Tàu ngầm lớp Projet 705 Lyra (NATO định danh là Alfa), còn có biệt danh là 'Cá vàng', là loại tàu ngầm hạt nhân với chức năng trinh sát - tấn công của Liên Xô, được cục Thiết kế Malakhit ở Saint Petersburg nghiên cứu phát triển từ năm 1960 và bắt đầu đi vào phục vụ từ năm 1971.
Ngay khi nó ra đời đã làm dấy lên mối lo ngại của Mỹ và NATO về con tàu này, với tốc độ kinh hoàng lên tới 70 - 80km/h, tốc độ này còn cao hơn hẳn những loại ngư lôi diệt tàu ngầm thế hệ cũ, nó cũng hoạt động ở độ sâu không tưởng lên tới 650 - 800m, với những hiệu năng này buộc Mỹ phải phát triển các hệ thống đối phó với loại tàu được coi là sát thủ đại dương này.
![[Infographic] Siêu tàu ngầm hạt nhân chạy nhanh nhất thế giới của Nga](https://cdn.trangcongnghe.vn/uploads/posts/2016-10/day_24/infographic-sieu-tau-ngam-hat-nhan-chay-nhanh-nhat-the-gioi-cua-nga_1.png)
Về thiết kế, tàu ngầm hạt nhân Alfa có kích thức tương đối khiêm tốn với chiều dài 81,4 m, rộng 9,5 m và cao 6,9 -7,6 m, lượng giãn nước khi nổi là 2.300 tấn, khi chìm là 3.200 tấn.
Động cơ chính của tàu là một lò phản ứng hạt nhân làm mát bằng kim loại lỏng OK-550 hoặc BM-40A có công suất 155 MW. Ngoài ra trên tàu còn một động cơ tua bin khí dự phòng với công suất 30 MW. Vỏ tàu được làm bằng hợp kim titanium để giảm khối lượng và độ dày, qua đó giảm thiểu độ ma sát nhằm giúp tàu đạt được tốc độ cao nhất có thể.
Nhờ thiết kế tự động hóa tối ưu nên thủy thủ đoàn rút xuống đáng kể chỉ còn 31 người. Được thiết kế dựa trên yêu cầu về một loại tàu ngầm chạy nhanh, lặn sâu để có thể tung ra các đòn tấn công bất ngờ và rút lui cực mau, vì thế tàu cần có một thiết kế thân độc đáo, lò phản ứng thế hệ mới, cùng nhiều đột phá về vật liệu chế tạo và công nghệ.
Vũ khí chính của Lyra là 6 ống phóng ngư lôi có khả năng sử dụng tên lửa RPK-2 Vyuga (tầm bắn 45 km) hoặc RPK-7 Veter (tầm bắn 120 km) mang đầu đạn hạt nhân. Ngoài ra, tàu còn có 18 ngư lôi 53-65K hoặc ngư lôi siêu khoang VA-111.
Tuy mang trong mình những tính năng cao, nhưng chi phí quá đắt đỏ cùng những vấn đề kỹ thuật nên chúng đã được thay thế bằng tàu ngầm hạt nhân hiện đại hơn lớp Yasen.
Cùng xem thông số chi tiết của loại tàu ngầm này qua infographic dưới đây.
Việt Hùng (ANTĐ)
