Bloomberg cho hay chuyên gia Lilita Infante tại DEA lần đầu nhận chủ đề về bitcoin cách đây 5 năm. Bảng phân tích dữ liệu blockchain khi đó của bà cho thấy các hoạt động phạm pháp đứng sau 90% giao dịch bitcoin. Song giờ đây, tỷ lệ hoạt động phạm pháp giảm xuống còn 10%. Hoạt động đầu cơ trở thành yếu tố chiếm ưu thế đằng sau các giao dịch bitcoin.

Song điều này không có nghĩa là tội phạm đã ngừng dùng bitcoin. Tổng lượng giao dịch có liên quan đến việc sử dụng bất hợp pháp tăng vọt từ năm 2013. Bà Infante là nhân viên đặc biệt của DEA, là thành viên của Lực lượng đặc nhiệm điều tra mạng gồm 10 thành viên. Lực lượng đặc nhiệm điều tra mạng tập trung vào web đen và các đợt điều tra liên quan đến tiền mã hóa. Họ phối hợp với Bộ Tư pháp Mỹ cùng nhiều cơ quan khác, chẳng hạn như Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) và Cục Rượu, thuốc lá, súng và chất nổ Mỹ. “Khối lượng đã tăng lên rất mạnh, số lượng giao dịch và giá trị tính theo USD của hoạt động tội phạm bằng bitcoin tăng vọt trong những năm qua, song tỷ lệ thì lại giảm đi. Phần lớn các giao dịch hiện được dùng cho việc đầu cơ giá cả”, bà Infante cho biết. Phát hiện của chuyên gia này mâu thuẫn với nhận thức phổ biến rằng bitcoin hầu như chỉ được bọn tội phạm dùng. Dù vậy, phát hiện cũng cho thấy thị trường ngầm là một trong những nhóm người dùng bitcoin cho hoạt động thực tế thay vì đầu cơ giá cả nhiều nhất. Giao dịch bitcoin là ẩn danh và không dễ dàng theo dõi, còn công nghệ sổ cái phân tán loại bỏ sự cần thiết của chính phủ và các ngân hàng trung ương. Điều này đồng nghĩa với việc không doanh nghiệp nào có thể bị triệu tập trong một cuộc điều tra.

Đồ thị thể hiện giá bitcoin từ năm 2013 đến nay. DEA cho biết người dùng bitcoin hiện chủ yếu là nhà đầu cơ chứ không phải tội phạm Ảnh: Bloomberg

Thế giới web đen, nơi hàng hóa bất hợp pháp được mua bán, chỉ hoạt động bằng tiền mã hóa. Đây là chuyện diễn ra nhiều năm qua. Xu hướng ngày càng tăng từ năm ngoái là các tổ chức tội phạm, chẳng hạn như băng đảng ma túy, ngày càng dùng nhiều loại tiền mã hóa cho các hoạt động như rửa tiền, chuyển tiền xuyên biên giới vì nó rẻ hơn, nhanh hơn và được cho là an toàn hơn so với hệ thống ngân hàng. Song đây lại là con dao hai lưỡi với bọn tội phạm, vì các lực lượng thực thi pháp luật đang tận dụng công nghệ blockchain. Bitcoin và nhiều blockchain khác có tính công khai và không thể thay đổi, cung cấp cho giới đặc vụ nguồn tài nguyên có giá trị để theo dõi giao dịch và xu hướng giao dịch. Các địa chỉ ví đã từng che giấu được danh tính người dùng giờ đây cũng không còn làm được như thế, bà Infante cho hay. Dù người dùng thỉnh thoảng sẽ đổi bitcoin để dùng các đồng mã hóa khác có phí thấp hơn, thời gian giao dịch nhanh hơn để chuyển tiền, phần lớn giao dịch vẫn được thực hiện bằng bitcoin. Các đồng mã hóa tập trung vào quyền riêng tư như Monero và Zcash không đủ tính thanh khoản, và dù chúng có tính ẩn danh cao hơn bitcoin, giới chức Mỹ “vẫn có cách để theo dõi chúng”, bà Infante tiết lộ. Bọn buôn lậu và rửa tiền trao đổi bitcoin để lấy tiền tệ thật tại các điểm và sàn giao dịch ngang hàng, dù chúng cũng dùng nhiều sàn giao dịch lớn tại Mỹ. Bà Infante cho rằng tội phạm có thể sẽ tiếp tục sử dụng tiền mã hóa, song lại không nao núng trước thực tế này. “Blockchain thực sự mang lại cho chúng tôi rất nhiều công cụ để có thể xác định danh tính. Tôi thực ra là muốn bọn tội phạm tiếp tục sử dụng tiền mã hóa, blockchain”, bà Infante nói.