Tầm quan sát

Các bác tài có kinh nghiệm thường lưu ý đến tầm quan sát khi đi đường đèo, một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu khi lái xe. Người lái khó có thể lường trước được tất cả những đoạn cua gấp và điểm mù trên đường. Do đó, bạn hãy cố gắng nhìn xa nhất có thể thay vì chỉ nhìn phía trước. Điều này giúp tài xế chuẩn bị tâm lý cho những tình huống bất ngờ phía trước.

Người lái thường bị hạn chế về tầm nhìn vào buổi tối nên sẽ gặp khó khăn khi xác định phía trước có vật cản hay không. Tuy nhiên, trên đường sẽ có rất nhiều những thành phần chỉ dẫn giống như những “đôi mắt mèo”. Thiết bị này hoạt động như một tấm phản quang, bắt và phản xạ lại ánh sáng từ đèn pha, giúp người lái hình dung được về những đoạn rẽ và dốc khi lưu thông trong điều kiện trời tối.

Sử dụng vô lăng đúng cách

Người lái phải biết cách sử dụng vô lăng đúng kỹ thuật để xử lý các tình huống ở khúc cua đường đèo và đồi núi. Nhằm đảm bảo an toàn và tránh rơi vào tình trạng xe bị mất cân đối hoặc vượt quá phần đường quy định, người lái cần ước lượng độ gấp của khúc cua để đánh lái phù hợp.

Hơn nữa, việc sử dụng vô lăng đúng cách còn giúp xe duy trì trạng thái vận hành ổn định. Không nên điều khiển vô lăng bằng một tay vì khó kiểm soát tay lái, điều này rất nguy hiểm khi đi trên đồi núi. Đối với dòng xe số sàn (MT), người lái cần vào số nhanh chóng và dứt khoát, sau đó đưa tay phải về vị trí giữ vô lăng.

Lưu ý khi sử dụng phanh, ga và hộp số

Ở những khu vực đồi núi có độ dốc cao, người lái cần kết hợp nhiều kỹ năng khi điều khiển phanh, ga và bắt buộc phải tập trung cao độ. Tài xế cần lưu ý không tăng tốc hay giảm tốc độ ngột để tránh tình trạng trược bánh, mất lái. Ngoài ra, người lái cũng nên thực hành thường xuyên để quen cách sử dụng hộp số khi lên dốc.

Cẩn thận khi di chuyển tại các đoạn đường trơn trượt

Đường đèo thường nhỏ hẹp, ít không gian xoay xở, do đó một sơ sẩy nhỏ có thể ảnh hưởng đến tính mạng của người lái. Khi nhận thấy điều kiện thời tiết chuyển biến xấu như những cơn mưa bất ngờ, dòng nước chảy từ núi hay các khe đá thì cần chú ý điều khiển xe chậm lại và từ từ quan sát xung quanh có vật cản hay các xe khác hay không. 

Mỗi pha đánh lái hay phanh gấp lúc này thường đi kèm với rủi ro xe bị trượt và mất lái. Khi gặp tình huống này, cố gắng giữ tâm lý bình tĩnh, bắt đầu giảm tốc và tập trung cao độ hơn khi xe đi qua mặt đường ướt. Ngày nay có nhiều mẫu xe được trang bị “cân bằng điện tử” giúp hỗ trợ phần nào và đảm bảo an toàn cho xe trước những pha xử lý đột ngột có khả năng gây trượt bánh.

Lưu ý khi gặp sương mù

Sương mù quá dày đặc khiến các xe đều bị hạn chế về tầm nhìn, có những xe chỉ cách nhau 10m nhưng không thể nhìn thấy. Tuy nhiên bạn cũng đừng quá lo lăng, trong trường hợp này chỉ cần tập trung cao độ, đi chậm để dễ dàng quan sát các xe khác. 

Đừng quên bật đèn sương mù và bám theo các vạch kẻ đường. Tuyệt đối không vượt xe phía trước nếu bạn không thể quan sát hết tốc độ di chuyển của các xe khác đang lưu thông trên đường.

