Sử dụng pin laptop đúng cách luôn được mọi người quan tâm, tuy nhiên để sử dụng nó đúng nhất bạn cần phải hiểu rõ về các cách hoạt động của từng loại pin laptop. Bài viết sau sẽ giúp bạn tìm hiểu các công nghệ pin laptop và cách sử dụng đúng cách.
Xem thêm : 9 lưu ý khi sử dụng pin cho laptop để tránh bị chai pin
Pin là linh kiện không thể thiếu trong các thiết bị di động như smartphone, laptop, máy nghe nhạc, tai nghe.... Nó giúp chúng ta bớt phụ thuộc vào nguồn điện từ ổ cắm, giúp di chuyển các thiết trong thời gian nhất định. Tuy nhiên đi theo những tiện ích đó là không ít phiền phức gây ra như cháy nổ, chai pin.
Có một điều thú vị về công nghệ pin nói chung và công nghệ pin laptop nói riêng đó là nó gần như không thay đổi từ năm 1991. Trong khi đó như các bạn có thể thấy các công nghệ hiện nay phát triển đến không nghờ còn nó thì gần như dậm chân tại chỗ. Năm 1991, Công nghệ pin Lithium-Ion xuất hiện trên các smartphone và laptop lần đầu tiên được thương mại hóa bởi Sony và đến giờ vẫn còn nhiều thiết bị sử dụng pin này. Và công nghệ pin mới hiện tại vẫn dựa trên pin Li-Ion nhưng tốt hơn, nhỏ hơn và an toàn hơn đó là công nghệ pin Li-Po cũng đã sử dụng cho các laptop và smartphone cao cấp. Ngoài ra công nghệ pin thể rắn đang được nghiên cứu, phần này sẽ nói cuối bài nhé.
Tổng quan về các loại pin laptop
Pin laptop là phần không thể thiếu và rất quan trọng nó ảnh hưởng trực tiếp đến tính di động của laptop. Pin laptop không chỉ đóng vai trò cung cấp điện để máy hoạt động, mà nếu không sử dụng đúng cách có thể khiến laptop bạn bị cháy nổ. Laptop là thiết bị có giá trị cao, vì vậy nếu chỉ vì một phần linh kiện pin mà làm hư hại cả một cái laptop thì thất đáng tiếc. Ngoài ra nếu không sử dụng đúng cách, pin cũng sẽ dễ bị chai và giá của pin laptop cũng không hề rẻ.
Các loại pin laptop thường là một khối và có cấu tạo 2 phần chính gồm Cell (viên pin) và mạch điều khiển. Phần cell chính là những viên pin nhỏ, hoặc cũng có thể chỉ là một tấm pin, là thành phần chính chưa năng lượng của pin laptop. Còn về mạch điều khiển chủ yếu làm nhiệm vụ nạp, xả và điều chỉnh điện áp cho các linh kiện bên trong. Ở bài viết này chúng ta chỉ tìm hiểu về công nghệ pin laptop, có nghĩa là bộ phần cell vừa mới đề cập.
Dung lượng của pin laptop (hay ta thường gọi là dòng của pin) được đo bằng đơn vị miliampe giờ (mAh) . Thí dụ pin có dung lượng 1000mAh tức là nó có thể cung cấp một dòng điện 1000mA (1A) cho thiết bị sử dụng trong một giờ. Pin có chỉ số mAh càng cao thì càng sử dụng lâu.
Bạn quan tâm : Hướng dẫn sạc và sử dụng Laptop đúng cách
Các công nghệ pin laptop phổ biến
1. Pin Ni-Cd (hay NiCad)
Ni-Cd là pin có nội trở nhỏ, pin này có số lần sạc lại lên tới 1000 lần, tuy nhiên bạn phải cẩn thận khi sử dụng vì pin Ni-Cd rất độc. Một trong số các yếu điểm của pin Ni-Cd là điện thế giảm đột ngột ở cuối chu kỳ xả. Sự giảm đột ngột này không nhanh bằng pin Ni-MH nhưng thấy rõ so với pin Alkaline.
