Oumuamua được phát hiện lần đầu vào ngày 19 tháng 10 vừa qua bởi kính thiên văn tự động Pan-STARRS1 đặt tại Hawaii. Pan-STARRS1 được cho là đã chụp được nhiều hình ảnh về 'điếu xì gà bay' này từ nhiều ngày trước đó nhưng phần mềm phân tích tự động không nhận dạng được. Chỉ đến khi hình ảnh được chuyển đến tay các nhà nghiên cứu và tinh chỉnh thì họ mới phát hiện ra Oumuamua đang tiếp cận rất nhanh vào vùng trong của hệ Mặt Trời, nhanh hơn bất cứ thiên thể nào từng được quan sát với tốc độ 'bàn thờ'. Ngạc nhiên hơn, đường đi của Oumuamua giống như được thả từ trên xuống, nằm trong khoảng không giữa Mặt Trời và quỹ đạo của sao Thủy.
Hệ Mặt Trời được hình thành từ một đĩa vật chất phẳng và tất cả các hành tinh đều đang bay trên bề mặt của chiếc đĩa này. Mặc dù vậy, các vật thể nhỏ hơn như sao lùn và sao chổi có thể có quỹ đạo bay không ổn định như lệch hoặc nghiêng so với mặt phẳng nhưng không quá tách xa. Thế nhưng câu chuyện về Oumumua lại khác.
Oumuamua không giải phóng một lượng lớn bụi hay hạt vật chất khi nó nóng lên. Với những gì quan sát được, các nhà thiên văn nhận định Oumuamua trên đường bay phát ra lượng vật chất ít hơn 10 triệu lần so với một sao chổi thông thường. Vì vậy Oumuamua giống như một tiêu hành tinh và sắc đỏ của nó thể hiện rằng nó chứa rất nhiều hợp chất hữu cơ trên bề mặt.
Những gợi ý khác về thành phần của thiên thể này đến từ hình dạng và chuyển động tự xoay kì lạ của nó. Trong chu kỳ 7 giờ 45 phút, lượng ánh sáng mà Oumuamua phản chiếu thay đổi theo một tỉ lệ hơn 2.5 theo thang Albedo. Căn cứ theo tỉ lệ này các nhà thiên văn cho rằng một phần bề mặt của Oumuamua có đặc tính phản xạ ánh sáng khác biệt hoàn toàn so với phần còn lại, từ đó họ xác định Oumuamua có hình dạng giống như điếu xì gà hay chính xác hơn là hình ellipsoid 3 trục trong đó 2 trục a và b dài khoảng 80 m còn trục c khoảng 800 m.
Các tác giả nghiên cứu vẫn chưa thể giải thích vì sao Oumuamua lại xâm nhập vùng trong cùng của hệt Mặt Trời theo kiểu ném từ trên xuống như vậy. Họ cho rằng nó xâm nhập từ rìa ngoài của hệ Mặt Trời nhưng bằng một cách nào đó lại bị ném vào trong theo một góc rất kì lạ, có thể do tác động của một hành tinh nào đó. Theo các mô hình hình thành hệ Mặt Trời thì các hành tinh lớn có thể ném nhiều vật thể nhỏ vào không gian liên sao nên không ngạc nhiên khi chúng ta tìm được một thứ như vậy. Chỉ có điều Oumuamua lại có vẻ ngoài không giống bất cứ thứ gì thuộc về hệ Mặt Trời và phần lớn những vật thể như vậy thường sẽ giống sao chổi nhưng Oumuamua lại không.
Câu hỏi đang bị bỏ ngỏ đối với các nhà thiên văn là Oumuamua đến từ đâu. Hiện tại Oumuamua đang bay theo một quỹ đạo hình chảo. Giống như khi bạn ném một quả banh tennis xuống đất, sau khi rơi xuống dưới mặt phẳng vật chất của hệ Mặt Trời thì Oumuamua đang nẩy lên trở lại tại vùng không gian nằm giữa quỹ đạo của Trái Đất và sao Hỏa. 'Điếu xì gà bay' này hiện đang bay rất nhanh ra khỏi tầm quan sát của các kính thiên văn của chúng ta.
Dù vậy các nhà nghiên cứu kỳ vọng rằng trong thời gian tới, chúng ta sẽ được diện kiến những vị khách khác đến từ các vùng ngoài hệ Mặt Trời. Oumuamua được phát hiện chỉ ngay sau khi kính thiên văn tự động Pan-STARRS1 được cập nhật phần mềm và khả năng là trước đó chúng ta đã bỏ lỡ nhiều vị khách thú vị khác.
Theo: ArsTechnica
