Năm đại lộ đầu tiên của Sài Gòn xưa

Sau khi người Pháp đánh chiếm Sài Gòn, trung tá công binh Coffyn được giao lập quy hoạch cho thành phố tương lai 'Sài Gòn 500.000 dân' (Saigon ville de 500.000 âmes).

Đồ án của Coffyn phác thảo một đô thị rộng 25 km2 với ranh giới là rạch Bến Nghé, rạch Thị Nghè, sông Sài Gòn và một đường nối từ chùa Cây Mai (góc đường Hồng Bàng - Nguyễn Thị Nhỏ, nay không còn) đến đường chiến lũy cũ của đồn Kỳ Hòa.

Chiều rộng các đường chính loại một (đại lộ - boulevard) là 40 m, vỉa hè 4 m, mỗi bên 2 hàng cây; đường loại hai (route/rue) là 20 m, loại đường này có vỉa hè rộng 2 m, mỗi bên 1 hàng cây.

Năm đại lộ đầu tiên của Sài Gòn xưa
Đường Nguyễn Huệ khi mới được xây dựng.

Đại lộ Nguyễn Huệ (tên thời thuộc Pháp Charner)

Con đường dài 0,7 km, từ trụ sở UBND TP HCM hiện nay, đến bờ sông Sài Gòn. Lúc người Pháp đánh Sài Gòn, nơi đây còn là con kênh.

Năm 1865, một phần đoạn kênh bị lấp, 20 năm sau con kênh này bị lấp hoàn toàn để xây dựng con đường lớn mang tên đại lộ Charner (còn được gọi là đường Kinh Lấp).

Từ năm 1955 đến nay, con đường này mang tên đại lộ Nguyễn Huệ. Qua nhiều giai đoạn lịch sử, nó vẫn là một trong những con đường sầm uất, nhộn nhịp bậc nhất Sài Gòn.

Hiện, đường Nguyễn Huệ đã được cải tạo thành quảng trường đi bộ với tổng kinh phí 430 tỷ đồng. Dài 670 m, rộng 64 m, toàn bộ trục đường từ trụ sở UBND TP HCM đến Bến Bạch Đằng được lát đá granite với hai đài phun nước và hệ thống cây xanh.

Bên dưới quảng trường có hệ thống ngầm gồm trung tâm theo dõi, trung tâm điều khiển nhạc nước, ánh sáng, hệ thống nhà vệ sinh hiện đại… 

Mỗi ngày có hàng nghìn người đến tham quan, vui chơi, chụp ảnh tại phố đi bộ Nguyễn Huệ.

Đại lộ Lê Lợi (tên thời thuộc Pháp là Bonard)

Ban đầu đây cũng là con kênh dài gần 1 km do người Pháp đào, một đầu đổ ra sông Sài Gòn, đầu còn lại nối với kênh Olivier đổ ra rạch Bến Nghé để tiêu thoát nước. Khoảng năm 1880, kênh bị lấp hoàn toàn để xây dựng thành đại lộ Bonard.

Đại lộ Lê Lợi thời thuộc Pháp.
Sau khi Nhà hát thành phố và Chợ Bến Thành mới (chợ Mới) thành lập vào năm 1914, ga xe lửa Sài Gòn - Mỹ Tho được dời từ đầu đường Hàm Nghi đến vị trí ở quảng trường Cuniac (quảng trường Quách Thị Trang) và ôtô bắt đầu phát triển vào khoảng thập niên 1920 thì đại lộ Bonard chiếm ưu thế về kinh tế so với những con đường khác như Catinat (Đồng Khởi), Charner.
Từ năm 1955 đến nay, đường này mang tên Lê Lợi và vẫn được mệnh danh là con đường thương mại vì có nhiều cửa hàng, thương hiệu lớn.

