Vành đai Kuiper là gì?

Vành đai Kuiper là các vật thể của hệ Mặt Trời nằm trải rộng từ phạm vi quỹ đạo của Hải Vương Tinh (khoảng 30 AU) tới 44 AU từ phía Mặt Trời, quỹ đạo nằm gần với mặt phẳng hoàng đạo.


Các thiên thể trong vành đai Kuiper được nói đến bởi IAU như là các thiên thể ngoài Hải Vương Tinh có thể có hình dạng gần giống các tiểu hành tinh.



Ranh giới ngoài của vành đai Kuiper không được xác định một cách tùy tiện. Trái lại, dường như có sự suy giảm rõ ràng và thực tế về mật độ các thiên thể nằm ngoài phạm vi đã chọn. Đôi khi nó còn được nói đến như là 'lỗ hổng Kuiper' hay 'vách Kuiper'. Nguyên nhân cho các tên gọi này là một điều bí mật, một trong các giải thích khả dĩ có thể là do giả thuyết cho rằng có thiên thể kích cỡ tương tự như Trái đất hay sao Hỏa chạy qua các mảnh vỡ.


Vành đai Kuiper là gì?

Ranh giới ngoài của vành đai Kuiper không được xác định một cách tùy tiện.



Vành đai Kuiper gồm những mảnh vỡ, giống với vành đai các tiểu hành tinh , nhưng được tạo thành chủ yếu từ băng và rộng lớn hơn, đồng thời nằm ở vị trí xa hơn khoảng giữa 30AU và 50 AU từ Mặt Trời, tức là bắt đầu từ Sao Hải Vương trở ra. Vùng này được cho là nơi khởi nguồn của những sao chổi ngắn hạn, như sao chổi Halley. Mặc dù người ta ước tính có khoảng 70.000 vật thể ở vành đai Kuiper có đường kính lớn hơn 100km, nhưng tổng khối lượng của vành đai Kuiper vẫn rất nhỏ, có lẽ tương đương hay hơi lớn hơn khối lượng Trái Đất. Nhiều vật thể ở vành đai Kuiper có quỹ đạo bên ngoài mặt phẳng hoàng đạo.



Sao Diêm Vương, 'cựu hành tinh' nhỏ nhất trong Hệ Mặt trời được coi là một phần của vành đai Kuiper. Giống như những vật thể khác trong vành đai, nó có quỹ đạo lệch tâm, nghiêng 17 độ so với mặt phẳng hoàng đạo và ở phạm vi từ 29,7 AU ở điểmcận nhật đến 49,5 AU ở điểm viễn nhật.



Các vật thể thuộc vành đai Kuiper có quỹ đạo giống với Sao Diêm Vương được gọi là thiên thể kiểu sao Diêm Vương. Các vật thể khác có quỹ đạo tương tự nhau cũng được gộp thành nhóm. Những vật thể còn lại của vành đai Kuiper với các quỹ đạo 'truyền thống' hơn, được xếp vào loại Cubewanos (hay thiên thể ngoài Hải Vương Tinh truyền thống).



Vành đai Kuiper có một khoảng trống rất rõ ràng. Ở khoảng cách 49 AU đến Mặt Trời, số lượng các vật thể được quan sát thấy giảm sút rõ rết, tạo nên 'Vách Kuiper' và hiện vẫn chưa biết nguyên nhân của nó. Một số người cho rằng một thứ gì đó phải tồn tại ở phía ngoài vành đai và đủ lớn tới mức quét sạch mọi mảnh vỡ còn lại, có lẽ lớn như Trái Đất hay Sao Hoả. Tuy nhiên, quan điểm này vẫn còn gây tranh cãi.


Nguồn gốc của vành đai Kuiper


Các mô phỏng trên máy tính hiện đại chỉ ra rằng vành đai Kuiper được tạo ra do Mộc Tinh, nhờ lực hấp dẫn khá lớn của nó để duy trì các thiên thể nhỏ mà chúng không thể thoát ra khỏi hệ Mặt Trời một cách hoàn toàn, cũng như các thiên thể được tạo ra ngay tại chỗ đó (in-situ). Các mô phỏng như thế và các thuyết khác dự đoán rằng có lẽ có các thiên thể với khối lượng đáng kể nằm trong vành đai cỡ như Hỏa Tinhhay Trái Đất.


Các nhà thiên văn đầu tiên đưa ra giả thuyết về sự tồn tại của vành đai này là nhà vật lý thiên văn người Mỹ Frederick C. Leonard năm 1930 và Kenneth E. Edgeworth năm 1943. Năm 1951, nhà thiên văn học người Mỹ gốc Hà Lan Gerard Kuiper giả thiết rằng các thiên thể không tồn tại trong vành đai nữa.