Lên dốc & khởi hành ngang dốc

Xe số sàn (MT)

Để vận hành xe số sàn (MT), bạn cần đi ở số thấp (1, 2, 3) để tận dụng lực kéo tối đa từ động cơ giúp xe leo dốc dễ dàng hơn. Thông thường những hộp số càng thấp thì lực kéo càng cao. 

Xe số tự động (AT)

Với xe số tự động (AT, CVT hay DCT), bạn chỉ cần để cần số ở vị trí D, hộp số sẽ tự động chuyển tới số thích hợp dựa trên tốc độ và điều kiện vận hành thực tế. Do đó bạn không cần phải chuyển vị trí cần số nhiều mà hãy để hộp số tự làm theo như lời khuyên từ các nhà sản xuất.

Còn nếu bạn không muốn phụ thuộc vào hộp số và muốn chủ động điều khiển xe, bạn có thể chuyển cần số sang chế độ số tay và gạt cần vào vị trí (-) để giảm số cho phù hợp với điều kiện và tải trọng thực tế của xe.

Khởi hành ngang dốc

Đây là chủ đề được nhiều bác tài quan tâm và thảo luận nhiều trong các group xe trao đổi kinh nghiệm. Nếu biết cách sẽ không làm khó được tài xế, đặc biệt là người mới. Với xe số sàn (MT), người lái có thể sử dụng phanh tay để hỗ trợ trong quá trình khởi hành.  

Để thực hiện kỹ thuật lái xe khởi hành ngang dốc, người lái cần dừng xe trên dốc, sau đó kéo phanh tay với mục đích là thay phanh chân giữ xe tại điểm dừng. Sau đó bỏ chân phanh và đặt vào chân ga mớm lên. Để quay trở lại vị trí đứng yên trên dốc, lái xe cắt côn vào số và thực hiện nhả côn, đạp mớm ga như khởi động bình thường trên đường bằng, lúc này phanh tay vẫn chưa hạ hết nên xe chắc chắn không bị trôi. 

Tiếp tục nhả côn từ từ đến khi thấy tay lái hoặc cần số rung lên thì nhả nhẹ phanh tay, quan sát xem xe có bị trượt hay không, sau đó thả nốt phanh tay. Nếu thấy xe chưa di chuyển, hãy mớm nhẹ chân ga.

Điều khiển xe số tự động (AT) sẽ dễ dàng hơn so với xe số sàn (MT). Người lái chỉ cần bỏ chân thắng và đạp ga tăng tốc mà không sợ xe chết máy. Kia Morning là mẫu xe tiêu biểu thuộc phân khúc A được trang bị công nghệ hỗ trợ khởi hành ngang dốc. Với công nghệ này, phanh tự động giữ 3 giây khi người lái chuyển từ chân phanh sang chân ga mà không lo xe không bị trôi giữa dốc.

Đổ đèo - kiểm soát tốc độ

Ngoài lực kéo từ động cơ thì trọng lực và lực quán tính cũng tác động không nhỏ làm xe đi nhanh hơn. Vì thế nhiều người thường rà phanh liên tục khi đổ dốc để ghìm xe lại. Những đây chính là sai lầm tuyệt đối nên tránh.

Rà phanh liên tục có thể làm ảnh hưởng các chi tiết bên trong xe và làm cháy má phanh, sôi dầu phanh khiến hệ thống phanh mất tác dụng tạm thời cực kỳ nguy hiểm. Do đó, khi lái xe xuống dốc nên hạn chế tối đa việc dùng phanh nếu không thật sự cần thiết. Bên cạnh đó, bạn cũng phải biết sử dụng hộp số đúng cách để phanh xe an toàn.

Hộp số sàn (MT)

Cách điều khiển xe số sàn (MT) như sau: nhả ga, đệm phanh, đạp côn về số thấp (1, 2, 3) để hãm xe lại theo cách tốt nhất. Bên cạnh đó cần thực hành liên tục để làm quen thao tác về số nhanh chóng, dứt khoát, đảm bảo an toàn khi xuống dốc.

