Tám trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc với số vốn đầu tư lên tới hàng trăm tỷ đồng do Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, theo quy định phải tổ chức đấu thầu nhưng VEC đã chỉ định thầu toàn bộ.

'Vừa đá bóng vừa thổi còi'

Tại văn bản số 1603/VEC-KVS do Kiểm soát viên Trương Việt Đông báo cáo Bộ GTVT về việc thực hiện xã hội hóa các trạm dịch vụ trên 3 tuyến cao tốc do VEC làm chủ đầu tư, quản lý khai thác đã nêu rõ những bất cập và sai sót.

Cụ thể, năm 2007, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định về việc thí điểm một số cơ chế, chính sách áp dụng cho các dự án đầu tư khai thác đường bộ cao tốc do VEC làm chủ đầu tư. Hiệu quả thu được từ khai các trạm dừng nghỉ sẽ được tính vào hiệu quả đầu tư của dự án và giá trị Hợp đồng.

Thực tế, các trạm dừng nghỉ đều đã được đầu tư san lấp hạ tầng, đường nối từ đường chính, đường địa phương vào trạm dừng nghỉ, bãi đỗ xe, lát vỉa hè, hàng rào bằng nguồn vốn của VEC.

Tuy nhiên, trong phương án tài chính và Hợp đồng kinh tế giữa VEC và nhà đầu tư chưa tính toán phân chia lợi nhuận thu được từ việc kinh doanh trạm dịch vụ cho VEC để tăng hiệu quả đầu tư của dự án đường cao tốc. Điều này được nhận định là không hợp lý. 

Trong khi các trạm dừng nghỉ phải tổ chức đầu thầu thì VEC chỉ định thầu với giá trị hợp đồng lớn

Đáng nói, năm 2012, Bộ GTVT đã có văn bản 9570/BGTVT-KHĐT chấp thuận chủ trương cho phép VEC được kêu gọi các nhà đầu tư thứ cấp tham gia đầu tư một số công trình, hạng mục phụ trợ phục vụ quản lý, khai thác tại các dự án do VEC làm chủ đầu tư.

Trong đó, VEC xây dựng phương án đầu tư cụ thể cho từng dự án, HĐTV của VEC chịu trách nhiệm quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền và báo cáo Bộ GTVT các vấn đề vượt thẩm quyền.

“Tuy nhiên, tất cả các trạm dừng nghỉ trên các tuyến đường cao tốc đều không được VEC xây dựng phương án đầu tư cụ thể cho từng dự án mà đã lựa chọn nhà đầu tư là không đúng với hướng dẫn của Bộ”- văn bản báo cáo của Kiểm soát viên Trương Việt Đông nêu rõ.

Cũng tại văn bản đã chỉ ra, việc đầu tư bị đi theo quy trình ngược và được ưu tiên theo kiểu “vừa đá bóng vừa thổi còi”.

“Nhà đầu tư tự lập phương án thiết kế, dự toán, tính toán phương án tài chính của dự án trình VEC xem xét, đàm phán ký hợp đồng. Việc lựa chọn nhà thầu như vậy là ngược trình tự đầu tư xây dựng cơ bản”-văn bản nêu rõ.

Ngoài ra, tổng mức đầu tư cho các công việc cần xã hội hóa tại các trạm dừng nghỉ không được VEC phê duyệt để quản lý chi phí; không có kế hoạch đấu thầu, dự toán giá gói thầu, hồ sơ yêu cầu và chấm thầu.

Chi phí lớn, không làm tăng hiệu quả cao tốc

Đặc biệt, VEC không tổ chức công khai kêu gọi nhà đầu tư tham gia hợp tác đầu tư trạm dừng nghỉ trên đường cao tốc, không tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của Luật Đấu thầu”- văn bản chỉ ra.

Hơn nữa, VEC không quản lý được chi phí đầu vào, không thẩm định lại thiết kế, dự toán, không có quy định chặt chẽ, đầy đủ về việc thẩm tra phê duyệt quyết toán phần chi phí đầu tư thực hiện này để làm cơ sở tính toán lại phương án tài chính, thời gian hoàn vốn cho nhà đầu tư và lợi nhuận của VEC.

