Lý giải hiện tượng Mặt Trăng to hơn ở sát đường chân trời

Ảo ảnh quang học khiến Mặt Trăng trở nên khổng lồ khi ở sát đường chân trời là ảo giác nổi tiếng nhất thế giới mà chưa chuyên gia nào có thể đưa ra giải đáp chính xác.


Nhà triết học Hy Lạp cổ đại Aristotle cho rằng bầu khí quyển của Trái Đất phóng to Mặt Trăng khi ở gần đường chân trời. Giả thuyết này được chứng minh là sai. Các hiệu ứng tán xạ của không khí có thể làm cho Mặt Trăng mang màu đỏ hoặc cam nhưng không làm thay đổi kích thước thiên thể, theo Vox.




Mặt Trăng ở chân trời dường như to hơn hẳn. (Ảnh: NASA).

Sử dụng công cụ gọi là máy kinh vĩ, các nhà thiên văn học có thể xác định trăng tròn có bề rộng 0,52 độ (so với 360 độ của toàn bộ bầu trời) và không đổi trong suốt đêm. Trên thực tế, theo các phép đo chính xác, Mặt Trăng khi ở trên đỉnh đầu lớn hơn Mặt Trăng ở đường chân trời khoảng 2%, do khoảng cách quan sát tới chân trời xa hơn.


Hiện tượng Mặt Trăng trông lớn hơn hoàn toàn do bộ não con người. 'Con người đang tìm kiếm một câu trả lời đơn giản', Donald Simanek, nhà vật lý chuyên nghiên cứu về ảo giác Mặt Trăng cho biết. 'Nhưng câu trả lời này nằm trong các chức năng của não người mà chúng ta mới chỉ biết rất ít'.



Lý giải hiện tượng Mặt Trăng to hơn ở sát đường chân trời

Đo đạc bằng máy cho thấy Mặt Trăng ở trên đỉnh đầu lớn hơn Mặt Trăng ở chân trời. (Ảnh: Bob King).

Gần đây, một số nhà thần kinh học bắt đầu sử dụng phương pháp chụp cộng hưởng từ MRI để tìm hiểu nguyên nhân. Tuy chưa thể đưa ra kết luận cuối cùng, nghiên cứu của họ giúp lý giải một phần quá trình bộ não giải thích các thông tin thị giác.


Một kết quả nghiên cứu bằng MRI năm 2006 mô phỏng ảo giác tương tự trong phòng thí nghiệm. Hình cầu bên trái cho cảm giác lớn hơn và ở xa hơn hình cầu bên phải, dù kích thước thật của cả hai như nhau. Hiện tượng này tương tự như ảo giác thấy Mặt Trăng to hơn ở chân trời.


Các nhà nghiên cứu đưa ra một giả thuyết để giải thích cho sai lầm này của bộ não. Khi ôtô dần đi xa về phía trước, góc nhìn của mắt với chiếc xe sẽ nhỏ dần. Do biết chắc chiếc xe không bị thu nhỏ, não bộ tự điều chỉnh kích thước quan sát để mắt ta vẫn thấy chiếc xe ở cùng kích cỡ khi di chuyển ra xa.




Quả cầu bên trái nhìn to hơn và ở xa hơn quả cầu bên phải, tương tự Mặt Trăng ở chân trời. (Ảnh: Murray).

Ở một khoảng cách lớn hơn rất nhiều như đối với Mặt Trăng, chúng ta không thể cảm nhận độ sâu chuẩn xác. Nếu cảm giác đường chân trời ở xa hơn vị trí trên đỉnh đầu rất nhiều, cơ chế này cũng sẽ đánh lừa bộ não, khiến ta trông thấy Mặt Trăng lớn hơn kích thước thật của nó.


