2015 được xem là năm 'nóng' của các startup ở Châu Á. Dòng vốn liên doanh không ngừng chảy vào các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ và Nam Á - điều mà trước đây chưa hề xảy ra. Khu vực Đông Nam Á cũng chứng kiến một kỷ lục mới được thiết lập với thương vụ sáp nhập của iProperty Group trị giá 534 triệu USD.

Tuy nhiên, nguồn vốn khổng lồ này không hề đảm bảo cho thành công trong tương lai và đó là bản chất rủi ro của khởi nghiệp khi mà một số công ty có thể chiến thắng nhưng một số khác lại có thể thất bại thảm hại.

Dưới đây là 19 startup ở Châu Á đã buộc phải đóng cửa trong năm 2015 và tất nhiên, con số này không phải chỉ có 19. Chắc chắn, sự thất bại của những doanh nghiệp này sẽ giúp bạn rút ra được rất nhiều bài học giá trị.

Trung Quốc

1. eXiche

Vào năm 2015, Trung Quốc đã phải đóng cửa 7 dịch vụ rửa xe kinh doanh theo mô hình online-to-offline. Ngay cả trong một thị trường ngách như vậy mà cũng đã có rất nhiều người cùng tham gia để tranh giành ngôi vị dẫn đầu và đây chính là điều tạo nên sự đa dạng cho hệ sinh thái khởi nghiệp của Trung Quốc.

eXiche có lẽ là thất bại ngoạn mục nhất trong số các công ty kinh doanh cùng dịch vụ này. Sau khi huy động được 20 triệu USD trong giai đoạn gọi vốn vòng A (Series A - tài trợ vốn khi công ty bắt đầu bán hàng và tài trợ hoạt động sản xuất) vào tháng 3 thì đến tháng 10, startup này đã tuyên bố đóng cửa.

Vì sao eXiche thất bại? Đốt tiền vào các chương trình khuyến mãi giá rẻ cho một dịch vụ về bản chất đã rất rẻ như rửa xe, rõ ràng, chiến lược này không bền vững.

Ấn Độ

2. DoneByNone

Mặc dù Ấn Độ đã có một năm thực sự thành công trong lĩnh vực thương mại điện tử, tuy nhiên, một số startup ở đất nước này không thể nào tồn tại được. Một trong số đó là DoneByNone - thương hiệu thời trang dành cho phụ nữ mua sắm trực tuyến. Đã có nhiều báo cáo cho rằng công ty khởi nghiệp này gặp rắc rối trong việc làm hài lòng khách hàng vào cuối năm 2014. Sau đó, một trong những nhà sáng lập đã rời bỏ công ty và đến cuối năm 2015, trang web chính thức đóng cửa.

3. Lumos

Lumos là một startup hoạt động trong lĩnh vực nhà thông minh được thành lập bởi một nhóm sinh viên vừa mới ra trường. Xây dựng một công ty phần cứng khó khăn hơn rất nhiều so với điều họ nghĩ: 'Chúng tôi đã đánh giá thấp việc tạo ra một sản phẩm mà thị trường đã có sẵn, trong khi lại đánh giá quá cao nhu cầu và công dụng sản phẩm của mình', những nhà sáng lập Lumos chia sẻ trên blog.

4. TalentPad

Mặc dù đã nhận được tiền đầu tư ngay từ khi bắt đầu triển khai ý tưởng vào tháng 10/2014 và tuyển dụng được khá nhiều nhân viên tài năng nhưng TalentPad vẫn buộc phải đóng cửa chưa đầy một năm sau đó.

Startup này đã xây dựng một chợ tuyển dụng trực tuyến độc đáo - nơi các công ty có thể tìm kiếm những nhân tài hàng đầu. Tuy nhiên, họ đã thất bại vì không thể mở rộng hoạt động kinh doanh trên một thị trường đủ lớn.

