thức trên những địa hình phức tạp hoặc nâng cao kĩ năng lái có thể tìm đến sân đua để tập luyện.