Cuộc cách mạng 4.0 trong công nghệ tài chính tiền tệ hiện nay kỳ vọng tạo ra những bước chuyển mạnh mẽ trong xã hội. Sự phát triển này đem lại nhiều lợi ích và cơ hội to lớn cho doanh nghiệp và người dùng. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng có nhiều thách thức cho các định chế tài chính của các chính phủ hiện nay. Các thách thức này liên quan đến tính tập trung và phi tập trung của nền kinh tế tài chính của mỗi quốc gia.

Hệ thống giao dịch thanh toán tập trung là gì? 

Giao dịch từ A1 đến B1:

– Tiền được trừ đi trong tài khoản của A1 trong bank A.

– Ngân hàng trung ương sẽ chuyển tiền từ tài khoản thanh toán của bank A sang tài khoản của bank A.

– Ngân hàng trung ương sau đó sẽ ghi nhận tập trung (sổ cái) các giao dịch giữa các ngân hàng với nhau bằng việc phê chuẩn các giao dịch này và bảo vệ chống lại việc gian lận double-spending và giả mạo. Double Spending là hình thức gian lận sử dụng hai giao dịch khác nhau để cùng chi tiêu số dư của một tài khoản.

– Bank B sẽ thêm số tiền được nhận vào tài khoản của khách hàng B1.

– Bank A và bank B sẽ duy trì nhật kí của các giao dịch của riêng các bank này cho các khách hàng A1 và B1 tương tự.

Hệ thống giao dịch thanh toán phi tập trung, mô hình được xây dựng tương tự với hệ thống của Bitcoin (Blockchain) 

– Một bản sao của nhật kí giao dịch (sổ cái) được lưu trữ tại rất nhiều máy tính khác nhau trong hệ thống và có thể nhìn thấy đối với bất kì ai.

– Những giao dịch này được chuyển đến một nơi tập trung vô số những điểm đơn lẻ (những thợ đào – miners), nơi này cung cấp những hệ thống xử lý bằng máy tính cho mạng lưới trên.

– Các thợ đào sẽ giải những bài toán mật mã học (cryptography) như là một phần của việc phê chuẩn thông qua các giao dịch đang được thực hiện. Những thợ đào này cần đưa ra các bằng chứng đã giải thành công các thuật toán này cho mạng lưới giao dịch (được gọi là hệ thống “proof-of-work”). Việc vận hành của các miners tất nhiên cũng rất tiêu hao các chi phí vận hành và tài nguyên như hệ thống máy tính và chi phí năng lượng vận hành.

– Chỉ những miner tìm được lời giải cho bài toán nhanh hơn các miner khác sẽ nhận được một lượng Bitcoin mới tạo ra như là một phần thưởng dành cho họ.

Niềm tin – Trust trong giao dịch phi tập trung

– “Niềm tin” được tạo ra bởi việc giả mạo được các giao dịch này phải tốn rất nhiều chi phí đến mức không thể nào làm được. Nếu một thợ đào muốn ghi nhận một giao dịch sai trái (hoặc giả mạo một giao dịch) nào đó, thợ đào đó phải cạnh tranh với rất nhiều thợ đào khác, những người đang ghi nhận giao dịch một cách trung thực. Nhược điểm cơ chế này có thể bị phá vỡ nếu một người hoặc một nhóm nào đó sở hữu 51% mạng lưới giao dịch, được gọi là “51% Attack”.

– Một số tranh luận nảy ra về thủ đoạn tính toán có thể giảm ngưỡng 51% này xuống một mức thấp hơn để chiếm quyền sở hữu của mạng lưới giao dịch xuống. (Garrat and Hayes, 2014). Thậm chí nếu mà lượng lớn giao dịch được yêu cầu, một cỗ máy có sự tin cậy sẽ bị phá vỡ nếu một vài thợ đào đạt được một lượng xử lí lớn không cân đối trong hệ thống. (Ví dụ như khi sử dụng các nguồn quỹ của quân đội hoặc chính phủ, Swanson 2015).

Nguồn: Báo cáo của Quỹ tiền tệ quốc tế IMF