Tất cả các tồn tại nêu trên có thể dẫn tới tổng vốn đầu tư của tất cá các trạm dịch vụ trên tuyến đường cao tốc là chưa phù hợp.

Vốn đầu tư các trạm dịch vụ đều dựa trên đề xuất của nhà đầu tư nên có chi phí lớn dẫn đến thời gian hoàn vốn bị kéo dài, VEC không có lợi nhuận, không làm tăng hiệu quả kinh tế của dự án đường cao tốc.

Mặc dù trước đó, Kiểm soát viên đã có văn bản nêu tồn tại tại các trạm dịch vụ trên các tuyến cao tốc, nhưng VEC đã không thực hiện.

Cũng tại văn bản 1063, Kiểm soát viên Trương Việt Đông đã kiến nghị Bộ GTVT tăng cường kiểm tra việc xã hội hóa các trạm dịch vụ trên các tuyến cao tốc do VEC làm chủ đầu tư, đồng thời chỉ đạo VEC thực hiện xã hội hóa theo đúng quy định của Nhà nước về xây dựng cơ bản, từ khâu phê duyệt dự án, đấu thầu, nghiệm thu, quyết toán, bàn giao công trình.

Ngày 28-4-2017, Kiểm soát viên Trương Việt Đông tiếp tục có báo cáo Bộ GTVT về tình hình xã hội hóa các trạm dịch vụ trên các tuyến cao tốc, cũng với những nội dung tương tự như bản báo cáo 2 năm trước đó. Song đến nay, mọi tồn tại, sai sót vẫn y nguyên.

8 trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc do VEC quản lý

Dự án cao tốc Nội Bài – Lào Cai

1. Trạm nghỉ Km22+900 giá trị hợp đồng giai đoạn 1 là 113 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn tạm xác định là 21 năm. Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Phước An.

2. Trạm dừng nghỉ Km57+500 giá trị hợp đồng giai đoạn 1 là 19 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn tạm xác định là 28 năm. Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Tuấn Tú – Phú Thọ

3. Trạm dừng nghỉ Km117+500 giá trị hợp đồng là 39,5 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn là 18 năm. Đơn vị trúng thầu là Công ty CP Phú Thịnh – Phú Thọ. 4. Trạm dừng nghỉ Km171+500 bên trái tuyến, đơn vị trúng thầu là Công ty Vietbus, giá trị hợp đồng là 27 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn là 18 năm.

5. Trạm dừng nghỉ Km171+500 bên phải tuyến, đơn vị trúng thầu là Công ty VECS, công ty con của VEC, giá trị hợp đồng là 24,7 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn 18 năm, nhưng đến cuối tháng 4-2017 VEC vẫn chưa ký hợp đồng với VECS, trong khi đó cuối tháng 12-205 đã hoàn thành đưa vào khai thác.

6. Trạm dừng nghỉ Km236+940 giá trị hợp đồng khoảng 147,4 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn chưa xác định (tính đến thời điểm tháng 4-2017). Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH đầu tư dịch vụ Long Hải.

Cao tốc Cầu Giẽ- Ninh Bình

7. Trạm dừng nghỉ Km227: giá trị hợp đồng giai đoạn 1 là 62 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn chưa xác định (tính đến thời điểm tháng 4-2017). Đơn vị trúng thầu là Công ty CP đầu tư dịch vụ thương mại Tân Thịnh

Cao tốc TP.HCM-Long Thành-Dầu Giây

8. Trạm dừng nghỉ Km41+100: giá trị trúng thầu là 87 tỷ đồng, đơn vị trúng thầu là Công ty CP phát triển đầu tư Thái Sơn.

Ngân Tuyền (ANTĐ) 

Nguồn : http://xehay.vn/vec-tu-y-chi-dinh-thau-cac-tram-dung-nghi-co-muc-dau-tu-hang-tram-ty-dong-tren-cao-toc.html