Đại lộ Hàm Nghi

Đây vốn là con rạch tên Cầu Sấu - từ sông Sài Gòn về giao lộ Hàm Nghi - Pasteur hiện nay. Trong năm từ 1867-1868, rạch được lấp tạo thành một trục đường rộng 56 m với tên gọi Canton.
Năm 1885, đường sắt Sài Gòn - Mỹ Tho (tuyến đầu tiên của Sài Gòn) được mở chạy dọc theo đại lộ (trước khi đi ra phía Chợ Lớn và Mỹ Tho) khiến con đường ngày càng nhộn nhịp hơn. Có giai đoạn, đại lộ được chia thành hai đường riêng biệt ở hai bên của đường ray xe lửa, mỗi con đường được đặt theo tên của đô đốc Pháp - đường Krantz ở phía Bắc và đường Duperré về phía Nam.
Năm 1914, hai con đường Krantz và Duperré được sáp nhập lại và đặt tên đại lộ là Somme. Đến năm 1955, đường này được chính quyền Việt Nam Cộng hòa đổi thành Đại lộ Hàm Nghi với chiều dài gần một cây số (từ đường Tôn Đức Thắng và kết thúc ở công trường Quách Thị Trang - Bùng binh chợ Bến Thành).
Đường Hàm Nghi một thời là nơi phát xuất của các xe tramway đi trong thành phố Sài Gòn cũng như các tuyến xe lửa đi qua cảng và về nhà ga Sài Gòn. Nhà ga Sài Gòn đầu tiên được thiết lập trên đường Hàm Nghi gần bến Bạch Đằng về sau dời về khu vực chợ Bến Thành.

Đại lộ Lê Duẩn

Dài khoảng 2 km nối Thảo cầm viên Sài Gòn với Dinh Độc Lập, con đường có từ trước khi Sài Gòn bị người Pháp đánh chiếm. Sau đó nó được nối với đường trung tâm Hoàng thành cũ, thành đại lộ trung tâm của khu vực đầu não chính quyền mới.
Lúc đầu, đường mang tên là đại lộ Chính Phủ, về sau đổi tên là đại lộ Norodom (tên một nhà vua Campuchia từng đến thăm Sài Gòn).

Đại lộ Lê Duẩn thời Pháp thuộc.

Năm 1950, Dinh Norodom được Chính phủ Bảo Đại đổi tên thành Dinh Độc Lập và đường Norodom được đổi thành đường Thống Nhất. Năm năm sau khu vực đại lộ Thống Nhất trở thành khu vực chính trị và ngoại giao của chính quyền Việt Nam Cộng Hòa với rất nhiều cơ quan đầu não cùng các cơ quan ngoại giao.
Sau năm 1975, Dinh Độc Lập được đổi tên thành Dinh Thống Nhất và đường Thống Nhất đổi thành Đường 30 tháng 4. Đến năm 1986, đại lộ này được chính quyền TP HCM đổi thành đường Lê Duẩn.
Đây là một trong những con đường xưa nhất Sài Gòn, được đổi tên 4 lần từ thế kỷ XVII đến thế kỷ XXI. Đại lộ Lê Duẩn mang trên mình đầy đủ chuyển động tiêu biểu của lịch sử thành phố hơn 300 tuổi.