5. Dazo

Trong năm 2015, nhiều công ty cung cấp thực phẩm ở Ấn Độ đã gặp phải những khó khăn rất lớn. Một vài doanh nghiệp nỗ lực thu hút đầu tư và mở rộng thị trường, trong khi một số khác lại có những biểu hiện kinh doanh đi xuống rất rõ rệt. Dazo là một trong số những thất bại như vậy. Đây là một ứng dụng gọi thức ăn và giao hàng đầu tiên tại Ấn Độ, đã từng thu hút được nguồn vốn lớn từ những nhà đầu tư có tiếng, bao gồm cả Google và Amazon. Tuy nhiên, đến năm 2015, Dazo đã phải đóng cửa .

Trong một phân tích về sự sụp đổ của các startup trong lĩnh vực thực phẩm ở Ấn Độ, trang web Inc42 đã nhấn mạnh rằng: 'Tốc độ tăng trưởng quá nhanh đã cho thấy một thực tế là các công ty được tài trợ có xu hướng đốt tiền để thu hút khách hàng mà không hề quan tâm tới việc tạo ra một sự khác biệt của sản phẩm'.

6. Valyoo Tech (Bagskart, Jewelskart, Watchkart)

Valyoo Tech vận hành các trang web thương mại điện tử bán hàng cao cấp, bao gồm túi xách (Bagskart), đồ trang sức (Jewelskart), đồng hồ (Watchkart), kính mắt và kính áp tròng (LensKart). Bắt đầu hoạt động từ đầu năm 2014, Bagskart, Jewelskart và Watchkart gần như bán tất cả mọi thứ, trong khi đó, LensKart chỉ tập trung vào duy nhất một mặt hàng mà web bán tốt nhất. Chính vì vậy, đến năm 2015, chỉ có duy nhất LensKart vẫn còn hoạt động, còn những web còn lại đều phải đóng cửa do không có người mua.

Indonesia

7. Kleora

Mặc dù đã thông báo ngừng hoạt động nhưng nhà sáng lập của Kleora khẳng định rằng startup của mình chưa 'chết hẳn'.
Kleora thất bại là do các mặt hàng dành cho phụ nữ quá hạn chế trong khi các tính năng nền tảng cần có sự thay đổi lớn. Team phát triển đã tiến hành một bước đột phá mạnh mẽ và hiện tại đã xây dựng nên một sản phẩm mới gọi là Prelo, tập trung vào bán hàng second-hand.

8. Beauty Treats

Beauty Treats là startup tập trung bán các sản phẩm chăm sóc sắc đẹp, tương tự như Lolabox - một công ty từng thất bại vào năm 2014. Để tránh rơi vào tình cảnh tương tự, Beauty Treats đã cung cấp dịch vụ eStore - mô hình bán hàng trực tuyến vào 2013 nhưng không thành công.

Đầu năm nay, công ty ngừng hoạt động và nhà đồng sáng lập Romeo Reijman đã chuyển hướng sang phát triển dịch vụ cầm đồ trực tuyến mang tên Pinjam.

9. Abraresto / Abratable

Abratable và Abraresto là trang web đặt chỗ và đánh giá nhà hàng tại Indonesia và Singapore. Start-up này thất bại là do đã đưa ra một số quyết định mạo hiểm, kể cả việc nhận đầu tư theo hình thức nợ thay vì nhận đầu tư mạo hiểm, dẫn tới công ty không đủ kinh phí để hoạt động.

10. Alikolo

Alikolo là một website thương mại điện tử được tạo bởi Danny Taniwan - doanh nhân khởi nghiệp đến từu Medan. Khi nói về thất bại của mình, Taniwan cho rằng đó là do bản thân thiếu kinh nghiệm, chuyển phần lớn cổ phần cho các nhà đầu tư thiên thần - những người có ít kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại điện tử hơn ông.

11. Valadoo

Valadoo là một trang web cung cấp các gói tour du lịch tới nhiều địa điểm tại Indonesia. Website này đã chính thức đóng cửa vào tháng 5/2015 do quá tập trung vào tăng trưởng mà bỏ qua sự cần thiết của việc xây dựng một mô hình phát triển bền vững. Sau khởi đầu thất bại đó, Valadoo đã sáp nhập với một công ty khác nhưng tình hình càng trở nên phức tạp hơn. Thương vụ sáp nhật đã khiến startup này không thể hồi phục, hết tiền mặt và không thể huy động được vòng vốn mới trong giai đoạn chuyển đổi.