Các thiên thể vành đai Kuiper


Trên 8000 thiên thể vành đai Kuiper (một tập hợp con của thiên thể ngoài Hải Vương Tinh) đã được phát hiện trong vành đai này, gần như tất cả chúng đều được phát hiện từ năm 1992 trở đi. Trong số các thiên thể lớn nhất có Diêm Vương Tinh và Charon, nhưng kể từ năm 2000 thì các thiên thể lớn khác có kích thước lớn như chúng cũng đã được xác định. 50000 Quaoar, phát hiện năm 2002, là một KBO, có kích thước cỡ một nửa kích thước của Diêm Vương Tinh và lớn hơn tiểu hành tinh lớn nhất đã biết là 1 Ceres.



Vệ tinh của Hải Vương Tinh Triton nói chung được coi là một KBO bị bắt giữ.


Trong khi 2005 FY9 và 2003 EL61 là hai thiên thể được thông báo ngày 29 tháng 7 năm 2005 còn lớn hơn. Các thiên thể khác, như 28978 Ixion (phát hiện năm 2001) và 20000 Varuna (phát hiện năm 2000) nhỏ hơn Quaoar, nhưng cũng rất đáng kể về kích thước. Sự phân loại chính xác các thiên thể này là chưa rõ ràng, nhưng một điều rõ ràng là chúng khác đáng kể so với các tiểu hành tinh của vành đai tiểu hành tinh.


Thuật ngữ 'thiên thể vành đai Kuiper'


Phần lớn các mô hình về sự hình thành hệ Mặt Trời chỉ ra rằng các tiểu hành tinh băng giá đầu tiên được hình thành trong vành đai Kuiper, và sau đó do các tương tác hấp dẫn di chuyển một số trong chúng ra ngoài vào khu vực gọi là đĩa rải rác.


Trong khi nói một cách chính xác thì KBO là bất kỳ thiên thể nào chỉ quay quanh Mặt Trời trên các quỹ đạo nằm trong phạm vi vành đai Kuiper đã định nghĩa trước, không phụ thuộc vào nguồn gốc hay thành phần thì trong một số nhóm các nhà khoa học thuật ngữ này lại là từ đồng nghĩa để chỉ các tiểu hành tinh có xuất xứ từ phần rìa ngoài của hệ Mặt Trời mà người ta tin rằng chúng là một phần của lớp ban đầu đó, thậm chí nếu chúng đã quay quanh Mặt Trời ngoài vành đai này trong hàng tỷ năm.


Ví dụ, phát hiện của Michael E. Brown đã nhắc tới 2003 UB313 như là KBO, mặc dù nó có bán kính quỹ đạo 67 AU, rất rõ ràng là nằm ngoài vành đai Kuiper. Các nhà tìm kiếm thiên thể ngoài Hải Vương Tinh hàng đầu rất dè dặt trong việc áp dụng mác KBO cho các thiên thể rõ ràng là nằm ngoài vành đai Kuiper trong niên kỷ hiện nay.

TIN LIÊN QUAN

Lần đầu tiên phát hiện hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ

Các nhà thiên văn học đã phát hiện một vành đai quanh hành tinh lùn Haumea ngoài quỹ đạo sao Hải Vương, rất giống quỹ đạo sao Thổ. Hành tinh lùn Haumea được phát hiện vào năm 2004, đây là lần đầu tiên một vành đai được nhìn thấy xung quanh nó trong

Vành đai tiểu hành tinh là gì?

Tập hợp các tiểu hành tinh tạo thành vành đai các tiểu hành tinh. Vành đai chính có hàng nghìn các tiểu hành tinh lớn hơn 1 km, và hàng triệu các vật thể bé như bụi. Dù có số lượng lớn như vậy, tổng khối lượng của cả vành đai chính nhỏ hơn khối

Hà Nội đề xuất xén dải phân cách đường Vành đai 3

Giám đốc Sở khẳng định tuyến đường vành đai 3 đoạn Mai Dịch - Linh Đàm lâu nay thường xuyên xảy ra ùn tắc. Đây là trục giao thông chính, phương tiện lưu thông rất đông, nhất là vào giờ cao điểm.

Hà Nội: Xe container đâm dải phân cách, vành đai 3 ùn tắc nhiều giờ

Khoảng 4h30 sáng 6/3, một chiếc container đi hướng từ cầu Thanh Trì về phía cầu Thăng Long (Hà Nội), khi đến đoạn chuyển làn xuống đường Trần Duy Hưng thì đâm vào dải phân cách.

