Chìa khóa thành công của iPhone SE không phải là màn hình 4 inch được nhiều người ưa chuộng hay vi xử lý Apple A9 mạnh mẽ mà là mức giá chỉ 400 USD.

Theo đúng như các tin đồn dự đoán, iPhone SE đã ra mắt với vai trò là một phiên bản nâng cấp gần như hoàn hảo của iPhone 5s. Giữ nguyên gần như toàn bộ lớp vỏ của iPhone 5s, chiếc iPhone 4 inch mới được Apple cung cấp vi xử lý Apple A9, camera 12MP mạnh mẽ cũng như đầy đủ 4 lựa chọn màu thời trang: đen, trắng, vàng gold và vàng hồng. Khác với chính sách 'ghẻ lạnh' các sản phẩm được xếp vào phân khúc giá thấp nhất của hãng như trước đây, Apple đang tỏ ra đặc biệt ưu ái iPhone SE.

Thế nhưng, tất cả những tính năng hấp dẫn được 'copy' từ iPhone 6s lên iPhone SE có lẽ đều không quan trọng bằng một con số khác của chiếc smartphone này: mức giá khởi điểm chỉ 400 USD (khoảng 8,9 triệu đồng) cho bản 16GB và 500 USD (khoảng 11,2 triệu đồng) cho bản 32GB.

Đây là lần đầu tiên danh mục giá truyền thống của iPhone bị phá vỡ.

Đánh đổi lợi nhuận lấy tăng trưởng

Từ trước đến giờ, Apple vẫn luôn sử dụng những chiếc iPhone cũ làm sản phẩm lót đường cho các mẫu iPhone mới nhất, mạnh mẽ nhất. Ngay cả chiếc iPhone 5s mới bị khai tử cũng vậy: đến tận năm 2016 rồi mà Apple vẫn bán ra một chiếc iPhone ra mắt từ năm 2014 với vi xử lý A7 cũ kỹ.

Nếu vừa mới mua iPhone 5s trong vòng 1 tháng trở lại đây thì chắc hẳn bạn đang cảm thấy vô cùng tức giận. Chỉ trong 1 đêm, chiếc iPhone 4 inch này của bạn đã sụt giá thảm hại khi Apple công bố một mẫu iPhone có cấu hình mạnh hơn hẳn mà giá lại rẻ hơn. Hãy nhớ rằng mới chỉ cách đây 1 ngày thôi, giá iPhone 5s trên Apple.com vẫn là 450 USD. Giờ đây, bạn có thể sở hữu một chiếc iPhone cũng có màn hình 4 inch nhưng cấu hình cao hơn hẳn và giá chỉ là 400 USD.

Mức giá cũ của iPhone thường cao ngất ngưởng. Cho đến khi iPhone 5s ra đời.

Chúng tôi đã từng đưa ra dự đoán rằng iPhone SE sẽ thay thế iPhone 5s ở tầm giá 450 USD, và kể cả trong kịch bản đó thì những người muốn mua chiếc iPhone rẻ nhất vẫn được Apple bán ra chính thức vẫn sẽ là những người được 'lời' so với những ai đã… dại dột mua iPhone 5s vào thời điểm cách đây 1 tuần. Như bạn đã biết, Apple thậm chí còn vượt qua kỳ vọng ban đầu đó.

Đây rõ ràng là lần đầu tiên Apple chịu đánh đổi lợi nhuận lấy tăng trưởng doanh số, bởi linh kiện cao cấp hơn cũng sẽ khiến cho chi phí lắp ráp iPhone SE tăng cao so với iPhone 5s. Kể từ khi thực hiện cách mạng với iPhone vào năm 2007 cho tới tận ngày hôm qua, một bước đi như vậy là chưa từng có trong sách lược của cả Steve Jobs lẫn Tim Cook.

Đánh vào Android tầm trung

Chiến lược 'đổi lợi nhuận lấy tăng trưởng' chắc chắn sẽ khiến cho Google, Samsung, LG và các nhà sản xuất Trung Quốc đau đầu, bởi từ trước đến nay chiến lược này vẫn là 'bài tủ' của giới Android. Hệ điều hành của Google bành trướng ra toàn thế giới nhờ có những chiếc smartphone tầm trung và giá thấp – những phân khúc giá không thể mang lại lợi nhuận 'khủng' như smartphone cao cấp.