12. Paraplou

Paraplou là một trong những startup nổi bật trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Indonesia. Tuy nhiên, đến tháng 10/2015 thì Paraplou đã chính thức đóng cửa do còn quá non nớt trên thị trường, điều kiện tài chính không chắc chắn và không thể gọi vốn.

13. Kirim

Kirim là trang web hoạt động trong lĩnh vực giao hàng đã âm thầm đóng cửa sau 7 năm hoạt động. Công ty không tuyên bố lý do nhưng theo Tech in Asia, các đối thủ như Go-Jek hay GrabBike phát triển quá nhanh khiến Kirim không thể theo kịp.

Israel

14. Everything.me

Everything.me là một trong những trường hợp thất bại đáng chú ý tại châu Á năm 2015. Startup này đã phát triển một ứng dụng bổ sung tính năng cho điện thoại Android, thu về 35 triệu USD và 15 triệu lượt tải. Tuy nhiên, cuối cùng công ty vẫn quyết định bỏ cuộc với lý do 'không tìm thấy mô hình kinh doanh phù hợp' cho ứng dụng miễn phí của mình.

Singapore

15. KotaGames

Trang web chơi game Kota Games ra mắt vào năm 2008 tại Singapore đã chính thức đóng cửa vào tháng 3/2015. TMG - công ty mẹ của Kota Games cho biết họ đã không thể tìm được mô hình kinh doanh phù hợp để thích ứng với sự gia tăng mạnh mẽ của xu hướng chơi game trên điện thoại cảm ứng.

16. Lamido

Lamido là một thành viên của Rocket Internet - công ty với rất nhiều chi nhánh có mặt trên hhắp khu vực Đông Nam Á. Mặc dù có trụ sở chính đặt tại Singapore - một thị trường thương mại điện tử phát triển mạnh nhưng Lamido đã không thể thắng được sự cạnh tranh từ các doanh nghiệp địa phương.

Theo Maximilian Bittner - CEO của Lazada Group, Lamido giải thể nhưng thực chất là sáp nhập vào Lazada.

17. Superdeals

Đầu năm nay, công ty viễn thông SingTel của Singapore đã tuyên bố đóng cửa trang web cung cấp các gói giảm giá hàng ngày SuperDeals. Điều này không phải bất ngờ lớn vì mô hình kinh doanh này đã có quá nhiều trên toàn cầu.

18. Molome

Người châu Á rất thích chụp ảnh và thường xuyên đăng tải chúng trên các mạng xã hội. Molome muốn tạo ra một ứng dụng giúp các bức ảnh trở nên vui nhộn hơn bằng cách thêm vào các loại nhãn dán và văn bản vào hình ảnh. Người sáng lập từng tuyên bố rằng ứng dụng này có khoảng 40.000 dùng mỗi ngày với khoảng 15.000 bức ảnh được đăng tải.

Tuy nhiên, tất cả là không đủ để cạnh tranh với Instagram hay Snapchat. Vào giữa tháng 10, những nhà sáng lập đã quyết định ngừng hoạt động với lời chào tạm biệt như sau: 'Thật buồn khi phải nói với các bạn rằng Molo sẽ 'ngủ đông' kể từ mùa đông này. Nền tảng chia sẻ ảnh không hề rẻ và nếu không có nhà tài trợ, chúng tôi không thể tiếp tục hành trình của mình.'

Việt Nam

19. Beyeu

Theo Tech in Asia, sự thất bại của Beyeu - một website thương mại điện tử kinh doanh các sản phẩm dành cho trẻ em đã khiến giới startup trong lĩnh vực này tại Việt Nam cảm thấy khá bi quan. Beyeu được hỗ trợ bởi Project Lana - một công ty Internet tại Việt Nam và là cộng đồng trực tuyến lớn dành cho phụ nữ.

Trang công nghệ này nhận định, 'sự ra đi' của Beyeu có thể là do áp lực cạnh tranh gay gắt của thị trường hoặc thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại điện tử. 

Cập nhật: 21/06/2016 Vân Anh - Theo Tech in Asia