Đại lộ Tôn Đức Thắng

Là tuyến đường lớn và lâu đời nhất của vùng Sài Gòn, thời Pháp thuộc nó gồm ba đường khác nhau: đoạn thứ nhất (có từ thời nhà Nguyễn) bắt đầu từ cầu Khánh Hội đến Công trường Mê Linh; đoạn thứ hai từ Công trường Mê Linh đến giáp nhà máy Ba Son và đoạn cuối cùng từ bờ sông vào đến đường Nguyễn Thị Minh Khai.
Người Pháp đã theo con đường này từ trại Thủy Quân lên đánh thành Gia Định và hạ thành ngày 17/2/1859. Năm 1865, nó được đặt tên là Boulevard de la Citadelle. Đến năm 1901, đổi thành đường Luro. Năm 1955, đường này được chính quyền Sài Gòn đổi thành đại lộ Cường Để - tôn thất nhà Nguyễn.
Mãi đến năm 1980, đại lộ Cường Để được chính quyền thành phố đổi thành đường Tôn Đức Thắng, nhưng cắt đoạn từ đường Lê Duẩn đến đường Nguyễn Thị Minh Khai nhập vào đường Đinh Tiên Hoàng.
Trong khi phần lớn các tuyến đường, nhất là khu trung tâm thành phố, đều có độ rộng 6-8 m, Sài Gòn may mắn có 5 đại lộ khang trang với các tiêu chuẩn về chiều rộng mặt đường và cây xanh đô thị.
Về sau, cùng với sự phát triển, ngày càng nhiều tuyến đường lớn được xây dựng như: Boulevard Galliéni (nay là Trần Hưng Đạo), Xa lộ Hà Nội (thời chính quyền Việt Nam Cộng Hoà) rồi sau này có thêm nhiều đại lộ như Đông Tây (Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ), Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài (Phạm Văn Đồng)…
Tuy nhiên, 5 tuyến đại lộ đầu tiên của Sài Gòn vẫn là những trục đường quan trọng ở trung tâm TP HCM.
Theo mô tả của ông Jules Boissiere năm 1874: 'Sài Gòn có sáu đại lộ (boulevard), 40 đường (route/rue)'. Ngoài 5 đại lộ trên, một con đường khác cũng từng được xếp vào hàng đại lộ là Chasseloup Laubat (với tên ban đầu là đường Chiến Lược - route Stratégique; rồi đại lộ số 25 - Nguyễn Thị Minh Khai hiện nay).
Đây vốn là đường thiên lý từ thành Gia Định ra miền Trung, miền Bắc, đồng thời nối với đường sang Campuchia (Cách Mạng Tháng Tám hiện nay). Tuy nhiên, với tiêu chí của Coffyn thì con đường vốn chỉ rộng hơn 10 m này đã lần hồi bị giáng từ đại lộ xuống 'đường' (rue) như trong nhiều bản đồ xưa của Pháp ít nhất từ đầu thế kỷ 20.
VnExpress

TIN LIÊN QUAN

Trạm thu phí Xa lộ Hà Nội ngưng thu phí từ 1/1/2018

Đây có thể xem là tin vui đặc biệt với người dân và giới kinh doanh vận tải TP.HCM.

Hà Nội kiến nghị mở rộng nút giao Pháp Vân - Cầu Giẽ

Do lưu lượng giao thông qua nút rất lớn, việc kết nối, tổ chức giao thông giữa đường trên cao và dưới thấp chưa được đầu tư đồng bộ dẫn đến thường xảy ra ùn tắc giao thông, đặc biệt là các dịp lễ, tết và các ngày cuối tuần.

Bộ Giao thông nói gì về việc “đi 250m phải nộp phí toàn tuyến”?

Theo văn bản số 1797/TTKQH-GS ngày 25/5/2018 của Tổng thư ký Quốc hội kèm theo Phiếu chất vấn của đại biểu Quốc hội Hồ Thanh Bình - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang, trạm thu giá T2 tại Km50+050 trên QL91 (Lộ Tẻ Rạch Sỏi) đã và đang gây bức xúc

Hà Nội xây cầu Mễ Sở vượt sông Hồng nối Hưng Yên

UBND TP Hà Nội phối hợp với Bộ GTVT, UBND tỉnh Hưng Yên và các cơ quan có liên quan chịu trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện Dự án nêu trên phù hợp với các Quy hoạch có liên quan và đúng các quy định hiện hành.

