Một buổi sáng thức dậy, Charlie Latuske, 27 tuổi, thấy người phát sốt và mê sảng, người gần như không hề có tí sức lực nào, và chắc chắn là phải đi khám bác sỹ, trong khi đó anh đã lên kế hoạch đi du lịch với vợ trong ba ngày tới. Nhưng để đến khám được bác sỹ, anh sẽ phải gọi điện và chờ đợi vài ngày, hay thậm chí là cả tuần mới gặp được, hoặc phải xếp hàng chờ đợi để khám cấp cứu. Tình thế của anh hiện nay thật khó xử.

Nhưng ngày nay, nhờ internet, Latuske sẽ có một giải pháp dễ dàng và tiện dụng hơn. Vợ anh hướng dẫn cho anh đăng ký vào một ứng dụng chăm sóc y tế trực tuyến với giá chỉ 38 USD do nhà cung cấp ứng dụng Push Doctor phát hành, và anh có thể được bác sỹ thăm khám trong vòng 1 giờ. Chỉ cần mô tả các triệu chứng của mình và một vị bác sỹ sẽ bắt bệnh cho anh. Lúc đầu còn cảm thấy nghi ngờ, nhưng quả thật khi đăng ký, anh đã được một bác sỹ thăm khám trực tuyến cho mình và biết anh bị viêm a-mi-đan, kê đơn và chỉ trong vòng 1 giờ, Latuske đã đến cửa hàng mua thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau để uống, ba ngày sau anh đi du lịch với vợ như kế hoạch.

Dịch vụ này năm ngoái đã điều trị cho hơn 1000 trường hợp khác nhau, mà phần lớn những bệnh nhân này đều được điều trị ngay từ lần đầu tiên. Ứng dụng này chỉ là một trong rất nhiều ứng dụng được phát hành hiện nay trên toàn thế giới để hỗ trợ những người cần chăm sóc y tế nhưng không thể đến để bác sỹ khám trực tiếp vì nhiều lý do khác nhau như là quá bận, quá yếu để đi hay ở các khu vực xa xôi hẻo lánh nên rất khó đến khám bác sỹ.

Một số ứng dụng thậm chí còn sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để giảm thời gian của quy trình, nhanh chóng phân tích các triệu chứng do bệnh nhân mô tả đến một chuyên gia phù hợp. Các chuyên gia trong lĩnh vực này còn hy vọng AI cũng sẽ giúp tăng sự chính xác trong chẩn đoán bệnh – thậm chí là còn chính xác hơn cả một bác sỹ con người chẩn đoán.

Đánh giá thực tế về AI

Một nghiên cứu gần đây của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế trực tuyến, Babylon Health, cho thấy khi trả lời các câu hỏi để chẩn đoán bệnh thông thường trong xét nghiệm của bác sỹ ở Anh, công nghệ AI của họ có thể chẩn đoán bệnh chính xác hơn so với bác sỹ, với độ chính xác của AI là 81%, trong khi tỷ lệ chính xác trung bình của bác sỹ là 72% trong hơn 5 năm qua.

Sau đó, Học viện Hoàng gia Các Nhà lâm sàng Anh (RCP) cũng đã thử nghiệm công nghệ này để chẩn đoán bệnh trên 100 nhóm triệu chứng độc lập. Kết quả là công nghệ AI này đạt tỷ lệ chính xác là 80%, trong khi tỷ lệ chính xác mà 7 chuyên gia của họ đạt được là từ 64% đến 94%.

Ông Mobasher Butt, Giám đốc Y tế của công ty Babylon Health cho biết: “Chúng tôi phải tìm ra các phương thức giúp cho dịch vụ chăm sóc y tế của Cơ quan Y tế quốc gia Anh (NHS) hiệu quả hơn. Khi chúng ta bắt đầu làm việc thông minh hơn và sử dụng công nghệ, chúng ta sẽ thấy được những ưu việt mà công nghệ mang lại, giải phóng thời gian cho các bác sỹ và y tá để họ phát huy được những gì tốt nhất, đó là những công việc chăm sóc bệnh nhân mà công nghệ không làm được”.

Ứng dụng chăm sóc y tế của Babylon (Ảnh minh họa)

Một nghiên cứu gần đây được đăng trên tạp chí Nature Medicine do các nhà nghiên cứu thuộc Bệnh viện Mắt Moorfields hợp tác với các chuyên gia AI thuộc công ty DeepMind cũng đưa ra kết luận tương tự. Công nghệ AI của họ có thể đọc các hình ảnh chụp quét mắt và xác định các dấu hiệu bệnh, chẩn đoán chính xác trên 50 bệnh khác nhau về mắt với tỷ lệ chính xác lên đến 94% - tương đương với tỷ lệ chẩn đoán chính xác của các chuyên gia hàng đầu thế giới về mắt.

“Số lượng các lần chụp quét mắt mà chúng tôi thực hiện đạt tốc độ nhanh hơn rất nhiều so với các chuyên gia hàng đầu có thể biết được. Công nghệ AI mà chúng tôi phát triển ưu tiên cho những bệnh nhân cần có bác sỹ hoặc chuyên gia nhãn khoa khám và điều trị khẩn cấp. Nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, rõ ràng là chúng ta càng có nhiều cơ hội cứu lấy thị giác của mình”, tiến sỹ Pearse Keane, người đứng đầu dự án này cho biết.