Một đặc điểm Ni-Cd là hiệu ứng nhớ (memory effct). Đây là hiện tượng suy giảm tuổi thọ nhanh tróng nếu không sử dụng pin đúng cách. Cách tốt nhất để tránh hiện tượng này là dùng pin cho đến hết hay xả trước khi sạc. Các bộ sạc pim Ni-Cd tốt nhất thường có nút bấm để xả pin rồi tự động sạc khi điện áp thụt đến mức thấp nhất.
2. Pin Ni-MH (Nickel Metal Hudride)
Pin Ni-MH dạng “AA” có thể dùng vơi hầu như tất cả các thiết bị đang dùng pin Ni-Cd. Pin Ni-MH có khả năng lưu trữ năng lượng tốt và nội trở nhỏ. Đây là lựa chọn phổ biến vì pin Ni-MH không có hiệu ứng nhớ và dung lượng pin cao hơn hai lần pin Ni-Cd. Với pin này bạn có thể sạc bất cứ lúc nào mà không cần phải xả pin.Tuy nhiên nó có thể bị hỏng vì nhiệt nếu sạc quá lâu. Bạn nên sử sụng bộ sạc pin chất lượng cao. Một lưu ý nữa là không nên dùng sạc của pin Ni-Cd cho pin Ni-MH để tránh cháy, nổ pin nhất là khi dùng bộ sạc nhanh. sau khi sạc hãy bỏ bin khỏi bộ sạc để tránh “rò” pin.
3. Pin Lithium-Ion (Li-Ion)
Pin Li-Ion hiện nay được sử dụng trong nhiều trong các thiết bị cao cấp như smartphone, máy ảnh DSLR và laptop...nó có thể lưu trữ năng lượng hơn pin Ni-Cd và Ni-MH nhưng cũng đắt hơn nhiều do công nghệ chế tạo và chất liệu được sử dụng. Trong mỗi viên pin Li-lon thường có mạch điều khiển quá trình sạc và bảo vệ pin.
Pin Li-lon suy giảm chất lượng theo thời gian bất kể bạn dùng hay không dùng nó. Vì vậy khi mua pin, bạn cần được đảm bảo rằng pin mới được sản xuất. Bạn có thể sạc pin bất cứ lúc nào, đầy hay hết không quan trọng nhưng nó sẽ giãm chất lượng sau mỗi lần sạc. đó là lý do tại sao các chương trình kiểm tra pin (battery monitoring) trên laptop đếm được cả số lần sạc pin.
4. Pin Lithium-Polymer (Li-Po)
Là thế hệ pin mới và cũng đắt tiền nhất nên chỉ xuất hiện trong các thiết bị smartphone cao cấp hiện nay hoặc trên laptop thế hệ mới. Pin Li-Po có chất điện phân dạng rắn khác với điện phân lỏng như hầu hết các loại pin khác. Điều đó có nghĩa nó có trọng lượng nhẹ hơn nhiều so với các loại pin khác và nhà sản xuất có thể chế tạo pin Li-Po với bất kỳ hình dạng nào. Pin Li-po hiện nay được sử dụng rất nhiều trong các laptop dạng Ultra, Macbook để giảm trọng lượng và kích thước..
Tuy pin Li-Po có nhiều ưu điểm như nhỏ gọn , mạnh mẽ . Nhưng nếu sử dụng không đúng cách thì rất dễ hư hỏng và rất nguy hiểm (nhất là dễ gây cháy nổ) . Vì vậy các bạn phải nên tìm hiễu kĩ để sử dụng một cách an toàn.
Cách sử dụng pin laptop đúng cách
Do hiện tại đa số các laptop chỉ sử dụng 2 công nghệ pin laptop chính đó là pin Li-Ion và pin Li-Po, vì vậy trong bài viết này chỉ đề cập cách sử dụng pin laptop của 2 loại này.
Pin Li-Ion và LiPo có điểm chung cơ bản nhất là cả hai loại pin này đều có thể sử dụng 'sạc đi sạc lại nhiều lần', được tạo thành từ các thành phần hóa học chính tương tự nhau. Nguyên lý của chúng đều dựa trên sự trao đổi Lithium-Ion giữa các cực âm và dương làm bằng Lithium Cacbon. Điểm khác nhau chính giữa hai loại pin này là cách các cell được chế tạo và loại chất điện phân được sử dụng trong mỗi loại pin.
