Tối 12/9/2021 tại Trụ sở Văn phòng Chính phủ, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) phối hợp với Bộ Giáo dục & Đào tạo (GD&ĐT) đã tổ chức Lễ phát động trực tuyến Chương trình 'Sóng và máy tính cho em'. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã phát động chương trình. Tham dự Lễ phát động có Lãnh đạo các Bộ, ngành và 63 tỉnh/thành phố trên cả nước thông qua cầu truyền hình trực tuyến.

Chương trình 'Sóng và máy tính cho em' được xây dựng với mục tiêu hỗ trợ việc học tập theo hình thức trực tuyến và thúc đẩy phát triển xã hội số.

Chương trình sẽ tập trung triển khai hạ tầng, đảm bảo đáp ứng nhu cầu kết nối phục vụ việc dạy và học trực tuyến; Vận động cung cấp, hỗ trợ máy tính, các thiết bị công nghệ, nền tảng công nghệ, dịch vụ viễn thông cho học sinh, sinh viên thuộc hộ nghèo, cận nghèo tại các địa phương đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và triển khai học trực tuyến.

Chương trình cũng sẽ phát động các Bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai, vận động, kêu gọi mọi nguồn lực trong xã hội để ủng hộ, nhân rộng Chương trình trên toàn quốc, góp phần hướng tới mục tiêu 100% trường học, giáo viên, học sinh, sinh viên được trang bị đầy đủ về hạ tầng, nền tảng, máy tính và các phương tiện khác phục vụ cho việc dạy và học trực tuyến, qua đó thúc đẩy phát triển xã hội số.

Tấm lòng đối với thế hệ tương lai

Phát biểu tại Lễ phát động, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ đời sống kinh tế - xã hội trên toàn cầu, thay đổi cách nghĩ, cách thích ứng, cách vận hành, cách quản trị xã hội, đặc biệt trong bối cảnh kỷ nguyên số. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ hiện nay là sớm đưa cuộc sống trở lại bình thường mới theo phương án thích ứng an toàn với dịch bệnh. Trong đó, Chính phủ rất quan tâm đến việc mở cửa trường học an toàn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chương trình 'Sóng và máy tính cho em' do Chính phủ tổ chức. Bộ TT&TT và Bộ GD&ĐT là cơ quan thường trực rất quan trọng, có ý nghĩa xã hội và nhân văn sâu sắc

Thủ tướng xúc động nói, dịch bệnh đã lấy đi ý nghĩa tuổi thơ của các cháu khi chưa được cắp sách đến trường hàng ngày, không được nghe tiếng trống trường, không được gặp gỡ, giao lưu với bạn bè, thầy cô… Nhiều nơi, các cháu phải học trực tuyến suốt gần 2 năm qua. Điều đó ảnh hưởng đến tâm lý, kiến thức của các cháu, làm đảo lộn cuộc sống của nhiều gia đình, khi cha mẹ các cháu không có người chăm sóc con cái trong khi vẫn phải đi làm hàng ngày.

Thậm chí, nhiều gia đình khó khăn, các cháu còn thiệt thòi hơn các bạn cùng trang lứa vì không có máy tính để học trực tuyến, nhiều nơi mạng chập chờn hoặc không có kết nối sóng. Tôi được biết, để thực hiện được chủ trương 'tạm dừng đến trường nhưng không dừng học,' nhiều cháu ở miền núi, vùng sâu, vùng xa còn mang sách vở, dựng lán trên đỉnh đồi để có sóng học. Nhiều gia đình không có điều kiện mua máy tính cho con nên các cháu cũng không học trực tuyến được, thua thiệt, tủi thân với bạn bè.

