Lê Ngọc Ánh, Trưởng phòng phân tích Esperio

Thông tin chi tiết hơn có sẵn trên Trang Web Của Nhà môi Giới Esperio

Giá trị xuất khẩu cà khia của Việt Nam có thể lên đến khoảng 3 tỷ USD trong niên vụ 2022/2023, kết thúc vào ngày 30 tháng 9 năm sau. Mưa lớn kéo dài đã gây ảnh hưởng đến các tỉnh thành sản xuất cà phê chính trong tháng 11 và tháng 12 trong khi năng lực phơi sấy của các hộ gia đình vẫn còn nhiều hạn chế. Theo Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, mưa lớn đã làm tăng chi phí sản xuất và có thể làm giảm sản lượng cà phê đi ít nhất là 10%. Điều này có thể làm giảm sản lượng xuống ít nhất 1,6 triệu tấn trong niên vụ 2022/23.

Các nông dân đã bày tỏ sự lo ngại rằng chất lượng đậu năm nay có thể tệ hơn khi mưa nhiều gây ra lũ lụt ở Tây Nguyên. Điều này chắc chắn cũng ảnh hưởng đến việc thu hoạch đậu. Tổng cục Khí tượng Thủy văn Việt Nam đã dự báo đợt mưa này có thể kéo dài đến hết năm 2022. Sản lượng năm nay cũng có thể thấp hơn do nông dân cho biết rằng kích thước của hạt cà phê bé hơn và sản lượng thu hoạch sơ ri thấp thì lại thấp hơn. Đây có thể là hậu quả của việc nông dân ít sử dụng phân bón hơn khi giá phân bón tăng chóng mặt. Việc nhập khẩu từ Trung Quốc và Nga đã giảm đáng kể trong năm nay, gần 1/3 do giá đã tăng gần 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá nhiên liệu cao và việc thiếu hụt nhiên liệu nhập khẩu cũng góp phần làm giảm sản lượng cà phê. 

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến đã cho rằng Việt Nam có 710.000 ha cà phê với năng suất 2,7 tấn/ha vào năm 2021. Ông cho biết con số này là cao gấp ba lần so với mức trung bình trên toàn thế giới. Điều đó gần như đúng, nhưng năng suất ở cà phê Robusta thường cao hơn 1,5 lần so với cà phê Arabica ngay cả khi với điều kiện thời tiết, đất đai tương tự và đã được canh tác đúng cách. Ông đã không nói rõ liệu mức sản lượng này là của cà phê Robusta hay là tính trung bình cho cả cả phê Robusta và Arabica được sản xuất trong nước. Trong niên vụ 2022/2023, sản lượng cà phê có thể giảm hơn 4% theo ước tính của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ. Do năng suất giảm, sản lượng cà phê của Việt Nam có thể giảm xuống chỉ còn 1,6 triệu tấn. 

Những nỗ lực nhằm cải thiện lĩnh vực nông nghiệp là thay thế những cây lâu năm và tái canh, ghép một số cây trong số 107.000 ha cà phê có thể sẽ cải thiện một phần tình hình hiện tại nhưng điều đó sẽ không có tác động lớn trong niên vụ 2022/2023.

Một sự tích cực có thể đến từ việc cải thiện cơ sở hạ tầng và gia tăng nhu cầu, dự kiến sẽ tăng hơn 50% lên 167,5 tỷ USD vào năm 2027. Nhưng viêcj xuất khẩu sẽ bị hạn chế do nông dân trong nước đã đổ xô bán hầu hết các loại cây trồng lâu năm của mình trong bối cảnh giá cao và lợi nhuận bị co hẹp khi chi phí đầu vào gia tăng. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, dự trữ cà phê đã giảm xuống khoảng 293.000 tấn và sẽ tiếp tục giảm xuống 284.000 tấn vào tháng 10/2023. 

Các nhà phân tích của Esperio Broker tin rằng, Giá cà phê trung bình năm 2023 có thể thấp hơn 2.283 USD đối với hợp đồng 10 tấn so với trung bình 10 tháng đầu năm 2022. Giá có thể giảm xuống dưới 2.000 USD/hợp đồng khi điều chỉnh theo mức trung bình của giai đoạn trước.