Rốt-đa (Rodage) là thuật ngữ chỉ việc hoạt động thời kỳ đầu tiên của những chiếc xe máy mới, tuy nhiên để hiểu đúng về kỹ thuật chạy này thì không phải ai cũng nắm rõ.
'Rốt-đa' là bước chạy đầu tiên quyết định độ bền cũng như sự ổn định hoạt động của chiếc xe máy về lâu dài, và có thể ví như bước tập đứng và tập đi của con người khi còn nhỏ. Tuy nhiên nhiều người hiểu chưa đủ và thậm chí sai lệch hoàn toàn về kỹ thuật chạy này.
Đa phần các hãng xe ở Việt Nam đều khuyến cáo người sử dụng chạy rodage từ 1.000 – 1.500 km. Thông thường với các nhà sản xuất xe trên thế giới đều thực hiện chạy rodage giai đoạn đầu cho chiếc xe trước khi xuất xưởng, do đó người sử dụng không cần phải lo lắng khi mua xe nhưng ở Việt Nam và một vài nước thì làm ngược lại nên người tiêu dùng phải tự rodage sau khi mua xe mới.
Rodage xe một chỗ (dựng chân chống giữa và chạy) là sai làm thường thấy của không chỉ người mua xe mà còn của rất nhiều thợ xe
Thông thường quãng đường rodage chiếc xe thường rơi vào 1.000 – 1.500km, tuy nhiên các nghiên cứu gần đây đã đính chính và nhiều hãng xe đã thông báo tới khách hàng quãng đường rodage tối thiểu là sau 5.000km, một số dòng xe cỡ lớn, xe thể thao, xe PKL yêu cầu rodage tới 10.000km.
Việc Rodage được khuyến cáo thực hiện ở những cung đường thường xuyên có sự thay đổi về tốc độ nhằm bắt động cơ hoạt động ở nhiều dải tua khác nhau khiến các chi tiết mòn đều và ăn khớp với nhau. Một số hãng cũng chỉ ra rằng việc để động cơ chạy rodage một chỗ quá 2 giờ đồng hồ (điều mà tới 70% người mua xe mới mặc phải) sẽ gây ra những hậu quả khôn lường, trực tiếp ảnh hưởng đến độ bền về lâu dài do sẽ có các chi tiết bị quá nhiệt bởi gió từ quạt hay nước làm mát động cơ khó có thể làm mát hoàn toàn.
Khi rodage có 2 kiểu là rodage thường và rodage bạo lực. Thực tế đã có nhiều chứng minh rằng rodage bạo lực tốt hơn bởi nó khiến động cơ sản sinh nhiều sức mạnh hơn bởi lúc này các chi tiết còn kín khít và còn nhiều phần chưa được mài đồng bộ hơn là rodage từ từ. Tuy nhiên rodage bạo lực lại giống con dao hai lưởi bởi nó yêu cầu việc chăm sóc xe kĩ càng hơn. Một số hãng chỉ ra rằng rodage bạo lực sẽ chỉ có tác dụng trong 300km đầu tiên khi trong dầu máy chưa có nhiều mạt kim loại và chỉ được phép mở tới 60% tay ga, tuyệt đối không thốc hay ép ga ở giai đoạn này vì nguy cơ sẽ gây phá hỏng bạc và độ kín của piston rất nhanh. Còn với rodage từ từ chỉ yêu cầu chiếc xe không thốc ga đột ngột, đi với tốc độ dưới 60 km/h.
Thay dầu là bước không thể thiếu khi rodage xe mới
Thay dầu và lọc dầu đúng hạn là việc bắt buộc khi chạy rodage, theo nghiên cứu có tới hơn 55% người sử dụng xe sai lầm ở bước này. Các chuyên gia đã khuyến cáo việc thay dầu và lọc dầu lần đầu tiên ở 500 km bởi lượng mạt kim loại sinh ra trong quá trình đầu tiên chạy của động cơ đủ để phá hỏng bộ hơi. Tuy nhiên rất nhiều người tiếc tiền mà bỏ qua bước quan trọng này. Có người để tới 1.000km mới thay, thậm chí không thay lọc dầu, hoặc chỉ thay tạm dầu không tốt cho đỡ lãng phí…, tất cả điều đó là sai lầm nghiêm trọng khiến cho chiếc xe hư hỏng rất nhanh chóng.
Thông thường, một chiếc xe chạy rodage sẽ có lịch trình thay dầu khá khắt khe ở 500 km, 2.000 km, 4.000 km và 10.000 km theo khuyến cáo của các chuyên gia Hoa Kỳ. Số lần thay lọc dầu cũng sẽ tương ứng ở mức 500 km đầu, 5.000 km tiếp theo và sau đó sẽ tùy thuộc loại lọc dầu khách hàng sử dụng bởi có nhiều loại lọc dầu tuổi thọ lên tới 20.000 km.
Lọc dầu là chi tiết tối quan trọng nhưng thường hay bị bỏ qua khi thay thế để tiết kiệm chi phí. Với dòng xe tay côn, xe PKL thì khuyến cáo cần nghiêm ngặt thực hiện quy trình đã nêu trên. Bên cạnh đó, không phải ai cũng chạy tay côn thuần thục nên việc cháy côn là rất thường xảy ra sau khi người mua xe chạy một thời gian. Lời khuyên là cần tránh âm côn khi chạy, không chạy ép côn hay vừa chạy vừa rà côn, cần bóp hết và nhả từ từ nhưng nhả hết khi xe chạy để đảm bảo độ bền. Lý do bởi xe côn tay ngoài sinh ra mạt kim loại do các chi tiết máy thì bộ côn cũng sinh ra không ít mạt và nhiệt độ khi sử dụng chưa đúng cách.
Một yếu tố không nên bỏ qua trong quá trình chạy rodage là thời tiết và điều kiện môi trường. Nếu chạy trong điều kiện ẩm ướt, chiếc xe sẽ cần được chăm sóc cẩn thận hơn và thay dầu sớm hơn. Và tuyệt đối không chở nặng trong quá trình rodage như kẹp 3 kẹp 4, vừa vi phạm luật an toàn giao thông vừa gây hư hại nghiêm trọng cho xe về lâu dài.
Lê Anh
(Theo Nghe nhìn Việt Nam)
Tin liên quan
- Những lưu ý khi thay lọc dầu môtô
- 14 bước đơn giản đổi GPLX quốc tế qua mạng
- Vệ sinh hệ thống phanh môtô thế nào cho hiệu quả? [/i]
- Tìm hiểu về hệ thống phanh đĩa trên môtô phân khối lớn
- Hướng dẫn kiểm tra và thay thế ổ bi bánh xe môtô