Chính vì vậy, đối với việc dạy và học trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, Thủ tướng đề nghị cần đánh giá tác động về nhiều mặt để có phương án giải quyết từng vấn đề căn cơ trước mắt và lâu dài. Một trong những vấn đề nảy sinh khi tổ chức dạy trực tuyến tại những địa phương bị ảnh hưởng dịch bệnh là thiếu thiết bị học và sóng. Điều này có thể dẫn đến hệ quả thiếu công bằng trong tiếp cận giáo dục, ảnh hưởng tới chất lượng dạy và học.

Toàn cảnh Lễ phát động

Theo Thủ tướng, sóng và máy tính là phương thức học tập mới, mang tính tình thế nhưng phù hợp trong điều kiện giãn cách và tăng cường giãn cách xã hội để các cháu, nhất là các cháu ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, hộ khó khăn có điều kiện học tập, bình đẳng trong tiếp cận kiến thức. Tuy nhiên, đây là phương thức học tập mới đòi hỏi các nhà giáo dục, chuyên gia tâm lý, thầy cô giáo phải điều chỉnh phương pháp giảng dạy, nội dung, giáo trình, thời lượng và khối lượng kiến thức phù hợp để các cháu tiếp thu một cách tốt nhất, đặc biệt đối với các cháu bước vào lớp 1 và cuối các cấp học.

Thủ tướng khẳng định Chương trình 'Sóng và máy tính cho em' do Chính phủ tổ chức. Bộ TT&TT và Bộ GD&ĐT là cơ quan thường trực rất quan trọng, có ý nghĩa xã hội và nhân văn sâu sắc. Ngoài việc hỗ trợ cho các cháu có hoàn cảnh khó khăn ở các vùng dịch thiết bị học trực tuyến, sáng kiến 'Sóng và máy tính cho em' góp phần để chúng ta tiến tới phủ sóng Internet ở những vùng còn chưa có sóng và nâng cao chất lượng sóng nhằm thực hiện mục tiêu ứng dụng, phát triển khoa học trong giáo dục, nâng cao dân trí, mở mang tri thức, xã hội số việc học tập.

'Tiếp cận với máy tính và không gian mạng đối với trẻ em là một trải nghiệm mới mẻ, hấp dẫn, mở ra chân trời mới với nhiều kiến thức rộng lớn, bổ ích và lý thú nhưng cũng tiềm ẩn mối nguy hiểm đối với các cháu nếu nhà trường, gia đình và xã hội không chủ động có các biện pháp định hướng và đề phòng. Mục tiêu chương trình nhằm mang đến băng thông Internet giá rẻ, với các nền tảng dạy học từ xa và với hàng chục triệu chiếc máy tính cá nhân hỗ trợ các cháu', Thủ  tướng nhấn  mạnh.

Cho đi là làm cho thế giới giầu có hơn

Cũng tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhắc lại cuộc điện thoại của Thủ tướng nói về ý nghĩa của Chương trình 'Sóng và máy tính cho em'. Ngoài việc ưu tiên hỗ trợ máy tính, dịch vụ viễn thông đối với những học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn khi học trực tuyến, Chương trình còn nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số (CĐS).

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: 'Sóng và máy tính cho em' là một chương trình lớn, rất cần sự vào cuộc của chính quyền các cấp, vừa tham gia nguồn lực của mình vừa động viên các nguồn lực hỗ trợ khác.

Khi đại dịch COVID-19 xuất hiện, việc dạy - học phải chuyển sang hình thức trực tuyến. Tuy nhiên, nhiều học sinh không có máy tính, thiết bị để học.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, 'Sóng và máy tính cho em' là chương trình lớn, có liên quan đến học sinh toàn quốc. Một lời hiệu triệu cả triệu người theo. Chủ trương đúng đắn, nhân văn nên chỉ trong 5 ngày phát động, các cơ quan, doanh nghiệp (DN), các tổ chức, cá nhân đã vào cuộc tích cực và có được sự kiện ngày hôm nay.

