Góc nhìn khoa học về tốc độ lan truyền của những trào lưu như PPAP "Bút dứa - táo bút"

Thuyết Memetics của nhà sinh vật học Richard Dawkins sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nền văn hóa của Internet, nơi những thứ... nhảm nhí như trào lưu PPAP (Bút dứa - táo bút) được lan truyền mỗi ngày.


Nếu chịu khó ngồi lướt Facebook vài ngày nay, chẳng khó để bạn bắt gặp một đoạn video quảng cáo có phần nhảm nhí nhưng vô cùng bắt tai, khiến bản thân phải tua đi tua lại nhiều lần. Đó chính là trào lưu PPAP (Pen-Pineapple-Apple-Pen) - tạm dịch: Bút dứa - táo bút.


[media=https://www.youtube.com/watch?v=Cnig0T075_0]


Đoạn nhạc này ám ảnh đến kỳ lạ, như nhảy từ não người này sang người khác, lan truyền trên khắp các phương tiện truyền thông xã hội với hàng chục triệu lượt xem chỉ sau vài giờ đồng hồ. Để rồi sau đó thì... ngập tràn ảnh chế.




Mọi người đua nhau like, share hay retweet nó mà chẳng cần lý do nào cả.

Điều này tương tự xảy ra khi có thứ gì đó được lan truyền trên Internet. Mọi người đua nhau like, share hay retweet nó mà chẳng cần lý do nào cả. Tất cả những thứ đó, gồm cả ảnh, video... chúng được gọi là meme.


Năm nào cũng nổi lên một vài hiện tượng mạng xã hội, chúng là meme


Nhờ được share rất nhiều lần trên mạng, tấm ảnh chú mèo cau có Grumpy Cat đã được cho là 'thành tựu Internet tuyệt vời nhất' năm 2013.




Grumpy cat - chú mèo với biểu cảm bá đạo vẫn rất viral đến tận ngày hôm nay.

Năm 2014, đến lượt các video về Ice Bucket Challenge trở nên nổi đình nổi đám, giúp hiệp hội ALS quyên góp tới 100 triệu USD (hơn 2.230 tỉ VND) cho các nạn nhân mắc chứng xơ cứng teo cơ một bên.


Còn nếu nhìn về xa hơn một chút, hãy nghĩ đến Gangnam Style - bài hát cũng được xem là... nhí nhố nhưng lại có thể chạm mốc 1 tỉ lượt xem trên Youtube.




Gangnam Style - bài hát cũng được xem là... nhí nhố nhưng lại có thể chạm mốc 1 tỉ lượt xem trên Youtube.

Tất cả những thứ nêu trên, chúng được gọi là meme. Nhưng điều gì khiến các meme được lan truyền? Theo các nhà khoa học, lý do nằm ở một học thuyết đã từng xuất hiện từ rất lâu và... chẳng liên quan gì đến Internet: Thuyết memetics.


Meme xuất hiện dựa trên 'gene di truyền'


Meme có ngày nay có thể hiểu là một yếu tố văn hóa hay một hệ thống các hành vi được truyền từ cá thể này qua cá thể khác, thông thường là thông qua bắt chước.


Nhưng khái niệm thực sự về meme lại được nhà sinh vật học Richard Dawkins đưa ra từ năm 1976, về thuyết memetics.




Richard Dawkins - người đặt ra khái niệm meme.

Học thuyết được phát biểu như sau: giống như gene là những khối riêng lẻ chứa các thông tin di truyền, meme cũng là một khối tương tự, nhưng chứa các thông tin về văn hóa.


Như màu mắt của cha mẹ truyền cho đứa con vậy. Khi người A bắt chước người B, các thông tin văn hóa của người B sẽ truyền sang người A, hay nói cách khác meme của người B đã được người A sao chép.


Theo Dawkins, thông tin văn hóa ở đây chính là những ý tưởng, những câu khẩu hiệu, các giai điệu, phong cách thời trang, cách xây nhà,... hay nôm na là những thông tin tính lan truyền (trong tiếng Anh gọi là viral).




Meme cũng giống như gene, có thể sao chép, lan truyền sang nhiều thế hệ, và tiến hóa.

