Hiện nay, Google Play là cửa hàng ứng dụng di động lớn nhất thế giới, với hơn 2.2 triệu ứng dụng, nhiều hơn một chút so với cửa hàng App Store của Apple. Tuy nhiên, trên thực tế con số này không nói lên việc Google giành chiến thắng mà ngược lại nó lại là một thảm họa. Lý do rất đơn giản, hơn 2 triệu ứng dụng đó, kể cả những ứng dụng được cho là có tính năng dọn rác, đa số toàn là những ứng dụng rác.

Những ứng dụng dọn rác này tự quảng cáo mình như một tiện ích thực sự hữu dụng, nhưng trong thực tế, hầu hết chúng là những phương tiện để mang hàng tá quảng cáo đến cho người dùng, thậm chí một trong số chúng còn chẳng giúp ích được gì cho điện thoại. Hầu hết chúng phổ biến là nhờ những lời quảng cáo đầy 'mật ngọt', hay thậm chí là gây sợ hãi cho người dùng về việc smartphone của họ đang gặp nguy hiểm và yêu cầu họ nên cài đặt một ứng dụng riêng biệt khác.

Trong bài này, sẽ tập trung phân tích vào 5 ứng dụng 'dọn rác' phổ biến nhất trên cửa hàng Google Play, được tuyển chọn từ danh sách hàng ngày của hầu hết các ứng dụng đã được tải xuống do AppAnnie cung cấp. Mỗi ứng dụng sẽ được cài đặt trên một chiếc điện thoại Blu Vivo XL khởi chạy hệ điều hành Android 5.1 Lollipop. Tất cả các dữ liệu lưu lượng truy cập trên thiết bị sẽ được ghi lại bởi công cụ phân tích mạng Fiddler. Mỗi ứng dụng sẽ được thử nghiệm trong vòng vài phút, và được thử nghiệm hầu hết tất cả các tính năng đã được quảng cáo, ngoại trừ những tính năng yêu cầu tạo tài khoản người dùng hoặc cài đặt một ứng dụng riêng biệt khác.


Cái tên này dường như không hề xa lạ với bất kỳ ai. Đây là ứng dụng 'dọn rác' phổ biến nhất trên cửa hàng Google Play được phát hành bởi một nhà phát triển nổi tiếng ở Trung Quốc - Cheetah Mobile. Các tính năng được quảng cáo của ứng dụng bao gồm: dọn dẹp sạch tập tin rác, tăng tốc điện thoại, chống virus, làm mát CPU và nhiều hơn thế nữa! Tuy nhiên, các tính năng thực sự chủ yếu là: quảng cáo bên trong ứng dụng; quảng cáo trên màn hình khóa thứ hai; quảng cáo được chèn vào các trang web một cách vô lý khi sử dụng tính năng 'Duyệt web an toàn'; đồng thời tự động tải xuống rất rất nhiều quảng cáo, đôi khi còn bao gồm cả video quảng cáo. Tóm lại tính năng chính là quảng cáo.

Tuy nhiên, ứng dụng vẫn có một vài tính năng khá bổ ích, mặc dù vậy tính năng tốt thì ít mà còn lại bị làm lu mờ bởi những lời quảng cáo dối trá về 2 tính năng 'dọn dẹp sạch tập tin rác' và 'làm mát CPU'. Trong khi thử nghiệm, một trong những điều đầu tiên mà Clean Master đã làm là truy cập vào một số tên miền có vấn đề, kể cả những trang có liên quan đến các trang web khiêu dâm và cờ bạc.

Nhà phát triển PSafe của ứng dụng DFNDR đã định nghĩa lại các phép toán toán học, bằng một cách nào đó, DFNDR thông báo đã giải phóng được 700MB bộ nhớ RAM, mặc dù bộ nhớ RAM đang trống trước và khi thực hiện việc tăng tốc hầu như bằng nhau. Thú vị thật? Lấy một số X trừ đi 700, thế mà kết quả vẫn ra X? Điều này tương tự xảy ra khi sử dụng tính năng dọn rác, tương đương với việc ứng dụng hoàn toàn chẳng dọn được tý rác nào cả.

Ngoài ra, tính năng chống virus của nó sẽ gửi một số dữ liệu cho một dịch vụ quét trên web, tuy nhiên hầu hết thời gian quét đều là việc tải và hiện quảng cáo. Một người dùng đã đánh giá ứng dụng trên Google Play mô tả việc quảng cáo này là 'có thể dự đoán được', thật tuyệt khi biết được chính xác lúc nào mình sẽ bị lợi dụng, và đổi lại là một dịch vụ vô dụng chẳng giúp được gì cho điện thoại.

Junk Cleaner hướng đến mục tiêu hoạt động 'lặng lẽ' nhất có thể, khi ngay lập tức xoá bỏ chính nó khỏi danh sách ứng dụng và chỉ truy cập được thông qua thanh thông báo. Thật 'ấn tượng'! Tuy nhiên, một tính năng quan trọng nhất lại bị nhà phát triển 'cố tình' bỏ sót, đó chính là dấu phẩy thập phân. Kết quả quét hiện ra thông báo đã dọn được 434MB, nhưng sự thật lại chỉ có 4,34MB dữ liệu được xóa.

Thât khó để kiếm lời khen ngợi nào cho Junk Cleaner, vì thế xin được phép trích đoạn nhà phát triển tự khen ứng dụng của mình trên Google Play vậy: 'Hầu hết các người dùng Android bị ảnh hưởng bởi việc bị lag và không đủ bộ nhớ khi sử dụng điện thoại, nếu bạn đang tìm kiếm một chương trình dọn rác, Junk Cleaner sẽ là sự lựa chọn tốt nhất. Miễn phí để dùng thử ngay bây giờ!'... Tất nhiên là đừng nghe theo quảng cáo nhé.

