Lực lượng Cảnh vệ được nổ súng trong trường hợp cảnh báo đối tượng đang đột nhập vào khu vực, mục tiêu cảnh vệ
Đây là hai dự án luật do Bộ Công an chủ trì soạn thảo, phối hợp một số bộ, ban, ngành theo sự phân công của Chính phủ. Trong buổi sáng, tại Hội trường làm việc Quốc hội, Thượng tướng Tô Lâm đã trình bày tóm tắt tờ trình về dự án Luật Cảnh vệ.
Pháp lệnh Cảnh vệ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 10 năm 2005. Pháp lệnh được ban hành đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng để lực lượng Cảnh vệ thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, góp phần phục vụ sự nghiệp bảo vệ Đảng, Nhà nước cũng như công tác bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội.
Sau hơn 10 năm tổ chức thực hiện, triển khai Pháp lệnh đã đạt được những kết quả tích cực. Tuy nhiên, văn bản quy phạm pháp luật cao nhất trong lĩnh vực cảnh vệ mới là pháp lệnh, nên hiệu lực thi hành thấp, chưa tương xứng với vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng Cảnh vệ trong tình hình hiện nay.
Mặt khác, trước sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như việc bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trong tình hình mới đã đặt ra các yêu cầu mới nên việc nghiên cứu xây dựng Luật Cảnh vệ là cần thiết.
Ngày 29 tháng 10 năm 2015, tại phiên họp thường kỳ tháng 10 năm 2015, Chính phủ đã xem xét, thông qua, trình Quốc hội dự án Luật Cảnh vệ. Ngày 15 tháng 8 năm 2016, tại phiên họp thứ 2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Cảnh vệ và nhất trí trình Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật này vào kỳ họp thứ 2 (tháng 10/2016).
Bộ Công an đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến chỉ đạo về dự án Luật và hoàn chỉnh hồ sơ dự án Luật theo ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.
Dự thảo Luật Cảnh vệ gồm 6 chương, 36 điều. So với Pháp lệnh Cảnh vệ năm 2005, dự thảo Luật đã bổ sung 02 chương, 15 điều và đã lồng ghép vấn đề bình đẳng giới tại các điều 5, 6, 15, 19 và 34 dự thảo Luật.
Đáng chú ý, so với Pháp lệnh Cảnh vệ năm 2005 thì tại Điều 22 của Dự thảo Luật Cảnh vệ quy định khá rõ đối với lực lượng Cảnh vệ khi “sử dụng vũ khí trong khi thi hành nhiệm vụ”. Khoản 2, Điều này quy định, lực lượng Cảnh vệ được nổ súng trong các trường hợp sau: a. Để cảnh báo đối tượng đang đột nhập vào khu vực, mục tiêu cảnh vệ; b. Để gây thương tích cho đối tượng đang đột nhập vào khu vực, mục tiêu cảnh vệ, sau khi đã ra hiệu lệnh dừng lại và bắn cảnh báo nhưng không hiệu quả; c. Để tiêu diệt đối tượng đang có hành vi tấn công trực tiếp đối tượng cảnh vệ hoặc sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ cảnh vệ đang thực hiện nhiệm vụ; d. Các trường hợp nổ súng khác quy định tại Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ.
Ngoài ra, tại Điều 24 của dự thảo Luật Cảnh vệ quy định về “Huy động người, thực hiện trưng dụng tài sản, phương tiện để thực hiện công tác cảnh vệ” .
1. Trong trường hợp cấp bách, để bảo đảm an toàn tuyệt đối cho đối tượng cảnh vệ, sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ cảnh vệ được huy động người, thực hiện trưng dụng tài sản, phương tiện của đơn vị, cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp tài sản, phương tiện thuộc cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện tổ chức quốc tế và những người được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao hoặc lãnh sự theo quy định của pháp luật Việt Nam và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
2. Cơ quan, người trưng dụng, huy động tài sản, phương tiện có trách nhiệm hoàn trả ngay sau khi trường hợp cấp bách chấm dứt. Nếu người được huy động làm nhiệm vụ mà bị thương tích thì được giải quyết theo chính sách của Nhà nước; nếu tài sản, phương tiện được trưng dụng bị mất mát, hư hỏng thì cơ quan trưng dụng phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Tiếp đó, ông Võ Trọng Việt, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội đã đọc báo cáo thẩm tra về dự thảo Luật Cảnh vệ, trong đó nhấn mạnh việc nổ súng “để tiêu diệt” đối tượng đang có hành vi tấn công trực tiếp đối tượng cảnh vệ hoặc sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ cảnh vệ cần bảo đảm điều kiện về “phòng vệ chính đáng” hoặc “tình thế cấp thiết” theo Bộ luật Hình sự.
Quang Trường (ANTĐ)