Android N không chỉ đơn giản là một bản nâng cấp với thật nhiều tính năng mới. Đó là một bản update hướng đến người dùng, một bản update với những chi tiết nhỏ được thay đổi để giúp cho chúng ta có thể xài máy một cái vui vẻ hơn, đỡ cực hơn và tiếp nhận được nhiều thông tin hữu ích hơn. Có thể nói, Android N là đợt cập nhật tuyệt nhất từ trước đến nay tính về mặt trải nghiệm người dùng (UX).

Trình Settings

Việc quan tâm đến trải nghiệm người dùng được Google thể hiện rõ nhất qua khu vực thông báo và tính năng cho phép chỉnh DPI màn hình. Khu vực thông báo bây giờ đã thể hiện các thông tin phụ bằng một dòng chữ xám nhỏ bên dưới các mục chính. Ví dụ, ở mục Wi-Fi bạn sẽ biết được bạn đang kết nối vào mạng nào, ở mục màn hình thì biết chế độ chỉnh độ sáng hiện tại có đang tự động hay không, dung lượng 3G đã sử dụng là bao nhiêu, có bao nhiêu ứng dụng đang được cài đặt trên máy, RAM tiêu hao trung bình bao nhiêu. Trước đây, chúng ta toàn phải nhấn vào thì mới xem được những thông tin nêu trên, tức là Android N đã tiết kiệm được ít nhất là 1 bước để chúng ta tiếp cận với thông tin.

Chế độ tự động đề xuất những thiết lập mà người dùng có thể cần cũng là một điểm hay. Không phải ai cũng biết hết mọi chức năng có trong Settings như anh em Tinh tế hay vọc. Người dùng bình thường họ không quan tâm, hoặc đôi khi họ quên mất. Nhưng lỡ có settings nào đó hay và hữu ích thì sao? Làm sao để người dùng biết đến nó trong khi phải vượt qua cả 3-4 lớp menu mới thấy được? Đây là lúc tính năng Suggestions phát huy tác dụng. Như chính bản thân mình đây, mình quên mất là Nexus 6P có cảm biến vân tay, thế là Android N nhắc: “máy anh có cảm biến vân tay đó, thiết lập đi để unlock máy cho khỏe”. Nhờ vậy mà mình mới nhớ ra và chỉ một tap là đã có thể bắt đầu cài vân tay rồi.

Việc chỉnh DPI màn hình thì mình đã chia sẻ với anh em trong một bài riêng. Không phải nhà sản xuất nào cũng tối ưu mức DPI cho phù hợp với kích cỡ màn hình, gặp nhiều nhất là ở các thiết bị giá rẻ hay tầm trung. Lúc đó, mọi thứ hiển thị trên màn hình to một cách kì cục và rõ rành không tận dụng hết diện tích màn hình lớn mà bạn đã bỏ nhiều tiền ra để sở hữu.

Chính vì thế, việc bản thân Android hỗ trợ sẵn tính năng này để người dùng chỉnh lại là điều rất đáng khen. Trước đây bạn cũng chỉnh được nhưng cần phải root hoặc gõ nhiều dòng lệnh, đây là những thứ mà không phải ai cũng làm được và không phải ai cũng rảnh mà làm. Tất nhiên, nếu Google buộc các nhà sản xuất tối ưu sẵn thì sẽ tốt hơn rất nhiều.

Chế độ Night Mode cũng là một thứ tuyệt vời về mặt UX mà Android N sở hữu. Night Mode sẽ điều chỉnh màu sắc màn hình lại tùy thời điểm trong ngày để bạn không bị nhức mắt khi đọc chữ trên thiết bị di động. Ví dụ, nếu là buổi sáng thì màn hình sẽ trắng như bình thường, nhưng khi trời tối bạn cầm điện thoại để lướt Facebook, đọc báo trước khi đi ngủ thì màu sẽ chuyển sang vàng để làm dịu mắt hơn.

Việc cầm điện thoại đọc trước khi đi ngủ là nhu cầu rất phổ biến với nhiều người dùng smartphone trên thế giới, nhiệm vụ của Google là làm cho trải nghiệm này trở nên tốt hơn và hãng đã làm được. Đây là một động thái vô cùng thiết thực về mặt UX chứ không cần phải bổ sung những tính năng gì đó thật hoành tráng, thật nghiêm trọng để rồi chẳng ai xài hoặc chẳng giải quyết được vấn đề gì cho người dùng chúng ta.