Thuyết memetics còn chỉ ra rằng: Meme cũng sao in và tiến hóa như gene. Chúng ganh đua nhau để được ta tiếp nhận và không chịu sự điều khiển của bất cứ cá nhân nào cả, nghĩa là ai cũng có thể sao chép thông tin văn hóa của meme.


Những meme nào càng có ích, càng có nhiều nhu cầu hay hợp thị hiếu thì càng dễ lan truyền.


Meme bao gồm nhiều loại


Một trong số đó có meme Internet - chính là video, ảnh chế được lan truyền trên mạng mỗi ngày. Còn lại là meme mang thông tin văn hóa có tính ứng dụng cao, được gọi là meme khoa học.


Một minh họa điển hình cho meme khoa học chính là bánh xe nan hoa thời xưa. Một người có ý tưởng về nan hoa làm ra một xe đẩy có gắn bánh xe nan hoa. Người khác nhìn thấy loại xe này sẽ tạo ra hàng triệu chiếc xe khác. Đây được gọi là meme bánh xe nan hoa vì cách thức làm loại bánh xe này đã được nhiều người sao chép lẫn nhau, và vì nó được lan truyền rất nhanh chóng.




Hiện nay, người ta chỉ quan tâm đến cái gọi là Internet meme.

Có điều hiện nay, người ta chỉ quan tâm đến cái gọi là Internet meme, và sự cạnh tranh của các meme dạng này là rất cao.


Nguyên do là vì Internet giờ đã quá phổ cập, giúp con người tiếp cận rất nhiều luồng thông tin khác nhau. Qua đó, thông tin nào ít hữu ích, dài dòng, hay nói cách khác là... nhạt, đương nhiên sẽ ít lan tỏa hơn.


Những yếu tố giúp một meme được share nhiều


Meme xưa và nay chắc chắn là khác nhau, vì bản chất nguồn gốc của chúng vốn khác biệt. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu cho rằng chúng lại có mối liên hệ mật thiết với nhau, với các đặc điểm chung như sau:


Đó là vì nếu như meme thực sự hữu ích, nó sẽ lan truyền rất dễ dàng như trường hợp bánh xe có nan hoa. Ở meme ngày nay, đó là những video mang tính giáo dục, phát minh, phát kiến đột phá...




Những video do Ted-ed - một website giáo dục của Mỹ thực hiện luôn đạt độ viral cao.

Thứ hai, meme dễ sao chép luôn có lợi thế hơn. Không phải vô cớ mà những trào lưu được xem là 'nhảm nhí' như PPAP và Gangnam Style khiến cư dân mạng phát cuồng. Nhạc bắt tai, lời thoại ngắn gọn, đơn giản hài hước đã biến chúng trở thành hiện tượng mạng.



Góc nhìn khoa học về tốc độ lan truyền của những trào lưu như PPAP "Bút dứa - táo bút"

Không phải vô cớ mà những trào lưu được xem là 'nhảm nhí' như PPAP và Gangnam Style khiến cư dân mạng phát cuồng.

Cuối cùng, những meme trả lời các câu hỏi cấp bách thường share rất nhanh. Ví dụ như những bức ảnh, đoạn phim về cách giảm cân trong 5 phút, hay bí kíp, mẹo vặt giúp cuộc sống dễ thở hơn chẳng hạn. Đó là các meme mang tính 'cấp bách'.




'Bí kíp để không bị chó cắn' cũng có thể là một meme có tính lan toả mạnh.

Đến đây, bạn sẽ tò mò muốn biết cái học thuyết dài dòng này dùng để làm gì? Thực ra, các chuyên gia cho rằng nếu thuyết memetics được nắm rõ, chúng ta có thể vận dụng meme một cách chuẩn xác để tăng tính hiệu quả cho quảng cáo, PR Marketing hay thậm chí là vận động tranh cử.


Người nào có sức lan tỏa lớn hơn (theo tính tích cực), người đó đã nắm 50% thành công.


Cập nhật: 30/09/2016
Theo kenh14

TIN LIÊN QUAN

Apple lần đầu tiên đưa AirPods lên sóng truyền hình

Mặc dù đã lên kệ khá lâu tuy nhiên mới đây nhà Táo mới chính thức tung quảng cáo tai nghe không dây AirPods của mình lên truyền hình.

