Tuy nhiên, trong khi không thể phủ nhận những ưu điểm về sự thân thiện môi trường và giá thành có khả năng rẻ hơn về lâu dài, nhưng rõ ràng việc người tiêu dùng còn dè dặt trong việc đón nhận loại hình nhiên liệu mới này cho thấy vẫn có những hiểu lầm, xen lẫn với thực trạng phương tiện chưa phù hợp cần giải quyết.

Xăng sinh học – E5, E10 mới chỉ là sự khởi đầu

Khi nhắc tới xăng sinh học tại Việt Nam, phần lớn mọi người đều nghĩ ngay đến xăng E5, bởi đây là loại duy nhất được bán ra tới thời điểm này. Về lý thuyết, đây là loại nhiên liệu có thành phần gồm 95% xăng thông thường và 5% là cồn ethanol.

Tại các quốc gia khác, xăng E10 hay và các loại nhiên liệu trộn tỉ lệ cồn nhiều hơn cũng khá thông dụng. Vào lúc bạn đọc bài viết này, không ít nhà sản xuất xe đang sản xuất các loại động cơ có thể chạy nhiên liệu với tỉ lệ cồn từ 51% tới 83% (E85 – Flex Fuel).

Tại các nước phát triển, xăng E85 cũng hết sức phổ biến.

Trong số các loại xăng sinh học, xăng E5 và E10 được xếp vào loại có tỉ lệ ethanol thấp với E10 được xem là tỉ lệ “vàng” bởi các loại xe thông thường hầu như không cần thay đổi kết cấu truyền động để có thể sử dụng loại nhiên liệu này. Trong khi xăng truyền thống vẫn được chiết xuất theo cách thông thường, cồn ethanol được tinh chế từ cồn đại mạch – đặc biệt là ngô.

Gần tương tự như rượu hay bia, cồn cũng có thể được tổng hợp từ nhiều loại cây lương thực khác – kể cả là mía đường ở nhiều quốc gia (đặc biệt là tại Việt Nam). Với sự thừa mứa nguồn mía như hiện nay ở nước ta, việc định hướng chuyển qua sử dụng xăng E5 dường như cũng khá… hợp lý.

Trong khi đó, nhìn ở góc độ toàn cầu, việc sử dụng xăng với tỉ lệ cồn sinh học lớn sẽ chỉ tăng lên theo thời gian. Hiện tại, pháp lệnh liên bang của Mỹ đã quy định quốc gia này sẽ phải sử dụng khoảng 36 tỷ gallon nhiên liệu phụ mỗi năm vào 2022. Đây là mức hơn gấp 3 so với 2010 (11 tỷ gallon).

Mía là nguyên liệu lý tưởng cho việc chiết xuất cồn ethanol – bên cạnh ngô, sắn và nhiều loại khác.

Tuy nhiên, với các mức cao như E85, trừ khi xe của bạn được thiết kế để sử dụng loại nhiên liệu này, nếu không, rắc rối chắc chắn sẽ xảy ra. Vậy câu chuyện với E5 hay E10 – hai loại xăng sinh học sẽ sớm được đưa vào sử dụng đại trà trong thời gian tới thì sao ? Trước hết, chúng ta sẽ cùng tham khảo những ưu nhược điểm của cồn sinh học trong hệ thống truyền động của mỗi chiếc xe.

Những ưu điểm của xăng sinh học

Dĩ nhiên, không thiếu những lý do tích cực để việc sử dụng xăng sinh học được lựa chọn xúc tiến. Chúng bao gồm những điểm chính như sau:

- Cồn cháy sạch và thay thế những phụ gia độc hại trong xăng truyền thống. Chính vì thế, những loại nhiên liệu có tỉ lệ cồn càng lớn sẽ càng thân thiện hơn với môi trường, nguồn nước, sức khoẻ con người.

