Thực tế, ngành ô tô Việt Nam đã bắt đầu từ trước năm 1975. Song dưới ảnh hưởng của chiến tranh, các hoạt động còn hạn chế và gặp nhiều khó khăn. Đến thời kỳ đổi mới 1986, ngành ô tô đã bước những bước đi đầu tiên. Tuy nhiên, giai đoạn này các doanh nghiệp chỉ chủ yếu sản xuất phụ tùng thay thế và đóng xe khách trên chassis ô tô tải.
Cho đến thập niên 90, những chiếc xe đầu tiên từ các liên doanh ô tô đã xuất hiện tại Việt Nam. Từ đây, ngành ô tô Việt Nam bắt đầu đi vào hoạt động bài bản và góp tên trong danh sách 36 nước trên thế giới có ngành công nghiệp ô tô.
Năm 1992 xuất xưởng chiếc xe đầu tiên
Năm 1990, Chính phủ cấp phép hoạt động cho các liên doanh ô tô và những hãng xe chính hãng. Đến 1991, hai đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam là: Xí nghiệp liên doanh ô tô Hoà Bình và Công ty liên doanh Mekong Auto đã đi vào hoạt động. Trong đó, Mekong Auto là liên doanh có cơ cấu cổ phần từ Hàn Quốc (19%), Nhật Bản (51%) và Việt Nam (30%).
Năm 1992, Mekong Auto khánh thành nhà máy ô tô Cửu Long, với sản phẩm đầu tiên là chiếc Mekong Star hai cầu, động cơ do hãng SsangYong (Hàn Quốc) cung cấp.
Năm 1994, Tổng thống Mỹ Bill Clinton đã dỡ bỏ lệnh cấm vận và tuyên bố bình thường hoá quan hệ với Việt Nam. Sự kiện quan trọng này đã mở đường cho các hãng xe nước ngoài tìm lối vào thị trường Việt Nam.
Năm 1995, Việt Nam chứng kiến cuộc đổ bộ của hàng loạt thương hiệu xe nước ngoài. Những cái tên lần lượt xuất hiện tại Việt Nam là Toyota, Ford, Chrysler, Mitsubishi, Isuzu, Suzuki…
Cho đến nay, thị trường ô tô Việt Nam thu hút hơn 30 thương hiệu ô tô trên thế giới, thuộc đủ các phân khúc, từ xe bình dân cho đến xe hạng sang.
Năm 1998 ra mắt chiếc xe đô thị cỡ A đầu tiên
Năm 1993, dưới sự bắt tay của Daewoo Hàn Quốc và Xí nghiệp Liên hiệp cơ khí 7893 thuộc Bộ quốc phòng đã thành lập liên doanh Daewoo Việt Nam (Vidamco). Năm 1996, công ty đã khánh thành nhà máy sản xuất lắp ráp ô tô và ra mắt chiếc Matiz vào năm 1998.
Chiếc xe đô thị đầu tiên được lắp ráp từ linh kiện nhập khẩu, với ưu điểm là nhỏ gọn, giá thành phải chăng nên đã nhanh chóng tiếp cận thị trường. Với 130 triệu đồng, Daewoo Matiz chỉ cao hơn một chút so với các mẫu xe tay ga thời bấy giờ như: Honda Spacy, Honda Dylan.
Tuy nhiên, với ưu điểm che mưa, chắn nắng, mẫu xe Matiz đã đạt doanh số đến 2.069 xe vào năm 2005. Năm 2008, chiếc xe đô thị đầu tiên chính thức bị khai tử, nhường chỗ cho Chevrolet Spark.
Ra mắt chiếc sedan cỡ B đầu tiên
Giai đoạn 1990- 2000 thị trường xuất hiện bộ đôi xe sedan cỡ B nổi danh là Daewoo Lanos và Kia Pride. Năm 2003 được xem là giai đoạn hoàng kim của thị trường xe. Hãng Daewoo đã bán ra 2000 chiếc. Năm 2006, Lanos ngưng sản xuất để nhường chỗ cho Gentra.
Tuy nhiên phải kể đến tiền thân của mẫu xe Lanos là Daewoo Cidelo. Vidamco cho ra mắt mẫu xe này vào năm 1995 và kết thúc sự nghiệp vào năm 2000.
Năm 1994 hãng xe sang đầu tiên đến Việt Nam
Năm 1994, thông qua hợp đồng với Xí nghiệp sản xuất ô tô Hoà Bình (VMC) hãng xe sang BMW đã có mặt tại Việt Nam. Mẫu xe đầu tiên là Series 5 được lắp ráp tại nhà máy VMC đặt tại Triều Khúc, quận Thanh Xuân.
Sau hơn 20 năm đến Việt Nam, BMW trải qua quá trình hoạt động kinh doanh đầy thăng trầm. Hãng nhiều lần phải thay đổi nhà phân phối, hình thức kinh doanh từ lắp ráp sang nhập khẩu.
Sau đó 1 năm, Mercedes vào Việt Nam. Công ty mẹ là Daimler AG lập liên doanh với tổng công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn (SAMCO). Mẫu xe đầu tiên hãng lắp ráp tại Việt Nam là E- Class.