Cũng chính bởi điều này mà Apple luôn nắm tới 80%-90% lợi nhuận của toàn bộ ngành sản xuất smartphone. Ngay cả Samsung đứng thứ hai cũng chỉ có thể đạt được 30%; chưa kể công ty Hàn Quốc chỉ có thể đạt được con số khả quan này do các dòng Galaxy S và Galaxy Note luôn đạt doanh số khá tốt so với các đối thủ cạnh tranh trên phân khúc Android cao cấp. Chủ yếu tập trung vào phân khúc tầm trung và giá thấp, các tên tuổi như HTC, Sony và LG đã luôn phải chịu lỗ, còn Xiaomi ngay trong thời kỳ tăng trưởng vũ bão cũng chỉ đạt lợi nhuận biên… 3%.

Nhưng với một mức giá rõ ràng là 'tầm trung' như 400 USD, Apple đã đánh mạnh vào miếng bánh vốn hoàn toàn thuộc về Android. Kích cỡ màn hình chỉ 4 inch có lẽ sẽ là một trở ngại với người dùng tầm trung khi ngay cả smartphone 200 USD cũng đã có màn hình 5 inch, nhưng ngược lại khả năng sở hữu trải nghiệm và đẳng cấp Táo ở mức giá thấp chưa từng có vẫn sẽ là một vũ khí mạnh mẽ hơn bất cứ thứ gì khác.

Hãy nhớ rằng các tin đồn thời kỳ đầu cho rằng iPhone SE sẽ chỉ có cấu hình ngang với iPhone 6, và xét tới lịch sử iPhone/iPad của Apple, một kịch bản như vậy vẫn sẽ là hoàn toàn hợp lý. Nhưng thực tế là Tim Cook cũng đã táo bạo quyết định cung cấp cho iPhone SE cấu hình ngang với thế hệ iPhone mới nhất: iPhone 6s và iPhone 6s Plus. Chính điều này sẽ tạo ra tâm lý 'mua được món hời' vốn thường được các nhà sản xuất Android sử dụng để chiêu dụ người mua. Một lần nữa, Apple lại học một chiến lược từ các đối thủ tầm trung của mình.

Tất cả những quyết định gây sốc này sẽ đem lại một hiệu quả vô cùng quan trọng: gia tăng thị phần cho Apple. Những thị trường vẫn còn quá mới mẻ và vốn là sân nhà của Android như Ấn Độ, Trung Đông, Châu Phi hay các tỉnh chưa giàu có của Trung Quốc bỗng dưng được mở tung để chờ iPhone SE. Trọng tâm của iPhone SE rõ ràng là các thị trường này, bởi không phải vô cớ mà Apple chuyển sang sử dụng mức giá unlock (bản quốc tế) thay vì đặt trọng tâm vào giá chiết khấu của các nhà mạng Mỹ như mọi khi. Khi xâm chiếm các thị trường mới nổi, chiếc iPhone 4 inch mới sẽ mang lại cho Apple nguồn doanh số dồi dào, vốn đã cạn kiệt khả năng tăng trưởng trên những chiếc smartphone có giá quá đắt như iPhone 6s và 6s Plus.

Apple có mất gì hay không?

Dĩ nhiên, quy luật đánh đổi doanh số lấy thị phần vẫn luôn luôn áp dụng. Nhưng câu hỏi ở đây là liệu Apple có thực sự phải chịu thiệt hay không?

Đầu tiên, hãy nói về mặt hình ảnh. Mức giá 400 USD tuy có thấp hơn hẳn so với mức khởi điểm trước đây của iPhone (cũ) là 450 USD nhưng cũng không thể coi là 'thấp', nhất là khi Xiaomi Mi 5 hay OnePlus 2 có giá chỉ vào khoảng 350 USD. Kịch bản sắp xảy ra với iPhone SE cũng giống hệt như kịch bản đã từng xảy ra với iPad Mini: ở đây, Apple chỉ mở rộng đối tượng khách hàng tiềm năng thôi chứ không hề hạ giá thương hiệu của mình. Không có một nhà sản xuất Trung Quốc hay Hàn Quốc nào bán smartphone 4 inch ở mức giá 400 USD cả.

