Khi bạn nghĩ rằng virus đã xâm nhập vào máy tính của mình, giải pháp khá đơn giản đó là chạy phần mềm quét virus trên máy tính và xem liệu có tìm thấy gì không. Nếu phần mềm chống virus không nhận ra bất cứ điều gì, bạn nghĩ rằng hệ thống vẫn an toàn và không có bất kỳ mối đe dọa nào. 

Nhưng thực tế điều đó không hoàn toàn đảm bảo hệ thống không có virus. Mặc dù các chương trình chống virus ngày nay đã trở nên hiệu quả hơn trong việc ngăn chặn virus, nhưng đôi khi phần mềm độc hại có thể không bị phát hiện. Hãy cùng khám phá những cách làm như thế nào.

Sơ lược về định nghĩa virus

Khi phần mềm chống virus trên máy tính tìm kiếm phần mềm độc hại, phần mềm chống virus cần có hướng dẫn về virus để nhận biết đâu là virus. Để làm được điều này, nó cần các định nghĩa về virus cho biết đâu là xấu và đâu là tốt. 

Các chương trình chống virus thường nhận được các bản cập nhật định nghĩa từ nhà phát triển một cách thường xuyên để có thể nhận biết tất cả các loại virus mới được phát hiện.

Bạn có thể hình dung những định nghĩa này với phần mềm chống virus giống như một bản chụp hình ảnh của tội phạm. Các định nghĩa này sẽ giúp các công cụ chống virus nhận biết virus đó trông như thế nào và cách bảo vệ chống lại. Như vậy, sức mạnh của phần mềm chống virus nằm ở thư viện định nghĩa virus và cách thức sử dụng.

Làm thế nào virus có thể ngăn chặn một phần mềm chống virus?

Vì các định nghĩa virus rất cần thiết cho một chương trình chống virus, nên các nhà phát triển phần mềm độc hại cố gắng tìm cách né tránh các định nghĩa này bằng cách này hay cách khác. Vậy, những phương pháp này là gì?

Virus có thể xâm nhập thông qua một chương trình chống virus chưa được cập nhật

Trước hết, nếu bạn không cho phép chương trình chống virus trên máy tính của mình tự cập nhật, nó sẽ không biết tất cả các định nghĩa mới nhất về virus. Điều này có nghĩa là các virus mới sẽ vượt qua hàng rào phòng thủ của hệ thống mà không bị phát hiện, kể cả máy tính đã cài đặt phần mềm chống virus rồi.

Đó là lý do tại sao việc cập nhật chương trình chống virus trên hệ thống thực sự quan trọng. Nếu phần mềm chống virus cần tải xuống các định nghĩa mới, bạn cần đồng ý và thực hiện ngay, không nên trì hoãn. Việc cập nhật càng sớm dữ liệu virus mới giúp phần mềm chống virus thực hiện đúng chức năng của nó khi bảo vệ máy tính.

Virus Zero-Day có thể xâm nhập vào Scott 

Nhưng ngay cả khi bạn luôn cập nhật chương trình chống virus của mình, nó vẫn không hoàn hảo. Trên thực tế vẫn có những loại virus trên mạng mà các công ty diệt virus vẫn chưa gặp phải. Và do đó, không có định nghĩa virus nào được công bố để chống lại nó. Loại phần mềm độc hại này được gọi là “zeroth day”.

Virus Zero-day ám chỉ số ngày mà nhà phát triển phần mềm phát hiện ra một cuộc tấn công khai thác lỗ hổng nghiêm trọng. Nói cách khác, cuộc tấn công này xảy ra bất ngờ mà nhà phát triển phần mềm không biết. Thuật ngữ này mô tả một loại virus hoàn toàn mới và vừa mới bắt đầu xuất hiện trên Internet.

Quay trở lại với ví dụ về ảnh chụp tội phạm ở trên, virus zero-day giống như một tên tội phạm đã phạm tội mà chưa được báo cáo. Vì vậy trước khi cảnh sát phát lệnh kiểm tra, khám xét thì tên tội phạm vẫn có thể đi lại như một công dân bình thường mà không bị bắt.

Tương tự như vậy, một loại virus hoàn toàn mới không có bất kỳ định nghĩa nào được đặt ra cho nó, bởi vì các công ty chống virus thậm chí còn không biết nó tồn tại. Và trước khi bị bắt, virus đó có thể xâm nhập vào các máy tính mà các chương trình chống virus không thể phát hiện và cảnh báo người dùng.