Bộ trưởng Bộ TT&TT cho biết, chương trình gồm 3 cấu phần chính: là có sóng, có Internet đến tất cả các hộ gia đình; là có máy tính cho các em thuộc các hộ nghèo; là có giá cước phù hợp cho các máy tính này. 'Đây là một chương trình lớn của mọi ngành, mọi cấp và mọi người, mọi DN dành cho ngành giáo dục, dành cho các em, dành cho tương lai của chúng ta. Giá trị của nó lên tới hàng chục ngàn tỷ đồng, và lại đúng trong lúc tất cả đang rất khó khăn vì đại dịch bùng phát.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh 'Sóng và máy tính cho em' cũng là để CĐS cho tất cả các hộ gia đình, xây dựng xã hội số. Theo đó, ơ vùng quê, vùng sâu vùng xa, chính các em sẽ giúp cha mẹ mình lên môi trường số, mua bán trên các sàn thương mại điện tử, tư vấn khám chữa bệnh từ xa, thực hiện dịch vụ công trực tuyến, nhận tiền, chuyển tiền qua chiếc điện thoại.

Bộ TT&TT đang chỉ đạo các nhà mạng chỉ trong tháng 9 này, tại các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội, các em phải học trực tuyến thì sẽ không còn điểm lõm sóng Internet. Và đến hết năm 2021, trên toàn quốc sẽ không còn điểm lõm sóng.

Học trực tuyến tiêu tốn rất nhiều băng thông và sẽ là một chi phí không nhỏ cho các hộ gia đình nghèo. Giá cước viễn thông phù hợp sẽ là yếu tố quan trọng. Trước mắt, từ nay đến hết năm 2021, các nhà mạng đã thống nhất miễn phí cước viễn thông di động học trực tuyến cho các máy tính thuộc chương trình này.

Phần còn lại là nhiều em thuộc các hộ nghèo chưa có máy tính. Một chiếc máy tính bảng để phục vụ học trực tuyến, mức tối thiểu cũng có giá từ 2-3 triệu đồng là vượt quá khả năng chi trả của nhiều hộ nghèo. Và giai đoạn một của chương trình này sẽ kêu gọi 1 triệu máy tính cho em.

'Một chiếc máy tỉnh bảng cũ có thể bị chúng ta bỏ quên ở đâu đó, nhưng lại có thể giúp thay đổi cuộc đời của một em học sinh, giúp em đi học những ngày giãn cách, giúp em tiếp cận kho tri thức nhân loại, giúp các em lớn lên với đầy đủ tri thức để cống hiến lại cho cuộc đời. Chương trình này kêu gọi mọi người dân Việt Nam, ai có máy tính cũ, ai có máy tính mới hãy giúp các em. Không gì hơn là từng cá nhân chúng ta có thể giúp một em học sinh, có tên có tuổi, có địa chỉ và có tương tác. Em học sinh ấy sẽ trở thành một thành viên mới trong gia đình bạn!', Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.

Bộ trưởng cho biết Chương trình cũng kêu gọi cộng đồng DN toàn quốc hỗ trợ, người nhiều người ít, nhưng là trách nhiệm xã hội của DN với cộng đồng, với con cháu mình, với tương lai đất nước mình. DN Việt Nam muốn phát triển lâu dài thì vẫn phải dựa vào đất nước phát triển. Đất nước Việt Nam, người dân Việt Nam chính là cái nôi, là mảnh đất nuôi dưỡng các DN. Chăm lo cho mảnh đất ấy cũng là chăm lo cho chính mình trong dài hạn.

Chương trình 'Sóng và máy tính cho em' là một chương trình lớn, rất cần sự vào cuộc của chính quyền các cấp, vừa tham gia nguồn lực của mình vừa động viên các nguồn lực hỗ trợ khác. Một bài toán lớn mà chia nhỏ ra cho 63 tỉnh/thành, cho trên 700 quận/huyện/thị xã, cho hàng chục ngàn xã/phường/thị trấn thì sẽ khả thi hơn rất nhiều.