Bến Tre: Lại xuất hiện hiện tượng đòi trả lại 100 đồng tại BOT Rạch Miễu

'Giao công an tỉnh rà soát nắm rõ sự vụ, đồng thời phối hợp với Công ty TNHH BOT cầu Rạch Miễu và các cơ quan chức năng liên quan khẩn trương xây dựng kế hoạch, giải pháp xử lý các trường hợp tương tự để đảm bảo an ninh trật tự tại trạm thu giá BOT

Chuyện lạ ở Vân Côn (Hoài Đức): Đường mới làm, kè mương sạt lở do… người dân đi lại nhiều

Chiều 2-10, trong quá trình thi công Dự án cải tạo, nâng cấp đường giao thông nông thôn trên địa bàn xã Vân Côn, tuyến 1, từ ngã tư Trâu Trắng đi Cát Thuế; tuyến 2 từ đội 5 Cát Thuế đến Trại Thốp thì tuyến số 1 đã xảy ra sự cố. Một đoạn kênh mương

Đầu tư gần 3.900 tỷ đồng làm tuyến đường bộ ven biển tỉnh Thái Bình

Thông tin từ Văn phòng Chính phủ cho biết, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ ven biển tỉnh Thái Bình.

THỦ THUẬT HAY

Hướng dẫn cách gỡ bỏ phần mềm độc hại đa nền tảng trên Facebook Messenger

Phần mềm độc hại không có gì là mới, nhưng vào mùa hè năm 2017 đã xuất hiện một biến thể mới nhắm mục tiêu tới người dùng qua Facebook Messenger và thông báo họ cài đặt phần mềm adware hoặc Trojan. Làm thế nào bạn có

Cách kiểm tra iPhone 6s bị lỗi sập nguồn và đổi pin miễn phí

Gần đây xuất hiện thông tin iPhone 6s bị lỗi sập nguồn gây hoang mang cho người dùng. Hôm nay, chúng tôi sẽ chia sẻ cách kiểm tra chiếc iPhone 6s của bạn có dính lỗi khó chịu này hay không và cách đưa máy đi đổi theo

Icon Facebook – Full 1001+ biểu tượng iCon Facebook Emoticon

Icon Facebook mới nhất ✅ chia sẻ đầy đủ 1001+ các biểu tượng cảm xúc Facebook, icon FB mới, biểu tượng FB, những ký hiệu Facebook vui mới nhất 2021… dùng trong quá trình bình luận, viết STT với kí tự chat Facebook đặc

Những thủ thuật giúp sử dụng OneNote hiệu quả

Bạn có bao giờ nghĩ là việc tạo lập thói quen ghi chú khiến công việc, học tập của bạn dễ dàng hơn không? Vâng kỹ năng ghi chú (note taking) điện tử thực sự cần thiết. Ở trường học trong hệ thống giáo dục, chúng ta

Sửa lỗi wifi không vào được mạng mặc dù vẫn kết nối, full sóng

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến lỗi Wifi không vào được mạng và để có thể tìm ra lỗi để khắc phục là không hề đơn giản. Nhưng nếu như bạn đang đọc bài viết này thì sẽ chẳng cần lo lắng vì chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn

ĐÁNH GIÁ NHANH

Trên tay Nokia 8.3 5G: Màn hình lớn, Camera khủng, hiệu năng ổn định

Nokia 8.3 5G là chiếc smartphone không chỉ hỗ trợ mạng 5G mà nó còn được tích hợp rất nhiều tính năng hấp dẫn khác. Mời bạn cùng chúng tôi trên tay Nokia 8.3 5G để xem nó có những điểm nhấn gì đặc biệt nhé! Màn hình

Đánh giá 5 máy lọc không khí Xiaomi Tốt nhất - Đáng mua nhất trên thị trường hiện nay

Hiện nay, trong môi trường sống ngày càng ô nhiễm, nhu cầu sử dụng máy lọc không khí để bảo vệ sức khỏe của chúng ta đang trở thành nhu cầu cấp thiết. Xiaomi - Một thương hiệu công nghệ đến từ Trung Quốc đã cho ra đời

Đánh giá Pantech V950: Thiết kế lạ, hoàn thiện khá, màn hình đẹp, pin tốt

Pantech V950 nổi bật nhờ thiết kế lạ mắt, độ hoàn thiện khá, khả năng kháng bụi, nước IP67, có hỗ trợ kết nối 4G cùng cấu hình phần cứng vừa đủ đối với một chiếc máy có giá bán dưới 6 triệu đồng. Sau đây, mời các bạn...