Cáp quang biển AAG lại đứt vào chiều 26/5

Cáp quang biển AAG lại gặp sự cố vào lúc 16h30 chiều 26/5.

Cáp quang AAG rò rỉ điện: Ngày 18/3 hoàn thành sửa chữa

Do sự cố rò rỉ điện, tuyến cáp quang AAG sẽ được sửa chữa tới ngày 18.3.

Thị trường truyền hình Internet có nhân tố m​ới: iflix

TTO - iflix vừa nhận gói đầu tư 45 triệu USD từ Sky (Anh) để mở rộng sang các thị trường tại châu Á cạnh tranh cùng Netflix. Truyền hình Internet dậy sóng!

Cáp quang AAG gặp sự cố, đường truyền Internet Việt Nam bị ảnh hưởng

Một nguồn tin từ ICTnews mà mọi người sẽ rất quan tâm: Tuyến cáp biển AAG vừa tiếp tục gặp sự cố trên nhánh cáp S1I kết nối từ Việt Nam đi HongKong (Trung Quốc).

Gặp gỡ nam thanh niên có sở thích quái đản: Đập iPhone

Được biết đến là một kênh YouTube có sở thích khác người, ít ai biết rằng người đứng sau TechRax lại là chàng trai này.

Tổng hợp các dịch vụ lắp đặt truyền hình, Internet ở TGDĐ và ĐMX

Hiện tại, Thế Giới Di Động/Điện Máy Xanh đang triển khai 4 dịch vụ lắp đặt truyền hình, Internet tại các hệ thống siêu thị gồm có K+, AVG, Viettel và VNPT.

Video: Sinh vật nghi là rồng bay trên đỉnh núi Trung Quốc

Hình ảnh một sinh vật có hình dáng giống loài rồng trong truyền thuyết sải cánh bay qua đỉnh núi Trung Quốc thu hút hàng trăm nghìn lượt xem và nhiều ý kiến tranh cãi.

THỦ THUẬT HAY

Bảng ký tự đặc biệt Zalo chat sinh động, đẹp mắt

Đôi khi trong quá trình sử dụng Zalo để 'chat chít' với bạn bè, bạn muốn biểu hiện cảm xúc, tâm trạng của mình qua các biểu tượng đặc biệt mà những từ ngữ không thể mô tả hết được thì các ký tự đặc biệt mà TCN chia sẻ

Thay đổi giao diện Windows 10 đẹp long lanh với chủ đề Giáng Sinh

Thay đổi hình nền là một trong những cách đơn giản nhất để thay đổi không khí Giáng Sinh trên máy tính.

WP - Giao diện bán hàng tổng hợp XMarket Template

Giao diện Wordpress thương mại điện tử tổng hợp với thiết kế đặc trưng của một trang bán hàng chuyên nghiệp, đơn giản, dễ sử dụng đó là phương châm của hệ thống XMarket.

8 ứng dụng trị giá 37 USD đang được miễn phí dành cho iOS

Tiếp tục làm mới chủ đề miễn phí hằng ngày, TCN xin gửi tới các bạn danh sách 8 ứng dụng bản quyền dành cho thiết bị iOS đang được miễn phí trên cửa hàng App Store. Mời các bạn cùng xem và nhanh tay tải về trước khi

ĐÁNH GIÁ NHANH

Đánh giá Zenfone 5Z: Cấu hình “khủng” cùng nhiều tính năng ấn tượng

Điểm nổi bật nhất trên sản phẩm chính là thiết kế không viền, với màn hình được mở rộng lên sát cạnh trên, chỉ chừa lại một phần nhỏ viền dưới. Đáng chú ý cạnh trên màn hình của sản phẩm cũng chừa vị trí để đặt cảm

Đánh giá chi tiết camera iPhone 7: ấn tượng với chụp thiếu sáng và đèn Flash

Liệu camera iPhone 7 có vượt trội so với iPhone 6s và chất lượng của nó có xứng đáng để chúng ta nâng cấp? Mời bạn đến với bài đánh giá chi tiết camera iPhone 7

Đánh giá thời lượng pin Sony Xperia XZ: hơn 15 tiếng sử dụng hỗn hợp

Dù chỉ sở hữu viên pin dung lượng 2900mAh nhưng thử nghiệm thực tế cho thấy thời lượng pin Sony Xperia XZ rất ấn tượng.