- Cồn là loại nhiên liệu có chỉ số octane cao hơn so với xăng truyền thống. Tuy nhiên, khả năng cháy cao sẽ là mối nguy cơ tiềm ẩn, đặc biệt là với các loại nhiên liệu với tỉ lệ cồn cao (E85 là điểm hình). Với xăng E5, đặc tính này nhìn chung chưa phải vấn đề đáng ngại. - Cồn có thể được sản xuất từ các nguồn tái sinh được.

- Xe sử dụng nhiên liệu cồn sẽ thải ra ít CO, CO2 và các loại khí độc hại khác hơn. Việc sử dụng ethanol như một phụ gia cho xăng (với tỉ lệ dưới 10%) cũng là lựa chọn hợp lý do cồn ít độc hại hơn các loại phụ gia thông thường – song song với việc giúp “rã” các cặn bẩn trong đường ống xăng để tập trung lại ở lọc, cải thiện khả năng nổ máy trong trời lạnh…

- Việc chuyển qua sử dụng cồn trong nhiên liệu sẽ mở đường tiêu thụ cho các kênh ngũ cốc thừa mứa (như hiện trạng mía ở nước ta). Bên cạnh đó, nó cũng tạo ra cơ hội việc làm cho người nông dân và mở ra các cơ hội sản xuất, kinh doanh cồn khác.

- Với khả năng sản xuất cồn trong nước, mọi quốc gia đều sẽ ít phụ thuộc hơn vào dầu của nước ngoài – yếu tố tăng cường tính độc lập trong đảm bảo an ninh năng lượng.

- Về lý thuyết, xe thông thường không cần thay đổi bất cứ linh kiện gì để chạy xăng E5 hoặc E10.

… và những nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm đề cập ở trên, xăng sinh học cũng có những nhược điểm nhất định. Cồn sinh ra lượng năng lượng ít hơn 34% so với xăng không pha trộn. Điều đó đồng nghĩa với việc ở cùng dung tích, xăng pha cồn sẽ khiến bạn bị “thiệt” khoảng 1,2 km hành trình cho mỗi lít (nếu tính trên xăng E10), con số này sẽ tăng lên tới 3,4 km (tương đương khoảng 30%) đối với xăng E85 vốn đang thông dụng tại thị trường Mỹ. Nói cách khác, trong khi vẫn đảm bảo khả năng tăng tốc, hay tốc độ tối đa, những chiếc xe chạy E5 sẽ kém hơn xăng truyền thống về phương diện tiêu thụ nhiên liệu trung bình.

Trước đây, trong năm 2006, Consumer Report đã từng thử nghiệm một chiếc SUV cỡ lớn Tahoe với mức “hụt” hành trình lên tới 30km khi chạy xăng sinh học E85 so với xăng truyền thống. Dĩ nhiên, con số hao hụt này cũng có thể do hệ thống truyền động chưa được tối ưu hoá chính xác cho nhiên liệu mới nhưng nhìn chung sự mất mát là chắc chắn sẽ xảy ra. Chính vì thế, nhìn ở góc độ người dùng, bạn sẽ phải đổ xăng thường xuyên hơn (dù với E5 gần như không khác biệt) và tốn thể tích nhiên liệu lớn hơn cho cùng một hành trình.

Tuy nhiên, nhược điểm này có thể bù lại nếu mức giá được áp dụng rẻ hơn (điều đáng tiếc chưa thành hiện thực vào lúc này ở Việt Nam, vốn đang duy trì mức giá ngang ngửa nhau).

So sánh khác biệt về thể tích nhiên liệu tiêu thụ do Trung tâm nghiên cứu khoa học quốc gia Phần Lan thực hiện.

Gần như mọi loại ngũ cốc được sử dụng làm lương thực đều có thể dùng sản xuất cồn ethanol nhưng tính hiệu quả của mỗi loại đều có sự khác biệt đồng thời cũng dẫn tới mức giá xăng có khác nhau ở từng quốc gia. Về lý thuyết, xăng với ethanol thường rẻ hơn so với xăng thông thường.