Hộp số tự động (AT)

Điều khiển xe số tự động (AT) cần lưu ý ở các vị trí truyền thống (P-R-N-D) và các vị trí của cần số được đánh số, số lượng các vị trí số này phụ thuộc vào số lượng số của hộp số. Thông thường, những vị trí được đánh dấu bằng số (2,1,L) dùng để mô tả phanh động cơ khi lái xe xuống dốc.

Lưu ý chung cho cả xe số sàn và số tự động là tuyệt đối không sử dụng số N. Thực tế đi bằng số N không tiết kiệm nhiên liệu như nhiều người vẫn nghĩ mà thậm chí còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng vì khi mất lực kéo từ động cơ, lốp xe sẽ giảm độ bám với mặt đường, kết hợp với tốc độ cao khiến xe khó xử lý khi đến khúc cua hoặc những tình hướng bất ngờ.

Phương pháp vào cua an toàn

Khi đi đèo việc vào cua sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với điều kiện thông thường. Người lái buộc phải tập trung cao độ và bắt đầu giảm gia tốc trước khi vào cua, duy trì tốc độ ở mức cho phép để kiểm soát tình huống. Một số nguyên tắc cơ bản khi xử lý các cung đường đồi núi cần lưu ý như sau:

Đi vào phần đường bên phải

Tuyệt đối không chạy nhanh để hạn chế lực ly tâm đẩy ra làm lật xe hoặc xử lý phanh không kịp thời dẫn đến sự cố phóng xe xuống vực.

Luôn đi đúng làn đường của mình và không cắt cua ở những nơi có vạch kẻ liền, nơi này thường là những góc cua khuất tầm nhìn, do đó cũng chính là nguyên nhân gây tai nạn giữa hai xe đi ngược chiều.

Không ôm vạch chia đường

Một số lái xe thường bám vạch chia giữa đường để chạy, nhưng cách lái này rất nguy hiểm nếu có nhiều phương tiện lưu thông di chuyển, thậm chí còn gây khó chịu cho xe khác. Nếu chẳng may xảy ra tai nạn thì cũng không quá khó hiểu.

Vượt xe khi đi đèo

Dù vượt xe khi đi đường đèo nhưng người lái vẫn phải tuân thủ quy định và một số nguyên tắc cơ bản để đảm bảo an toàn:

Chỉ nên vượt ở những đoạn vạch kẻ đường đứt nét.
Không vượt những đoạn kẻ liền vì tại vị trí này thường là góc cua, khuất tầm nhìn.
Đảm bảo tầm quan sát đủ rộng và xa ở trước mặt để đảm bảo an toàn khi chuẩn bị vượt. 

Nếu điều khiển xe số sàn, người lái cần nhanh chóng về số thấp hơn để đảm bảo lực kéo và gia tốc cho xe, giúp việc vượt xe được dứt khoát và an toàn hơn. Còn với xe số tự động sẽ tự nhận biết nhu cầu vượt và tự động về số thấp nên người lái chỉ cần đạp sâu ga.

Bạn chỉ nên vượt lần lượt từng xe, nếu kéo dài tình trạng vượt cùng lúc 2, 3 xe cùng chiều sẽ làm tăng nguy cơ va chạm trực diện với xe phía trước gây nên những sự cố đáng tiếc.

Một số lưu ý khác

Kiểm tra hệ thống đèn nếu lái xe vào ban đêm.
Chuẩn bị đầy bình nhiên liệu cho toàn bộ hành trình di chuyển.
Tốc độ được khuyên khi đi đường đèo là 40 km/h, nên giảm tốc độ ở những đường nhiều cua.
Chú ý các vệt sáng của đèn pha xe đối diện mỗi khi vào cua.
Nếu lái xe cảm thấy buồn ngủ không nên cố di chuyển tiếp mà hãy tìm một địa điểm hợp lý để chợp mắt chốc lát, đảm bảo chỉ lái xe khi tinh thần tỉnh táo và minh mẫn nhất.