'Nếu ước lượng khoảng cách tới Mặt Trăng lớn hơn, não bộ sẽ thực hiện tính toán và quyết định rằng các vật thể cũng phải lớn hơn để lấp đầy cùng một không gian', Ralph Weidner, một nhà thần kinh học người Đức nghiên cứu ảo giác Mặt Trăng bằng thí nghiệm MRI, cho biết.


Hầu hết mọi người khi được hỏi đều trả lời Mặt Trăng trông vừa to lại vừa gần chứ không phải xa. Các nhà nghiên cứu cập nhật cách giải thích mới dựa trên nghiên cứu khoa học thần kinh để giải quyết vấn đề này. Theo đó, bộ não của chúng ta có hai hệ thống cơ bản để xử lý thông tin thị giác: một quyết định bạn sẽ nhìn cái gì (ventral stream) và một xác định vị trí của đối tượng quan sát (dorsal stream). Mỗi hệ thống tương ứng với một vùng khác nhau của não bộ.




Ảo ảnh Ebbinghaus, vòng tròn bên trái dường như nhỏ hơn bên phải. (Ảnh: Phrood~commonswiki).

Giả thuyết mới cho rằng hai hệ thống này làm việc theo thứ tự để tạo ra ảo giác Mặt Trăng. Ventral stream thực hiện quá trình theo cách giải thích cũ, tự đồng điều chỉnh cho Mặt Trăng trở nên lớn hơn khi thấy nó ở xa. Dorsal stream sau đó sẽ xác định lại vị trí của Mặt Trăng theo hướng suy luận Mặt Trăng lớn hơn bình thường, nghĩa là nó phải ở gần, Weidner cho biết.


Weidner và các đồng nghiệp thử nghiệm giả thuyết này bằng cách đặt con người trong một máy MRI và sử dụng kính 3D để họ thấy ảo giác Mặt Trăng, cùng một ảo giác khác hoạt động theo cách tương tự.


Người tham gia thí nghiệm sẽ thấy một vòng tròn tiến lại gần hoặc ra xa nhưng góc trông vật luôn được hiệu chỉnh để giữ giá trị không đổi. Tất cả tình nguyện viên đều chia sẻ họ thấy vòng tròn to hơn khi nó di chuyển ra xa, giống như Mặt Trăng.


Các nhà nghiên cứu nhận định vùng ventral stream của não bộ hoạt động đối với cả hai loại ảo giác. Tuy chưa cung cấp bằng chứng vững chắc, thí nghiệm cho thấy hiệu ứng kích thước - khoảng cách thực sự có liên quan đến ảo giác Mặt Trăng ở chân trời to hơn.


Cập nhật: 21/09/2016
Theo VnExpress

TIN LIÊN QUAN

Những lần bão Mặt Trời tàn phá Trái Đất trong lịch sử

Với nguồn năng lượng khổng lồ, những vụ bùng phát Mặt Trời mang lại nhiều tác hại khôn lường dù ở cách xa hàng triệu km.

Nên tìm kiếm người ngoài hành tinh ở đâu

Các nhà khoa học cho rằng chỉ những hành tinh có kích thước tương tự Trái Đất, nằm trong vùng Goldilocks và thỏa mãn một loạt yếu tố khác mới hội đủ các điều kiện cho sự sống phát triển.

Elon Musk giới thiệu mái ngói pin năng lượng mặt trời cực đẹp và hữu ích

Đây có lẽ là tương lai thay thế những mái ngói thông thường mà chúng ta đang sử dụng?

Cú va chạm có thể khởi nguồn cho sự sống trên Trái Đất

Theo các nhà địa hóa học, nguyên tố khởi nguồn cho sự sống trên Trái Đất là carbon, có thể được mang tới từ vụ va chạm với một hành tinh khác 4,4 tỷ năm trước.

Phi hành gia Nga luyện tập đổ bộ xuống Mặt Trăng

Nga đang cho các phi hành gia luyện tập với một thiết bị mô phỏng lực hấp dẫn trên Mặt Trăng để chuẩn bị cho việc chinh phục thiên thể này vào năm 2030.