Cách sử dụng Pin laptop Li-Ion
Vì pin Li-ion rất dễ nổ và cháy, vì vậy tỏng quá trình sử dụng pin này các bạn nên ghi nhớ một cài cách dưới đây. Thông thường bạn sẽ được hướng dẫn việc sạc pin 8 tiếng 3 lần liên tục. Tuy nhiên điều quan trọng khi sạc pin Li-Ion 8 tiếng là dùng để kiểm tra xem pin có bị hư hỏng hay gặp sự cố. Vì vậy, nếu bạn quên không sạc 8 tiếng cho 3 lần sạc đầu thì vẫn có thể yên tâm sử dụng pin, vì đây chỉ là các bước để test pin xem có gặp sự cố khi sạc trong một thời gian dài như trên.
Trong quá trình sử dụng tuyệt đối không được để pin cạn sạch rồi mới sạc, chỉ cần bạn thấy pin dưới 30% là có thể sạc được. Và nếu sạc pin đầy 100% bạn cũng không cần phải tháo sạc ra vì đa phần các laptop hiện nay đều đã có cơ chế tự ngắt khi pin đầy. Tuy nhiên cũng không nên để sạc liên tục trong nhiều giờ nên thay đổi việc vừa sạc vừa sử dụng và sạc đầy sử dụng hết rồi sạc tiếp là tốt nhât.
Cách sử dụng Pin laptop Li-Po
Pin Li-Po được cho an toàn hơn so với Li-Ion, về cách sạc thì gần như giống với pin Li-Ion, Tuy nhiên bạn cần phải chú ý sử dụng thiết bị sạc thích hợp cho thiết bị sử dụng PIin Li-Po, ngoài ra, khi sạc cũng không nên dùng dòng điện có điện áp quá cao, hay dòng điện bị chập chờn, không ổn định. Vì với những nguyên nhân trên, cũng sẽ khiến pin Li-Po dễ cháy nổ.
Tương lai công nghệ pin laptop - Pin thể rắn
Pin thể rắn được coi là bước tiến dài về mặt công nghệ, giải quyết được triệt để những khuyết điểm của pin Li-Ion. Pin thể rắn có khả năng chống cháy nổ rất tốt, an toàn hơn rất nhiều so với loại pin Lithium-ion phổ biến như hiện nay dựa trên chất điện giải lỏng. Nếu như pin Lithium-ion sử dụng dung dịch điện phân dạng lỏng để điều hòa dòng mang điện thì pin thể rắn lựa chọn chất điện phân thể rắn. Đây là một hỗn hợp hóa chất dẫn điện, cho phép dòng mang điện di chuyển giữa cực âm và cực dương.
Thật không may, chi phí để sản xuất một viên pin thể rắn quá tốn kém để có thể đặt vào trong những chiếc smartphone và laptop. Hiệu suất tỉ lệ thuận với giá sản xuất. Một viên pin cho hiệu suất ngang ngửa pin Lithium-ion vẫn có chi phí quá cao. Tuy vậy, nhu cầu về một thiết bị an toàn ngày một tăng và pin thể lỏng sẽ biến mất. Thay vào đó là pin trạng thái rắn an toàn hơn.
Nhìn chung, những lợi ích của pin thể rắn so với các loại pin phổ biến hiện nay. Khi đó, thiết bị sử dụng pin thể rắn có thể sạc nhanh hơn gấp 6 lần, mật độ năng lượng cao hơn gấp đôi, tuổi thọ khi sử dụng kéo dài lên đến 10 năm thay vì 2 năm như hiện nay và an toàn hơn rất nhiều.
Đó là tất cả về công nghệ pin nói chung và công nghệ pin laptop nói riêng mà đã tổng hợp lại. Công nghệ luôn thay đổi và tiến bộ, có thể chỉ vài năm nữa chúng ta có thể sử dụng chiếc laptop sạc 1 lần mà sử dụng được cả 1 tuần làm việc.
Thái Bình