Thực chất thì tính năng Night Mode đã có từ Android 6.0 nhưng bị bỏ khi lên bản chính thức. Mình hi vọng Android N sẽ mang tính năng này lên một cách chính thức để chúng ta không cần phải cài thêm app gì từ bên ngoài. Night Mode cũng có mặt trên iOS 9.3 với tên gọi Night Shift.

Quick Settings mới ngay từ notification

Trước đây khi Google triển khi Quick Settings để cho phép chúng ta tắt bật nhanh những kết nối thường dùng, mình đã đặt câu hỏi là tại sao không đưa nó ra thẳng ngay thanh thông báo luôn mà lại bắt người dùng làm thêm một tác vuốt nữa mới cho xài. Sony, Samsung và LG đã đưa những nút này thẳng ra notification từ lâu rồi và rõ ràng trải nghiệm đó nhanh hơn, tiện hơn so với cách làm của Google. Giờ thì Google đã quyết định làm như thế, mang các nút Wi-Fi, Bluetooth, mạng di động và Quiet Time ra để chúng ta chỉ cần 1 lần nhấn là đã thấy được chúng.

Một trong những nguyên tắc cơ bản của việc làm ra một sản phẩm thân thiện đó là đòi hỏi càng ít thao tác càng tốt trong khi vẫn giúp người dùng hoàn thành được công việc của mình. Với Android N, Google vận dụng nguyên tắc này tốt hơn và mình rất hoan nghênh điều đó.

Trả lời tin nhắn ngay từ thông báo

Tính năng bé tí tẹo, các hệ điều hành khác đã có từ lâu nhưng bây giờ Android mới trang bị. Như đã nói trong những bài trước, chức năng này đã các app Android “giả dạng” bằng cách sử dụng một hộp thoại trông giống như là thông báo nhưng thực chất không phải. Giờ thì Google đã tích hợp sẵn tính năng được rất nhiều người sử dụng nào vào nhân của hệ điều hành luôn, giúp đơn giản hóa trải nghiệm cũng như giúp các nhà sản xuất có thể tích hợp app của họ vào chức năng reply từ notification mà không tốn nhiều thời gian.

Notification với nội dung hiển thị lớn hơn

Giao diện thông báo có lẽ là thứ được thay đổi mạnh tay nhất giữa Android N và Android 6.0. Bạn thấy là ở Android N các thông báo nằm sát nhau nhưng nhưng vẫn có đủ khoảng cách để đọc dễ dàng. Bên Android 6.0 thì có khoảng cách giữa các thông báo nên không đẹp bằng, lại rất dễ khiến người ta cảm thấy phân tâm khi đọc. Nay notification đã được làm ngon hơn, thân thiện hơn và tách biệt hơn so với phần nền bên dưới, đảm bảo rằng bạn đang đọc thông báo thì không có cảm giác như là đang có thứ gì xen vào nữa.

Bù lại, icon của ứng dụng bên Android N nhỏ hơn và không tách biệt khỏi nội dung thông báo nên khó nhìn hơn so với Android 6.0. Với một danh sách ứng dụng dài thì điều này có thể làm cho bạn khó chịu và mất thời gian hơn trong việc lướt qua các thông báo đang xuất hiện. Hi vọng trong mấy bản Beta tới thì Android N sẽ cải tiến hơn.

Multi Windows - tốt nhưng chỉ cho tablet

Khả năng chạy đa nhiệm như thế này là một điểm bổ sung tốt nhưng mình thấy nếu dùng trên tablet thì sẽ đáng giá hơn, còn với điện thoại thì chúng ta không có nhiều lợi ích bằng. Thứ nhất, vì màn hình smartphone của chúng ta bình thường đã nhỏ rồi nên nếu còn cắt đôi ra cho hai app khác nhau nữa nên lượng nội dung hiển thị sẽ bị giảm đi khá nhiều. Thứ hai, nếu bạn đang xài app nào đó mà cần gõ bàn phím thì khi đó ứng dụng còn lại sẽ bị thu lại còn có chút xíu, không thấy được gì cả. Ví dụ: nếu bạn vừa chat Messenger vừa mở trình duyệt thì khi bạn nhập chữ trong Messenger, Chrome sẽ rút gọn lại đến mức bạn chẳng thấy gì nữa. Chỉ khi bấm back để ẩn bàn phím ảo đi thì nó mới trở lại như lúc đầu.

Nói cách khác, tính năng đa nhiệm này tốt nhưng mình có cảm giác như Google đang làm chưa tới. Hãng có vẻ như chưa tính hết được những tình huống khó khăn của người dùng, hoặc có tính đến nhưng chưa có thời gian để khắc phục. Lại một lần nữa, mình hi vọng Multi Windows trong những đợt update kế tiếp sẽ ngon lành hơn.