Đường truyền dữ liệu tức thời không thể bị hack

Hai thí nghiệm truyền thông tin tức thời ở cấp độ lượng tử đã được thực hiện thành công tại Canada và Trung Quốc.

Bản đồ các thiết bị kết nối Internet trên Trái Đất

Bằng phương pháp gửi tín hiệu và chờ phản hồi, một nhà khoa học máy tính người Mỹ đã xây dựng thành công bản đồ tất cả các thiết bị kết nối Internet toàn cầu.

Video: Quả cầu đen nghi là UFO bay qua Mặt Trăng

Một nhà thiên văn nghiệp dư ghi lại cảnh tượng vật thể hình cầu màu đen di chuyển ngang qua bề mặt Mặt Trăng, nhiều khả năng là UFO.

THỦ THUẬT HAY

Việc nên làm, không nên làm trước và sau giao thừa ở Việt Nam

Tết là ngày lễ lớn quan trọng nhất ở Việt Nam. Đó là dịp tuyệt vời để các gia đình quây quần bên nhau và tận hưởng những khoảng thời gian nghỉ ngơi thư giãn. Những ngày từ 30 tháng Chạp năm trước đến mùng 3 tháng Giêng

Cách xóa lưu mật khẩu Gmail trên các Chrome, Cốc Cốc, Firefox, Opera, Edge

Nếu như không muốn lưu trữu mật khẩu Gmail trên trình duyệt bạn hoàn toàn có thể xóa chúng đi. Với hướng dẫn xóa mật khẩu Gmail trên Chrome, Coc Coc, Firefox, Opera, Edge sau đây sẽ tổng hợp cho bạn cách thực hiện.

Cuối cùng Microsoft cũng tích hợp tính năng dịch cho Word

Cuối cùng, Microsoft đã thêm tính năng dịch cho Word. Công ty lặng lẽ giới thiệu tính năng dịch này cho ứng dụng Word trong Windows vào cuối tháng trước với tên gọi Word Translator. Microsoft dự định sẽ đưa tính năng

Cách ẩn 6 thư mục trong This PC trên Windows 10

Khi mở This PC trên Windows 10 bạn sẽ thấy hiển thị 6 thư mục gồm Desktop, Pictures, Documents, Videos, Download, Music. Vậy làm sao để có thể có thể các thư mục này khi mở This PC?

Cách phòng tránh và tiêu diệt mã độc đang lây lan trên Facebook Mesenger

Mã độc này được các chuyên gia bảo mật định danh với cái tên W32.FBCoinMiner.Worm, đây là một loại Trojan Horse sử dụng tài nguyên của máy tính để đào các loại tiền ảo.

ĐÁNH GIÁ NHANH

Đánh giá đồng hồ thông minh Kiddy - Thiết bị dành riêng cho trẻ em

Kiddy là chiếc đồng hồ thông minh trẻ em được nhà mạng Viettel và công ty cổ phần Vinnet hợp tác tạo ra, thiết bị này giúp các bậc phụ huynh có thể yên tâm hơn có thể giám sát và liên lạc với con cái mình mọi lúc mọi

Đánh giá ống cấp nước Karcher: sử dụng dễ dàng, ngăn không bị xịt nước

Nó là một cái vòi nước làm bằng PrimoFlex, mềm dẽo, chống dập, chống vỡ, độ bền cao, các bạn mua về có thể dùng làm vào nhiều việc, ví dụ như: Gắn các vòi xịt tay để xịt sân, tưới cây, rửa xe máy, rửa xe ô tô, tắm chó,

Đánh giá nhanh Lenovo Miix 310: Thiết kế nhỏ gọn, làm việc và giải trí nhẹ nhàng

Lenovo Miix 310 có mức giá phải chăng, giúp người dùng dễ tiếp cận hơn. Đây được xem là bản nâng cấp lớn của đàn anh Miix 3 về cả thiết kế lẫn phần cứng.