Đó là ảnh hưởng về thương hiệu, còn ảnh hưởng về doanh số iPhone cao cấp thì sao? Theo chúng tôi, kịch bản iPhone 6 hay 6 Plus bị ảnh hưởng vì iPhone SE là rất khó xảy ra. Những người đã từng chấp nhận bỏ ra 650 USD hay 750 USD để được sở hữu trải nghiệm iPhone màn hình lớn sẽ khó lòng chấp nhận trở lại với iPhone 4 inch, bất kể là mức giá có hấp dẫn đến thế nào đi chăng nữa. Cấu hình mạnh mẽ của iPhone SE thực chất cũng sẽ chỉ có ý nghĩa nhiều hơn với những người dùng Android mà Apple định câu kéo, còn với các iFan truyền thống thì cấu hình chưa bao giờ là một yếu tố quá quan trọng cả. Kích cỡ màn hình thì lại khác, bởi đây là một thông số ảnh hưởng vô cùng rõ rệt đến trải nghiệm sử dụng hàng ngày.

Tiếp đó, chi phí linh kiện của iPhone SE chắc chắn là cao hơn iPhone 5s, nhưng mức chênh lệch có lẽ vẫn là quá dễ chấp nhận để đổi lấy thị phần. Chi phí linh kiện của mỗi chiếc iPhone thực chất chỉ vào mức tối đa là 150 USD (tùy vào nguồn tổng hợp), và khi nâng cấp từ cấu hình của iPhone 5s lên cấu hình của iPhone SE, có lẽ Apple cũng chỉ chịu mức chi phí gia tăng vào khoảng 20 hoặc 30 USD. Trước đây, Apple lợi dụng mức chênh lệch này để ăn lãi 'khủng': smartphone tăng từ 16GB lên 128GB cũng không khiến cho Táo phải chịu thêm tới 100 USD chi phí chứ đừng nói là lên 32GB hay 64GB. Ngày nay, mức chênh lệch đó được chuyển sang để 'mua' thị phần tại các quốc gia đang phát triển.

Và đây là mấu chốt của vấn đề: Apple rất nên 'mua' thị phần vào lúc này. Từ trước tới nay, người dùng iPhone và iPad vốn nổi tiếng là trung thành với thương hiệu Táo Cắn Dở, và minh chứng chính là chiếc iPhone 5s vừa bị khai tử: khi 5s ra mắt vào năm 2013 thì kích cỡ màn hình 5 inch đã được phổ cập tới tận phân khúc tầm trung của Android, ấy vậy nhưng hàng triệu iFan vẫn cứ cắn răng chịu đựng trải nghiệm màn hình kích cỡ nhỏ. iPhone SE sẽ giúp cho Apple gia tăng thị phần tại các quốc gia đang phát triển, và bạn hãy nghĩ thử xem, phần đông những người mua iPhone SE sau này sẽ nâng cấp lên iPhone hay Galaxy? Nếu như xu hướng thị trường của nhiều năm vừa qua tiếp tục, câu trả lời sẽ là iPhone.

Một chiến trường mới

Quả thật, sự kiện ra mắt iPhone SE là một trong những sự kiện… nhàm chán nhất của Apple từ trước tới nay, bởi chiếc iPhone 4 inch này chẳng mang lại bất cứ một yếu tố mới nào cả: 'bình' của iPhone 5s, 'rượu' của iPhone 6s. Thế nhưng, mức giá được Apple lựa chọn cho iPhone SE cùng với thời điểm ra mắt của sản phẩm hứa hẹn sẽ thay đổi đáng kể cục diện của chiến trường smartphone tầm trung. Đây sẽ là lần đầu tiên Apple tham gia vào chiến trường này, nhưng kinh nghiệm lâu năm của các nhà sản xuất Android chưa chắc đã đủ để đánh bại thương hiệu Táo Cắn Dở hay sức hấp dẫn của trải nghiệm iOS. Chúng ta chưa thể khẳng định Apple sẽ chiến thắng hay sẽ ngã sấp mặt, nhưng tốt hơn hết là Samsung, LG, Sony và Huawei nên bắt đầu chống đỡ Tim Cook ngay từ bây giờ.