Đây là lý do tại sao bạn có thể thấy phần mềm chống virus cập nhật các định nghĩa về virus thường xuyên. Khi các nhà nghiên cứu phát hiện ra những loại virus này trong tự nhiên, điều cần thiết là phải tạo ra một định nghĩa và đưa vào các chương trình chống virus càng nhanh càng tốt để ngăn chặn mối đe dọa zero-day.

Giải mã có thể khiến mọi thứ trở nên phức tạp

Nếu một nhà phát triển phần mềm độc hại biết rằng phần mềm chống virus sẽ xác định mã của họ, họ vẫn có một số cách để ngăn chặn sự phát hiện này. Một trong số đó là một thủ thuật được gọi là 'obfuscation'. 

Đây là khi một nhà phát triển phần mềm độc hại khéo léo giấu mã độc hại của họ để phần mềm chống virus không tìm thấy. Ví dụ, họ có thể triển khai một chương trình tự động mã hóa và giải mã các phần xấu, hoặc thay đổi mã của chính virus để nó trông khác gì mỗi khi lây nhiễm cho các thiết bị.

Phần mềm chống virus thì tìm kiếm một 'chữ ký' cụ thể để xác định chủng loại phần mềm độc hại đó là gì, vì vậy nếu nhà phát triển phần mềm độc hại có thể ẩn chữ ký này, nó có thể tránh được sự phát hiện từ các phần mềm chống virus.

Phần mềm độc hại... không có mã độc hại

Loại phần mềm độc hại “đáng sợ” nhất là loại thực sự không phải là phần mềm độc hại. Đây là một chương trình hoạt động như một nền tảng cho các cuộc tấn công và lây nhiễm virus trong tương lai, nhưng bản thân nó lại giống như một phần mềm vô hại.

Ví dụ một nhà phát triển phần mềm độc hại có thể tạo một chương trình có thể tải xuống các tệp từ một máy chủ từ xa. Có lẽ nhà phát triển giải thích điều này như một dịch vụ cập nhật hoặc một cách để người dùng tải xuống nhiều tệp hơn cho chương trình của họ.

Bản thân chương trình không có bất kỳ mã độc hại nào trong đó, vì vậy phần mềm chống virus cho phép nó xâm nhập. Tuy nhiên, nhà phát triển phần mềm độc hại sau đó có thể sử dụng kết nối máy chủ từ xa để xâm nhập phần mềm độc hại thông qua cửa hậu. Và bởi vì chương trình bắt đầu vô hại, có nhiều khả năng phần mềm chống virus trên máy tính sẽ không ngăn chặn được nó khi tải virus vào máy tính của bạn.

Làm thế nào để giữ an toàn khỏi virus 'không thể phát hiện'

Tuy nhiên bất chấp các mối đe dọa từ các cuộc tấn công không thể phát hiện này gây ra, nó không có nghĩa là các máy tính của người dùng chỉ ngồi chờ để bị tấn công. Phần mềm chống virus tốt nhất trên thị trường hiện tại vẫn sẽ là lá chắn an toàn và nếu sử dụng tốt, bạn có thể phòng tránh các cuộc tấn công.

Nếu bạn tải xuống các tệp từ các nguồn hợp pháp và không mở các tệp đính kèm đáng ngờ trong các email, bạn đã và đang góp phần bảo vệ chính máy tính cũng như dữ liệu quan trọng của mình. Như vậy chỉ cần áp dụng những kiến thức cơ bản và đơn giản, bạn và máy tính của mình vẫn sẽ ổn. Tuy nhiên không được quên việc cập nhật định nghĩa virus cho phần mềm chống virus trên máy tính được thực hiện thường xuyên. 

Tầm quan trọng của AI trong các chương trình chống virus

Những thông tin ở trên đều là những vấn đề lớn mà các nhà phát triển chống virus phải làm việc hàng ngày. Tuy nhiên, chúng đều có một điểm chung là khai thác điểm yếu trong mô hình định nghĩa virus.

Hiện tại, một chương trình chống virus không thể phân biệt đâu là virus và đâu không phải là virus chỉ bằng cách quan sát. Mà nó cần một định nghĩa được đưa ra để xác định điều gì xấu và điều gì không. Tuy nhiên, những tiến bộ trong công nghệ máy học và AI sẽ thay đổi điều đó trong tương lai và cuối cùng, người dùng có thể có hệ thống chống virus không hoàn toàn phụ thuộc vào định nghĩa virus. 

Tất nhiên các chương trình chống virus vẫn có thể sử dụng các định nghĩa như một cách nhanh chóng và thuận tiện để xác định virus, nhưng cũng sẽ được trang bị AI có thể xem xét một tệp hoặc chương trình và xác định rằng đó là virus hay không dựa trên những hành động mà nó đang cố gắng thực hiện.