Mặc dù Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Liên minh Châu Âu (EVFTA) dường như là một lợi ích cho hồ tiêu Việt Nam, nhưng việc mở rộng thị trường ở Châu Âu đòi hỏi nhiều hơn những lợi thế về thuế quan do FTA mang lại.

Bà Hoàng Thị Liên, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, ước tính Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 211.500 tấn hạt tiêu trong 11 tháng đầu năm 2022, thu về 911 triệu USD.

Châu Âu vẫn là nhà nhập khẩu hạt tiêu lớn của Việt Nam, chiếm khoảng 1/4 thị phần. Khi Việt Nam tham gia FTA với châu Âu, hồ tiêu đã có vị thế tốt hơn trên thị trường.

Trong thời gian ngắn hạn, EVFTA dự kiến sẽ mang lại cho Việt Nam lợi thế lớn về thuế quan so với các đối thủ cạnh tranh lớn, bao gồm hạt tiêu Ấn Độ và Malaysia.

Tuy nhiên, chủ tịch kêu gọi các công ty hồ tiêu không nên tận dụng lợi thế vì châu Âu đã bắt đầu nâng cao tiêu chuẩn nhập khẩu. Hơn nữa, một số quốc gia dự kiến sẽ đạt được các FTA của riêng họ với châu Âu trong những năm tới, làm xói mòn thêm các lợi thế.

Hiệp định thương mại chưa đủ để Việt Nam chinh phục thị trường châu Âu

“Các doanh nghiệp cần phải liên tục cải thiện bản thân để thích ứng với các tiêu chuẩn cao hơn trên thị trường”, ông Liên cho biết.

Chủ tịch cũng dự báo nhu cầu tiêu Việt Nam sẽ tăng cao trong quý II do lập trường bớt hạn chế hơn của Trung Quốc đối với Covid-19.

Ông Nguyễn Nhật Minh, đại diện Vietnam Insight cho biết, châu Âu là một trong những thị trường nhập khẩu hạt tiêu lớn nhất thế giới, tiêu thụ 1/3 lượng tiêu xuất khẩu toàn cầu.

Trong 5 năm tới, thị trường dự kiến sẽ tăng trưởng khoảng 2% mỗi năm. Việt Nam là một trong 4 nước ở châu Á đã ký FTA với châu Âu.

Khi EVFTA có hiệu lực, hạt tiêu Việt Nam được hưởng mức thuế ưu đãi bằng 0%, có lợi thế rất lớn so với hạt tiêu từ các nước ngoài FTA.

Tuy nhiên, cắt giảm thuế quan chỉ là một phần của câu chuyện. Trên thực tế, các lợi thế do FTA mang lại thường đi kèm với các rào cản kỹ thuật cụ thể đối với thương mại. Các rào cản đó bao gồm các quy định nghiêm ngặt về mức dư lượng tối đa và các biện pháp vệ sinh kiểm dịch áp dụng đối với hạt tiêu.

“Hồ tiêu nhập khẩu vào thị trường châu Âu phải đạt tiêu chuẩn châu Âu. Phải đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, nhãn mác rõ ràng, không lẫn tạp chất”, ông Minh cho biết.

Ông Lương Phước Vinh, Giám đốc khu vực Đông Nam Á của Tập đoàn Tentamus khẳng định, cần có sự liên kết chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp và nông dân để giữ ổn định đầu ra và tăng tỷ trọng tiêu chế biến trong tổng kim ngạch xuất khẩu.

Ông kêu gọi nông dân Việt Nam chuyển từ tư duy tập trung vào số lượng sang tập trung vào chất lượng để giúp hồ tiêu Việt Nam có chỗ đứng tại các thị trường khó tính châu Âu.

Ông cũng cho biết đưa hạt tiêu Việt Nam sang châu Âu đã khó, nhưng đưa được lên kệ siêu thị càng khó hơn vì các siêu thị đặt tiêu chuẩn nhập khẩu cao hơn tiêu chuẩn do chính quyền châu Âu đặt ra.

“Ví dụ, mức dư lượng tối đa của một số chất trong hạt tiêu được chính quyền châu Âu quy định là 0,1%. Trong khi đó, siêu thị yêu cầu mức dư lượng tối đa là 0,07%”, ông Vinh cho biết.

Ông Phạm Minh Thông, Tổng giám đốc Phúc Sinh JSC, tin rằng cam kết phát triển bền vững sẽ là chìa khóa dẫn đến thành công thương mại tại châu Âu.

Đó là trường hợp bởi vì người tiêu dùng châu Âu thích cách sản xuất và tiêu dùng bền vững hơn. “Nếu các doanh nghiệp không có tư duy bền vững, người tiêu dùng sẽ quay lưng lại với họ,”. Ông Thông kêu gọi các công ty Việt Nam chuyển trọng tâm sang tiêu chế biến rộng rãi để củng cố vị thế của họ trên thị trường toàn cầu.