Ổ cứng có dung lượng gần đầy sẽ làm chậm tốc độ trên hệ thống máy tính khiến cho việc xử lý các tác vụ đơn giản có thể mất thời gian hơn và hạn chế khả năng cập nhật của hệ điều hành hoặc những chương trình, ứng dụng mới. Thường xuyên dọn dẹp ổ cứng sẽ là công việc mà mọi người nên làm để cải thiện trải nghiệm sử dụng hàng ngày trên máy tính.

Những loại dữ liệu gì đang chiếm dung lượng trên ổ cứng?

Các chương trình và ứng dụng đi kèm trong phần mềm mà bạn đang sử dụng hàng ngày có thể chiếm nhiều dung lượng nhất trên ổ cứng. Bạn thậm chí còn không biết chúng ở đó. Các thủ phạm “ẩn danh” khác bao gồm các tệp hệ thống Windows cũ vẫn còn sau khi thực hiện cập nhật Windows mới.

Nhiều tệp hàng ngày mà bạn sử dụng cũng chiếm nhiều dung lượng, đặc biệt là khi chúng trùng lặp với nhau. Không gian lưu trữ chứa nhiều ảnh và video cũng có thể tăng nhanh chóng vì những loại file này ngày càng có chất lượng cao hơn. Bạn cũng nên tìm các tệp tạm thời (hay còn được gọi là bộ nhớ đệm cache) được sử dụng bởi các chương trình khác. Ví dụ: bộ nhớ đệm của trình duyệt Chrome có thể chiếm một phần lớn ổ C của bạn và chúng nên được xóa thường xuyên.

Ngoài các loại và kích thước tệp, điều quan trọng là bạn cần phải biết nơi các tệp chiếm không gian lưu trữ của ổ cứng đang tồn tại. Ví dụ: các tệp mà bạn đã không còn sử dụng tới, tệp đã được sao lưu trên OneDrive, các tệp được tải xuống hoặc trong thùng rác… Tất cả chúng đều chiếm dung lượng ổ cứng của bạn.

Làm cách nào để dọn dẹp ổ cứng?

Khi nói đến cách dọn dẹp ổ cứng, Microsoft cung cấp một số công cụ và mẹo để giúp bạn xóa các tệp và ứng dụng không cần thiết. Storage Sense và Disk Cleanup là hai tính năng phổ biến của Windows giúp bạn dễ dàng xem kích thước tệp và xóa những tệp không còn cần thiết. Mặc dù Disk Cleanup về mặt kỹ thuật là tiền thân của Storage Sense nhưng nó vẫn được Microsoft cung cấp cho các phiên bản HĐH mới và được coi là công cụ được nhiều chuyên gia CNTT lựa chọn.

Các bước cần thiết để xóa các tệp tạm thời bằng Disk Cleanup hơi khác nhau tùy thuộc vào phiên bản Windows bạn đang sử dụng, nhưng tất cả đều tuân theo một số bước chung như sau:

1. Mở Start bằng phím Windows trên bàn phím

2. Tìm kiếm Disk Cleanup và nhấp vào nó khi nó xuất hiện

3. Sử dụng menu thả xuống Drives và chọn ổ C

4. Nhấp vào nút OK

5. Nhấp vào nút Cleanup system files

6. Đánh dấu tích vào các hộp bên cạnh tệp bạn muốn xóa (tệp internet tạm thời, tệp chương trình đã tải xuống, thùng rác, v.v.)

7. Nhấp vào OK và sau đó nhấp vào Delete Files khi được hỏi liệu bạn có chắc chắn muốn xóa không

Giống như Disk Cleanup, Storage Sense cho phép bạn xem và xóa các tệp tạm thời và rác theo cách thủ công, nhanh chóng giải phóng dung lượng và tăng hiệu suất ổ cứng. Công cụ này cũng có thể được định cấu hình để tự động xóa các tệp tạm thời và những tệp trong thùng rác trên máy tính.

Làm theo các bước sau để xóa tệp bằng cách sử dụng Storage Sense

1. Nhấn vào nút Windows trên bàn phím để mở Start, sau đó truy cập vào phần Settings

2. Nhấp vào System

3. Nhấp vào Storage

4. Trong phần Storage sense, hãy nhấp vào tùy chọn Free up space now option hoặc hộp Temporary files trong Local Disk C nếu bạn đang chạy bản cập nhật Windows 10 từ tháng 5 năm 2019 trở đi.

