Dự án đuổi chim tại sân bay của Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) với kinh phí lên tới hơn 1.160 tỷ đồng vừa bị cơ quan chức năng bác bỏ vì cho rằng chưa thuyết phục và sơ sài, thiếu hiệu quả kinh tế.

1.160 tỷ đồng để… đuổi chim sân bay

Sự cố chim va vào tàu bay hàng năm đã làm đau đầu từ cơ quan chức năng tới các hãng hàng không nhiều năm qua. Nhiều giải pháp đã được đưa ra nhưng không hiệu quả. Tại nhiều cuộc họp, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh cho biết: “Ngành hàng không đã nhập cả thiết bị đuổi chim của nước ngoài nhưng áp dụng tại các sân bay ở Việt Nam không hiệu quả”.

Mới đây, ACV đã trình Bộ GTVT và Cục Hàng không Dự án cung cấp giải pháp và lắp đặt hệ thống phát hiện vật thể lạ trên đường băng (FODetect) với kinh phí đầu tư hơn 1.160 tỷ đồng. Giải pháp này do Công ty CP Tiến bộ quốc tế (AIC) đề xuất đầu tư và triển khai thực hiện.

Đuổi chim tại 2 sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất cần 1.160 tỷ đồng

Theo đó, dự án sẽ cung cấp giải pháp và lắp đặt hệ thống phát hiện vật thể lạ trên đường cất hạ cánh tại Nội Bài và Tân Sơn Nhất. Hệ thống sẽ phát hiện tự động, cảnh báo và xử lý kịp thời, chính xác toàn bộ chim, vật thể lạ trên đường hạ cất cánh có nguy cơ uy hiếp trực tiếp đến an toàn bay, thay thế cho phương pháp hiện tại là quan sát bằng mắt.

Về số vốn hơn 1.160 tỷ đồng do AIC và các đơn vị liên danh hợp pháp đầu tư, Nhà nước sẽ thu phí cất hạ cánh và hoàn trả cho nhà đầu tư trong thời gian dự kiến 6 năm 6 tháng kể từ ngày khai thác hệ thống. Mức phí ACV và AIC trình Bộ GTVT dự kiến là 35 USD đối với mỗi chuyến bay quốc tế và 17 USD đối với các chuyến bay nội địa trên toàn bộ các cảng hàng không ACV đang khai thác. Thời gian thực hiện dự án từ 2016-2023.

Theo ông Đào Việt Dũng, Phó Tổng giám đốc ACV, trên thế giới có nhiều cảng hàng không đã trang bị hệ thống FODetect nhằm đảm bảo an toàn tối đa. Và việc lắp đặt hệ thống FODetect còn giúp nâng tần suất khai thác đường hạ cất cánh sân bay Tân Sơn Nhất lên 40-42 chuyến/giờ, đồng thời nâng cao năng lực khai thác sân bay Nội Bài bằng công nghệ hiện đại. Hai sân bay được đề xuất triển khai hệ thống này là Tân Sơn Nhất và Nội Bài đang phục vụ 67% lượng khách và 65% sản lượng cất hạ cánh toàn mạng.

Hiệu quả chưa rõ ràng

Cục Hàng không Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh ngân sách Nhà nước hạn hẹp thì việc xã hội hóa Dự án FODtect là cần thiết nhưng đề xuất của ACV khá sơ sài và còn thiếu một loạt nội dung quan trọng như loại hợp đồng dự án; phương án tổ chức quản lý, chủ thể khai thác và nhất là hiệu quả kinh tế xã hội của dự án...

Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh cho hay, dự án không cung cấp các báo giá tham khảo cho thiết bị làm cơ sở sơ bộ xác định tổng mức đầu tư. Tuy nhiên, tổng mức đầu tư đưa ra là quá lớn so với quy mô chỉ tại 2 sân bay (Tân Sơn Nhất và Nội Bài). “Việc chỉ đầu tư tại 2 cảng hàng không, nhưng lại đề xuất mức thu cho mỗi lượt hạ cất cánh từ các chuyến bay quốc tế và nội địa trên tất cả các cảng hàng không là không hợp lý”, Cục Hàng không Việt Nam nêu quan điểm.

Cục Hàng không Việt Nam cho rằng, đề xuất trong dự án FODetect thiếu các tài liệu kỹ thuật và thông tin về tính năng thiết bị, vì vậy chưa thể xác định rõ khả năng làm việc tối ưu của hệ thống FODetect trong điều kiện thời tiết xấu, ban ngày, ban đêm; vùng không gian hệ thống có khả năng phát hiện, xua đuổi chim ở hai đầu tiếp cận khi tàu bay cất, hạ cánh cũng như khả năng tích hợp, mở rộng hệ thống thiết bị.

Đánh giá về mức phí do ACV đề xuất, Cục Hàng không cho rằng, thời gian hoàn vốn cho dự án chỉ có 6 năm 6 tháng là quá ngắn. Do đó, cần xem xét lại và xây dựng mức thu phù hợp với điều kiện và khả năng chịu chi trả của các hãng hàng không khai thác đến Việt Nam, không làm tăng mức thu đột ngột, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của các Cảng hàng không Việt Nam. “Phải tham khảo ý kiến của người sử dụng (các hãng hàng không) về việc nâng giá dịch vụ hạ cất cánh, đặc biệt là các hãng hàng không trong nước, bảo đảm tính công khai, minh bạch theo quy định”, Cục Hàng không Việt Nam cho hay.

Ngân Tuyền (ANTĐ)