Nhưng các tổ chức chuyên môn như là RCP cũng muốn đảm bảo chắc chắn rằng giá trị của các bác sỹ con người không hề mất đi khi công nghệ tiếp tục phát triển. Bà Jane Dacre, Chủ tịch RCP và là giáo sư tại Đại học London cho biết “AI hỗ trợ chăm sóc bệnh nhân đang được phát triển theo nhiều hướng khác nhau và có tiềm năng rất lớn để hỗ trợ các bác sỹ và giúp họ có nhiều thời gian chăm sóc bệnh nhân hơn. Mặc dù công nghệ này rất tốt, nhưng các bác sỹ vẫn giữ vai trò then chốt trong việc theo dõi chăm sóc y tế cho con người – một khía cạnh mà chúng ta không thể đánh giá thấp. Tôi đánh giá cao các kết quả tích cực trong các nghiên cứu gần đây về ứng dụng AI trong y học, nhưng chắc chắn AI không thể thay thế hoàn toàn một bác sỹ”.

Giá trị của các mối quan hệ

Trong số tất cả những ưu điểm về thời gian, độ chính xác và tính hiệu quả mà AI mang lại, các chuyên gia cũng đang quan tâm đến một khía cạnh rất quan trọng khác trong chăm sóc y tế cho bệnh nhân, đó là tính liên tục của việc chăm sóc y tế - tức là một mối quan hệ lâu dài với một bác sỹ mà họ biết rõ lịch sử bệnh lý và biết rõ bệnh nhân.

Thăm khám một bác sỹ nhiều lần sẽ hiệu quả hơn trong điều trị so với mỗi lần khám một bác sỹ (Ảnh minh họa)

“Nhiều quốc gia đang thiếu bác sỹ và các nhà hoạch định chính sách cũng không đánh giá được giá trị của tính liên tục trong chăm sóc y tế”, ông Denis Pereira Gray cho biết. Trong một đánh giá gần đây với 22 nghiên cứu đã được thực hiện ở 9 quốc gia cho thấy việc thăm khám cùng một bác sỹ giúp cứu sống nhiều bệnh nhân, với những người cùng khám một bác sỹ trong một thời gian dài có tỷ lệ tử vong thấp hơn với với những người thường xuyên thay đổi bác sỹ thăm khám. Lợi ích của việc thăm khám cùng một bác sỹ không chỉ đúng với các bác sỹ gia đình mà nó còn đúng với các chuyên gia y tế nói chung, các bác sỹ phẫu thuật và các bác sỹ tâm thần.

Nghiên cứu cũng cho thấy tính liên tục trong chăm sóc y tế mang lại sự hài lòng hơn cho các bệnh nhân, họ làm theo các lời tư vấn của bác sỹ và thực hiện các biện pháp chăm sóc cá nhân tốt hơn. Ngoài ra, các bệnh nhân cũng biết đến bệnh viện một cách hiệu quả hơn, và khả năng phải đến các phòng cấp cứu cũng thấp hơn. Hơn nữa, việc quen thuộc với một bác sỹ cũng làm giảm lo lắng cho bệnh nhân. Bệnh nhân cũng dễ dàng bày tỏ các thông tin quan trọng, mà đôi khi là rất khó nói và nhạy cảm của họ với bác sỹ. Bác sỹ càng biết nhiều về bệnh nhân, họ càng có nhiều giải pháp điều trị hiệu quả hơn.

Thăm khám cùng một bác sỹ “có bị lỗi thời”?

Sự quen thuộc hoặc hay hiệu quả công nghệ mới tốt cho việc chăm sóc y tế về dài hạn? Ông Butt cho rằng việc thăm khám cùng một bác sỹ cho cả đời “hiện nay đang lỗi thời”, nhưng ông cũng cho biết để chăm sóc y tế tốt không phải là vấn đề phải là cái này hoặc cái kia.

“Chúng tôi không cố gắng để thay thế bác sỹ. Đó không phải là vấn đề con người đấu lại với máy móc”, ông nói. Thay vào đó, tương lai phải là con người kết hợp với máy móc, công nghệ và con người bổ sung cho nhau, để cùng mang lại dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt hơn cho người dân. Người dùng ứng dụng chăm sóc y tế có thể yêu cầu gặp cùng một bác sỹ mà họ đã thăm khám trước đây. Tuy thực tế, hiện nay một số ứng dụng chăm sóc y tế không đáp ứng được yêu cầu này bởi số lượng bác sỹ hạn chế hoặc họ chỉ thuê các bác sỹ tạm thời hoặc các bác sỹ thay thế. Nhưng trường hợp này không phải là phổ biến. Các ứng dụng chăm sóc y tế trực tuyến này sẽ rất hữu hiệu ở các khu vực xa xôi hẻo lánh, những khu vực nghèo đói, hay đối với các bệnh nhân có thu nhập thấp, điều kiện đi lại khó khăn và tốn kém. Một đánh giá gần đây cho thấy, có đến 85% các triệu chứng bệnh có thể được điều trị qua ứng dụng trực tuyến hoặc chẩn đoán qua gọi video cho bác sỹ mà không cần phải trực tiếp đến gặp, thì ứng dụng chăm sóc sức khỏe hứa hẹn sẽ còn phát triển mạnh hơn nữa.

Nguồn: Danh Cảnh/viettimes.vn