Tuy nhiên ở nước ta hiện nay sự phân hoá là chưa lớn. Tuy nhiên, nếu sử dụng lương thực làm nhiên liệu, chính sách cân đối là điều cần thiết để đảm bảo an ninh lương thực cũng như giá của chúng đối với đời sống hàng ngày. Cồn ethanol có tính hút ẩm mạnh hơn xăng rất nhiều. Điều này có thể gây ra hiện tượng đọng nước bên trong bình xăng, và các bộ phận khác như chế hoà khí, kim phun, xy lanh, đường ống dẫn – hay bất cứ bộ phận nào có khoảng trống không khí. Việc xuất hiện nước trong hệ thống dẫn xăng sẽ làm giấy bên trong lọc xăng thông thường bị phồng lên và chẹn đường chảy của nhiên liệu tới động cơ.

Cồn cũng sẽ ăn mòn các bình xăng cấu thành từ vật liệu sợi thuỷ tinh, ống cao su và đường dẫn bằng plastic. Nó cũng tiềm ẩn nguy cơ gây rỉ sét do làm đọng nước trong nhiều chi tiết kim loại. Ở các động cơ đã chạy xăng được một thời gian dài, sự hiện diện của cồn sẽ rã các cặn và rỉ tồn tại từ trước và chúng sẽ lọt vào hệ thống xăng, động cơ và làm tắc kim phun khi mức xăng xuống quá thấp trừ khi được thu thập từ trước đó.

Do sự khác biệt về trọng lượng riêng, xăng và cồn thường có sự phân tách (kể cả nước ngưng tụ) khiến cho tỉ lệ xăng/không khí trở nên không chính xác – đặc biệt là các dòng xe sử dụng chế hoà khí khiến hiệu suất động cơ bị ảnh hưởng.

Vậy thường một chiếc xe cần thay đổi thế nào để sử dụng xăng sinh học ? Thực tế, với tỉ lệ cồn thấp (như E5 hay E10 tại Việt Nam), những ảnh hưởng tiêu cực của xăng sinh học sẽ không đáng kể. Nhìn chung, các loại xe đều có thể sử dụng bình thường.

Với giá ngang xăng truyền thống, xăng E5 chưa hấp dẫn người tiêu dùng tại Việt Nam.

Tuy nhiên, với những xe quá cũ, xe nát, xe ít đi, bạn nên xem xét các hướng thay đổi sau đây:

- Thay thế các ống dẫn nhựa hoặc cao su với ống sử dụng vật liệu chịu được cồn hoặc nylon (tham khảo tài liệu kĩ thuật của xe hoặc ý kiến chuyên gia để biết thêm).

- Lắp thêm lọc tách nước trên đường ống dẫn xăng tới kim phun hoặc chế hoà khí với khả năng loại bỏ nước trong lọc theo định kì.

- Nếu bình xăng của bạn làm từ sợi thuỷ tinh, hãy xem xét thay bằng thép hoặc nhôm để đảm bảo độ bền về lâu dài.

- Đảm bảo mọi loại gioăng trong hệ thống dẫn xăng và động cơ đều chịu được cồn.

- Nếu xe để tại chỗ quá lâu, hãy đảm bảo bình xăng đầy tuyệt đối để hạn chế khoảng không khí trống – thứ tạo điều kiện cho nước ngưng tụ.

- Hạn chế sử dụng các loại phụ gia nhiên liệu dành cho xăng thường. Nếu có, bạn nên kiểm tra chính xác xem nó có tương thích với cồn hay không. - Sử dụng các loại lọc xăng tương thích với xăng sinh học để tránh vật liệu giấy bên trong lọc bị nước phá huỷ hoặc làm tắc sau một thời gian sử dụng.

Nguyễn Thúc Hoàng Linh

Theo VnMedia

Theo : Otofun News