Hiện nay Mercedes là thương hiệu xe sang duy nhất có nhà máy lắp ráp tại Việt Nam. Hãng cũng dẫn đầu thị trường xe sang về thị phần và sự phát triển ổn định.
Thương hiệu ôtô đầu tiên của Việt Nam
Trước VinFast, Vinaxuki của Công ty cổ phần ô tô Xuân Kiên được ghi nhận là thương hiệu ô tô đầu tiên của người Việt. Vào năm 2005, Vinaxuki và Thaco là hai doanh nghiệp tư nhân được cấp phép sản xuất ô tô và phụ tùng.
Tuy nhiên hai doanh nghiệp này lại có hai hướng đi khác nhau rõ rệt. Trong khi Thaco định hướng lắp ráp các loại xe mang thương hiệu nước ngoài như Kia, Mazda, Peugeot …thì Vinaxuki lại ôm ấp tham vọng trở thành thương hiệu xe Việt đầu tiên. Mặc dù có tỷ lệ nội địa hoá lên đến 58% nhưng chiếc VG150 Concept do Vinaxuki sản xuất, khi mang đến tham dự triển lãm ô tô ở Hà Nội đã không nhận được sự chú ý như kỳ vọng. Giấc mộng về thương hiệu xe của riêng người Việt không thành, Vinaxuki lâm vào cảnh thua lỗ từ năm 2009. Đến năm 2015 Vinaxuki dừng cuộc chơi, gạch tên mình khỏi bản đồ của ngành xe ô tô Việt.
Năm 2018 VinFast tiếp nối giấc mơ xe hơi của người Việt
Năm 2018, thương hiệu xe VinFast thuộc Vingroup đã gây sốt khi mang hai mẫu xe Lux A2.0 và Lux SA2.0 đến Paris Motor Show 2018. Tại triển lãm xe lớn nhất thế giới, VinFast trở thành cái tên được giới truyền thông thế giới chú ý.
Với nguồn lực mạnh, chiến lược bài bản và các bước đi vững chắc, VinFast từng bước chinh phục người dùng Việt. Bằng chứng là doanh số cho đến tháng 7/2021 của hãng đứng thứ tư tại Việt Nam, chỉ sau các hãng Hyundai, Toyota và Kia.
Năm 2002 diễn ra triển lãm xe hơi đầu tiên
Triển lãm xe hơi đầu tiên vào năm 2002 có tên là Việt Nam Motor Show (VMS) do Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) tổ chức. VMS được tổ chức đều đặn mỗi năm 1 lần, trong thời gian từ tháng 8 đến tháng 10.
Năm 2014, một số hãng xe nhập khẩu tự thành lập Hiệp hội các doanh nghiệp ô tô nhập khẩu (VIVA) để tổ chức triển lãm xe riêng. Hiệp hội lấy tên là Vietnam International Motor Show (VIMS), và tổ chức triển lãm trong 3 năm, từ 2015 đến 2017. Tuy nhiên, từ 2018 cho đến nay, VIVA lại thay đổi chiến lược, quay trở lại với các hãng liên doanh trong VAMA để tổ chức chung triển lãm VMS như trước.
Siêu xe tràn vào Việt Nam
Thông qua nhà phân phối CV-Wearnes, hãng xe Lamborghini đã chính thức được phân phối tại Việt Nam vào 2014. Phòng trưng bày đầu tiên được đặt tại Hà Nội và tạm dừng vào 2018. Sau đó hãng quay trở lại và mở showroom tại TPHCM vào năm 2020.
Trước đó, vào năm 2007, mẫu xe Gallardo của Lamborghini đã đến Việt Nam thông qua đại lý tư nhân. Năm 2006, mẫu siêu xe đầu tiên cập bến Việt Nam là Aston Martin Vanquish 2004. Giá của mẫu xe vào khoảng 720.000 USD, tương đương 11,4 tỷ đồng.
Tiếp đó, tháng 6 năm 2013, thương hiệu xe siêu sang Roll-Royce (RR) chính hãng đã chính thức hoạt động tại Việt Nam thông qua nhà phân phối Regal. Showroom được đặt tại Hà Nội. Gần 7 năm sau, RR tạm ngừng hoạt động tại Việt Nam.
Đến cuối năm 2020, RR đã tìm được nhà phân phối mới là S&S Automotive. Nhà phân phối này dự định đặt showroom tại Trung tâm quận 1, TPHCM. Song kế hoạch vẫn đang nằm trên giấy bởi những diễn biến phức tạp của dịch bệnh.
Năm 2008, chiếc RR Phantom chính hãng đầu tiên đã có mặt tại Việt Nam. Chiếc xe thuộc sở hữu của nữ đại gia Dương thị Bạch Diệp, với biển sổ ấn tượng 77L-7777, được mua chính hãng tại Anh quốc. Để được lăn bánh chiếc siêu xe này, nữ đại gia Bình Định phải bỏ ra hơn 30 tỷ đồng.