5. Chọn nội dung bạn muốn xóa như tải xuống, tệp tạm thời, thùng rác, tệp được tối ưu hóa phân phối…

6. Nhấn Remove

Để tự động tính năng Storage Sense trên máy tính, giúp tránh tình trạng quá tải ổ cứng thì bạn hãy làm theo các bước sau:

1. Nhấn vào nút Windows trên bàn phím để mở Start, sau đó truy cập vào phần Settings

2. Nhấp vào System

3. Nhấp vào Storage

4. Trong phần Storage Sense, nhấp vào tùy chọn Change how we free up space automatically hoặc nếu bạn đang chạy bản cập nhật Windows 10 tháng 5 năm 2019 trở đi, hãy nhấp vào tùy chọn Configure Storage Sense or Run it now trong Storage Sense.

5. Bật công tắc chuyển đổi sang kích hoạt Storage Sense.

6. Sử dụng menu thả xuống trong phần Run Storage Sense và chọn thời điểm (hàng ngày, tuần, tháng, v.v.) mà bạn muốn Storage sense xóa các tệp tạm thời và những tệp đó trong thùng rác.

Disk Cleanup và Storage Sense là những lựa chọn tuyệt vời để bắt đầu với việc dọn dẹp ổ cứng, nhưng có nhiều phương pháp thủ công khác mà bạn cần xem xét. Các phương pháp thủ công hiệu quả nhất bao gồm:

Gỡ cài đặt chương trình: Các ứng dụng và trò chơi sẽ chiếm rất nhiều dung lượng lưu trữ. Điều quan trọng là phải thường xuyên xác định chương trình nào không còn sử dụng và xóa chúng khỏi ổ cứng của bạn. Để thực hiện việc này, hãy truy cập vào Control Panel và chọn mục Uninstall a program. Bạn sẽ được thấy danh sách tất cả các chương trình đã được cài đặt trên máy tính, cũng như dung lượng ổ cứng mà ứng dụng sử dụng. Hãy chọn những chương trình mà bạn muốn gỡ cài đặt.
Loại bỏ các bản sao: Các bản sao do kết quả của việc tải xuống lặp đi lặp lại không có mục đích gì và chỉ làm tăng thêm sự lộn xộn cho ổ cứng của bạn. Bạn có thể sử dụng phần mềm CCleaner để tìm kiếm và loại bỏ các tệp phiền phức này theo cách thủ công hoặc tranh thủ sự hỗ trợ của ứng dụng bên thứ ba được thiết kế để nhanh chóng phát hiện các tệp trùng lặp trên ổ cứng.

Tắt chế độ ngủ đông: Hibernation là tính năng của Windows 10 cho phép người dùng tắt máy tính trong khi lưu lại những gì mà bạn đang làm dở dang, sau đó tiếp tục công việc một cách dễ dàng hơn. Mặc dù đây là một tính năng cực kỳ tiện lợi nhưng nó có thể chiếm một lượng lớn dung lượng ổ cứng. Tắt chức năng này là một động thái thông minh cần thực hiện khi bạn dọn dẹp ổ cứng. Để làm như vậy, hãy mở Control Panel trên Windows và chọn Power Options, sau đó là mục Choose what the power buttons do. Tiếp theo, bạn sẽ thấy tùy chọn Change settings that are currently available, hãy truy cập phần này và bỏ tích vào hộp bên cạnh tính năng Hibernate.
Quản lý thư mục dựa trên đám mây: Các chương trình lưu trữ tệp dựa trên đám mây  như OneDrive và Dropbox rất tuyệt vời khi trực tuyến. Tuy nhiên, khi được đồng bộ hóa với ổ cứng, việc lưu trữ nhanh chóng trở thành vấn đề. Điều này đặc biệt đúng đối với các thư mục chứa video hoặc album ảnh. Bạn nên chọn đồng bộ hóa các thư mục cần thiết mà bạn hay truy cập hàng ngày nhất.

Nén tệp và ứng dụng: Hệ thống tệp công nghệ mới (NTFS) tự hào có tính năng nén tích hợp có thể giảm kích thước tệp, thư mục và toàn bộ ổ cứng. Windows 10 cũng có Compact OS, một công cụ có thể nén các ứng dụng. Chỉ cần lưu ý, cả hai tính năng này đều có rủi ro tiềm ẩn. Nén NTFS có thể ảnh hưởng đến hiệu suất hệ thống trong khi Compact OS có thể dẫn đến thiệt hại không thể phục hồi cho các cài đặt của bạn. Các hình thức nén này chỉ nên được sử dụng khi tất cả các phương pháp dọn dẹp ổ cứng khác đã được thực hiện mà không cải thiện quá nhiều hoặc trong trường hợp bạn cần lưu trữ ngay lập tức và có bản sao lưu đầy đủ của dữ liệu quan trọng trên PC.