Hai xe tải va chạm trên đường vành đai 3, tài xế nhập viện cấp cứu

Cú đâm mạnh khiến lái xe tải BKS 29A-600.59 là anh Nguyễn Thanh Hải (SN 1972, ở phường Phương Liệt, quận Thanh Xuân) bị thương nặng phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện 19-8.

Hà Nội: Phân luồng đường Phạm Văn Đồng phục vụ mở rộng Vành đai 3

Theo Sở GTVT Hà Nội, từ ngày 26/3 rào chắn và phân luồng phục vụ thi công trên tuyến Phạm Văn Đồng, cụ thể: Giai đoạn 1, tổ chức thi công một phần các nhánh N1, N2 (phần đường bên dưới) của nút giao Mai Dịch, đoạn từ phạm vi từ nút giao Mai Dịch

Tìm hiểu về hành tinh lùn Ceres

Hành tinh lùn này được Giuseppe Piazzi phát hiện vào ngày 1/1/1801 và được đặt tên theo nữ thần Hy Lạp Ceres – nữ thần của cây cỏ, mùa màng và tình mẫu tử. Trong một nửa thế kỷ nó được cho là hành tinh thứ 8.

Hà Nội thêm 'con đường đắt nhất hành tinh' với mức đầu tư 7.779 tỉ đồng

Đầu tư xây dựng hạng mục bãi đỗ xe, cây xanh, khớp nối đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, kiến trúc cảnh quan bao gồm vỉa hè phía Nam đường Đê La Thành tại phần dải đất giữa đường Vành đai 1 và đường Đê La Thành đoạn Hoàng Cầu đến Láng Hạ với diện tích

THỦ THUẬT HAY

4 cách để cài đặt máy in mặc định trên Windows 11

Mặc định, Windows sẽ cài đặt máy in được sử dụng gần đây làm mặc định. Nhưng nếu bạn kết nối nhiều máy in với máy tính của mình thì dưới đây là 4 cách để cài đặt máy in yêu thích làm mặc định trên Windows 11.

Cách mua Bitcoin ở đâu, của ai?Như thế nào?

Bitcoin là một loại tiền tệ kỹ thuật số, không phải là tiền mặt, do đó bitcoin được in giống như các loại tiền giấy thông dụng khác. Vậy nếu muốn mua Bitcoin, thì bạn phải làm như thế nào? Câu trả lời sẽ có trong bài

Hưỡng dẫn Export, Import máy ảo trong Hyper-V

Hyper-V rất linh hoạt trong việc sao lưu máy ảo hay di rời giữa các thư mực với nhau. Cách Export máy ảo trong Hyper-V hoặc Import là những tính năng cơ bản không thể thiếu mà người sử dụng cần phải biết. Trong bài

Hai cách ẩn tên và địa chỉ email của bạn trong màn hình đăng nhập

Các bước bên dưới hoạt động với Windows 8 và Windows 10 và sẽ được áp dụng cho tất cả tài khoản người dùng trên PC của bạn. Lưu ý rằng nếu bạn đang sử dụng Windows 10 Home edition, bạn sẽ cần sử dụng phương thức đăng

15 ứng dụng dự báo thời tiết tốt nhất cho các thiết bị Android và iOS

Vì vậy không có lý do gì để bạn ra khỏi nhà mà không mang ô khi trời mưa vào buổi chiều hoặc quên mặc ấm khi trưa sẽ có gió mùa đông bắc, miễn là bạn có một chiếc điện thoại thông minh trong tay.

ĐÁNH GIÁ NHANH

Pin Vivo V7 có thể on screen liên tục hơn 6 tiếng rưỡi với các tác vụ thực hiện hỗn hợp

Thử nghiệm thực tế cho thấy viên pin này đủ để V7 có thể on screen liên tục được hơn 6 tiếng rưỡi với các tác vụ thực hiện hỗn hợp. Ước tính cho thấy thời gian chơi game liên tục (cả game offline và game online) vào

5 mẫu điện thoại Vivo tầm trung giá rẻ được nhiều người dùng yêu thích nhất hiện nay

Phân khúc smartphone tầm trung luôn được đánh giá là sôi động nhất. Vivo cũng đóng góp một số gương mặt nổi bật trong phân khúc này với thiết kế đẹp, chụp selfie ảo diệu, giá mềm. Dưới đây là 5 mẫu điện thoại Vivo tầm

Đánh giá bộ đôi smartphone giá rẻ Moto C Plus và E4 Plus từ Lenovo

Moto C Plus và E4 Plus là hai trong ba mẫu smartphone giá rẻ mới nhất của Lenovo tại thị trường Việt Nam. So với những dòng sản phẩm cùng phân khúc thì hai thiết bị này sở hữu khá nhiều tính năng vượt trội.