Một ứng dụng 'rất an toàn', nó sẽ không thể truy cập được nữa sau một lần sử dụng. Người phân tích đã phải cài đặt ứng dụng này lại lần 2, vì lần đầu tiên SUPO Security đã chặn truy cập vào cửa hàng Google Play, đồng thời xóa hầu hết các dữ liệu của chính nó. Vậy những gì còn sót lại là gì? Đó là một dịch vụ chạy nền của ứng dụng, dịch vụ này cứ ping liên tục 2 giây 1 lần đến một server QQ của Trung Quốc. Nhiều người dùng cũng đã nói rằng điện thoại họ bị cài đặt ứng dụng ẩn liên tục khi vừa cài đặt SUPO Security.

Hơn thế nữa, việc gỡ bỏ nó lại vô cùng khó khăn, bởi vì trước đó nó đã yêu cầu quyền truy cập có khả năng vô hiệu hóa gỡ cài đặt ứng dụng, trừ khi người dùng biết chính xác nơi để tắt quyền truy cập đó ở đâu.

Một trong 2 ứng dụng có tên trùng với nhau, và dĩ nhiên, cũng 'rác' như nhau. Theo những gì nhà phát triển đã quảng cáo: 'Dọn dẹp rác, tối ưu hóa hiệu suất điện thoại của bạn một cách chuyên nghiệp. Giúp cho thiết bị của bạn như vừa được hồi sinh'. Bắt đầu bằng việc phân tích Junk Cleaner Lite trước, tuy nhiên các nhà phân tích nhanh chóng nhận ra họ cần nhiều tính năng hơn, và họ đã cài bản đầy đủ để nhận được rất nhiều 'tính năng hữu ích'. Chắc bạn cũng đoán được rồi đấy? Tính năng đó mang tên QUẢNG CÁO.

Cũng giống như Clean Master, các nhà phân tích phát hiện một số nguồn gốc quảng cáo có vấn đề, trong số đó có một nguồn liên kết với nhà phân phối phần mềm độc hại Android trước đây, cùng với đó là hàng loạt các cửa sổ pop-up bật lên và một màn hình khóa đầy quảng cáo. Thật thú vị, ứng dụng này xem ra có vẻ 'kiệm lời', khi báo cáo dung lượng RAM được sử dụng ít hơn so với thực tế mà bạn đang dùng. Điều này là phản tác dụng đối với một ứng dụng được thiết kế để nói dối về việc giải phóng bộ nhớ.

Phần lớn những ứng dụng được xem là 'dọn rác' đều là những ứng dụng rác, chúng lừa người dùng bằng những con số về dữ liệu rác, làm cho họ cảm thấy hoang mang và sau đó liên tục 'quăng vào mắt' người dùng một tấn quảng cáo để thu lợi từ đó. Thật không may, sự phổ biến của những ứng dụng lừa đảo này đang ngày một lớn hơn, phần lớn là nhờ Google đang tích cực quảng bá cho người dùng trên cửa hàng Google Play, cùng với đó là nhiều nhà cung cấp thiết bị đã cài đặt trước chúng trên điện thoại của họ.

Mặc dù chỉ mới thử nghiệm 5 ứng dụng 'dọn rác' được xem là phổ biến nhất và tất cả chúng đều là ứng dụng rác, thì đối với những ứng dụng tương tự không phổ biến cũng cùng chung số phận. Do đó, việc sử dụng những trò lừa đảo này ngày càng lan rộng như một biểu hiện của khí hậu toàn cầu, mặc dù không thể giảm được sự tồn tại của các ứng dụng rác này, nhưng TECHRUM khuyên bạn không nên sử dụng và xóa chúng ngay lập tức để tránh gây hao pin và không bị lợi dụng nữa.

Tất nhiên là có, nhưng chúng không phổ biến bằng những ứng dụng lừa đảo ở trên. TECHRUM sẽ gợi ý cho bạn đọc vài ứng dụng dọc rác thực sự và xài rất tốt, được đánh giá cao bởi nhiều người dùng và dĩ nhiên là không lừa đảo và không có quảng cáo.

CCleaner - Miễn phí

Nổi tiếng trên PC, CCleaner tiếp tục phát triển trên nền tảng di động và đã không làm thất vọng cho người dùng. Phương thức hoạt động rất đơn giản, không yêu cầu phải cài đặt bất kỳ ứng dụng nào khác, cũng như không hiện quảng cáo. CCleaner xứng đáng được xem là một ứng dụng dọn dẹp rác thực sự.

Greenify - Miễn phí

Đây không hẳn là một ứng dụng dọn dẹp rác, nhưng lại là một ứng dụng có khả năng tiết kiệm pin cực kỳ tốt. Nó có khả năng đóng băng và đưa các ứng dụng đang hoạt động vào trạng thái ngủ đông để tăng thời lượng sử dụng pin. Và dĩ nhiên, Greenify không có quảng cáo. Thay vào đó, người dùng sẽ có tùy chọn mua gói ủng hộ. Với gói ủng hộ, người dùng sẽ được phép ngủ đông được cả các ứng dụng hệ thống, tắt được các tính năng đồng bộ ẩn của các ứng dụng nền.

Ngoài ra, trên các thiết bị Android bây giờ cũng đã có tính năng dọn dẹp bộ nhớ tạm được tích hợp sẵn trong cài đặt. Người dùng chỉ việc tiến hành vào tính năng đó trong phần cài đặt và xóa chúng đi thôi, không cần phải cài ứng dụng bên thứ ba nữa.