Nếu như Quan Vũ nổi tiếng với Thanh Long Yểm Nguyệt Đao và Ngựa Xích Thố thì Trương Phi cũng nổi tiếng với một thanh bát xà mâu “không giống ai”. Xà mâu là một loại vũ khí lạnh, có lưỡi dài (dài hơn lưỡi thương) uốn cong như hình con rắn (tiếng Hán: con rắn gọi là xà). Trong hai bộ tiểu thuyết nổi tiếng của Trung Quốc thì hiện hữu hai vị tướng nổi danh cùng với loại vũ khí này là Trương Phi thời Tam Quốc và Lâm Xung trong Thủy Hử.

Trương Phi được miêu tả trong tiểu thuyết Ông là một người rất khẳng khái, bộc trực và rất nóng nảy. Ông đã đóng góp rất nhiều cho sự ra đời của nước Thục. Ông nổi tiếng với võ nghệ siêu phàm cùng với sự dũng cảm coi thường cái chết. Trong truyện miêu tả, ông sử dụng vũ khí là bát xà mâu dài 1 trượng 8, cưỡi tuấn mã 'Ô vân đạp tuyết'. Ông thật sự là nỗi khiếp đảm của quân thù. Như trận đánh cầu Trường Bản, ông đã quát mấy tiếng khiến Tào Tháo hoảng sợ mà lui quân. Khi ấy ông chỉ có vài mươi kị sĩ còn Tào Tháo có trăm vạn hùng binh. Trong trận ấy, viên quan theo hầu Tào Tháo là Hạ Hầu Kiệt đã hoảng sợ đến mức vỡ mật mà chết.

Ngoài ra, ông là một trong 2 tướng đã từng đơn độc giao chiến với Lã Bố mà chưa bị thua chạy hoặc bị giết (người còn lại là Hứa Chử). Trong trận Hổ Lao, để cứu Công Tôn Toản, ông đã đấu với Lã Bố hơn 50 hiệp bất phân thắng bại trước khi Quan Vũ và Lưu Bị ra trợ chiến. Tổng cộng ông đã đấu với Lã Bố 2 trận, tất cả gần 150 hiệp và đều bất phân thắng bại (trong khi Hứa Chử chỉ giao chiến với Lã Bố được 20 hiệp bất phân thắng bại trước khi Tào Tháo sai 5 tướng khác ra trợ chiến). Khi Lưu Bị đánh Ích Châu của Lưu Chương, do Lưu Chương cắt đất cầu cứu, Trương Lỗ liền cử Mã Siêu đến ứng cứu, Trương Phi đã cùng Mã Siêu giao chiến suốt ngày, đến tối thắp đuốc đánh tiếp vẫn bất phân thắng bại.

Cũng chính vì tính nóng nảy của mình mà ông đã chuốc họa sát thân. Do nôn nóng báo thù cho anh là Quan Vũ bị quân Đông Ngô hại nên ông thường đánh đập quân sĩ. Trong đó có hai tên hạ quan dưới trướng là Trương Đạt và Phạm Cương, họ âm thầm sát hại ông vì lo sợ bị ông chém đầu vì không hoàn thành quân lệnh ông giao là phải lo quân trang cờ xí màu trắng cho toàn quân của ông mặc để tang anh là Quan Vũ trong cuộc tấn công báo thù quân Đông Ngô. Đêm đó ông say rượu ngủ và bị ám sát chết.

Như vậy, Trương Phi hiện hình lên là một viên tướng dũng mãnh bên cạnh vũ khí nổi tiếng của mình là thanh bát xà mâu nổi tiếng. Song với cách đối nhân xử thế có phần khắc nghiệt và gay gắt cùng với tính cách nóng như lửa của mình, Trương Phi đã phải nhận lấy một kết cục đau thương và cũng “chẳng giống ai” khi biết bao trận đánh trên chiến trường không chết nhưng lại tử vong theo một cách “lãng xẹt” là bị ám sát đến mức bị cắt đầu mà chẳng thế có được một phản ứng chống chọi nào. Thật đáng tiếc cho viên hổ tướng dũng mãnh và vĩ đại này.