Cũng theo Bộ trưởng, 'Với con cháu chúng ta thì không chỉ là Internet mà là phải là Internet an toàn. Mỗi chiếc máy tính bảng cho các em sẽ được cài sẵn phần mềm kiểm soát truy nhập. Nhà trường và cha mẹ sẽ là người đảm bảo Internet an toàn cho các em với sự hỗ trợ của phần mềm'.

Bộ trưởng nhấn mạnh: 'Cho đi là làm cho thế giới giầu có hơn. Cho đi là làm cho chúng ta có nhiều hơn. Hôm nay, chúng ta có mặt tại đây để tận hưởng niềm vui của sự cho đi. Cũng không phải cho ai khác mà là cho tương lai của đất nước mình'.

Tại lễ phát động, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn gửi lời cảm ơn trân trọng đến Thủ tướng Chính phủ, Bộ TT&TT, các cơ quan và đoàn thể đã đặc biệt quan tâm tới giáo dục với nhiều chính sách cụ thể, đã ủng hộ cho chủ trương và trực tiếp tham dự chỉ đạo việc triển khai hoạt động ngày hôm nay.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Hỗ trợ hàng triệu học sinh lúc này là chăm lo cho cả một thế hệ

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, hoạt động hỗ trợ, quyên góp, huy động 'Sóng và máy tính cho em' là hoạt động thể hiện tinh thần nhân ái, đề cao giá trị tốt đẹp của người Việt Nam. Đây cũng chính là  hành động mang tinh thần giáo dục sâu sắc về tình yêu thương và trách nhiệm xã hội cho tất cả học sinh.  

Hỗ trợ hàng triệu học sinh lúc này là chăm lo cho cả một thế hệ, giảm bớt khó khăn và thiệt thòi cho các em hôm nay là chúng ta giảm bớt gánh nặng xã hội cho hàng chục năm về sau. Giúp các em học tập hôm nay là chăm lo cho tốc độ và chất lượng phát triển đất nước trong tương lai.

'Đường truyền mạng, sóng và thiết bị máy tính cho các em là sự kết nối mang tính vật lý và cơ giới phục vụ học tập, nhưng cũng là sự kết nối bền chặt hơn giữa con người với con người, sự kết nối các vùng miền và kết nối hiện tại với tương lai', Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn bày tỏ.

Đóng góp thiết thực của các doanh nghiệp, nhà mạng

Ngay tại Lễ phát động, các DN lớn thuộc ngành TT&TT, GD&ĐT, Ngân hàng, các DN thuộc Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước tại DN đã công bố ủng hộ 1 triệu máy tính cho học sinh, sinh viên thuộc hộ nghèo, cận nghèo tại các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg và thực hiện học trực tuyến.

Thủ tướng chứng kiến sự đóng góp, ủng hộ của các tổ chức, DN cho Chương trình

Các DN công nghệ sẽ công bố và miễn phí 06 nền tảng dạy, học trực tuyến Việt Nam bao gồm: VNEdu; ViettelStudy; MobiEdu; Onluyen; Hocmai, Misa EMIS; Giá trị ủng hộ lên tới 200 tỷ đồng.

Các DN viễn thông gồm Viettel, VNPT, Mobifone cam kết phủ sóng 100% các vùng lõm chưa có kết nối Internet di động tại các địa phương đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16/CT-TTg trong tháng 9/2021 và trên toàn quốc trong năm 2021. Tổng kinh phí triển khai lên tới gần 3.000 tỷ đồng.

Các DN viễn thông cũng miễn phí 4Gb/ngày cho 1 triệu học sinh, sinh viên thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo khi được tặng máy tính trong thời gian 3 tháng để học tập trực tuyến; Hỗ trợ các gói cước, hạ tầng CNTT phục vụ việc dạy và học trực tuyến bao gồm: máy chủ, chỗ đặt máy chủ, đường truyền Internet bảo đảm việc dạy, học trực tuyến. Kinh phí dự kiến là 450 tỷ (thời gian trong 3 tháng)./.