Đường sắt ì ạch leo ngược dốc
Số liệu thống kê của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) cho thấy, 6 tháng đầu năm 2017, sản lượng của ngành đường sắt đạt gần 3.800 tỷ đồng; doanh thu hơn 3.515 tỷ đồng; thu nhập bình quân của lao động đạt 7,4 triệu đồng/người/tháng, bằng 105,8% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận được công ty mẹ ước tính 62,7 tỷ đồng.
Sẽ chuyển sang soát vé tự động
Các chỉ số về kinh doanh, tăng trưởng cũng như lương của lao động ngành đường sắt trong 6 tháng đầu năm 2017 đã tăng hơn so với cùng kỳ. VNR đã chặn được đà thua lỗ so với thời điểm trước đó. Tuy nhiên, theo nhìn nhận của Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa, ngành đường sắt không tăng trưởng mà vẫn đang đi giật lùi. Những kết quả về kinh doanh trong 6 tháng đầu năm 2017 có được là nhờ “ăn sẵn” vốn cổ phần hóa trước đó.
Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch HĐTV VNR nhìn nhận, với tình hình giao thông có bước phát triển mạnh về đường bộ, hàng không như hiện nay thì với đường sắt, các tuyến đường dài không còn là lợi thế. Do vậy, VNR sẽ tập trung vào các cự ly “vàng”. đặc biệt VNR sẽ cải tiến về chất lượng tàu, khung giờ chạy tàu đẹp, phù hợp với người dân.
Tuy vậy, người đứng đầu VNR chỉ ra, tồn tại cố hữu của ngành đường sắt là chất lượng vệ sinh trên tàu. Để khắc phục tình trạng này, tới đây, VNR sẽ thuê đơn vị chuyên nghiệp làm vệ sinh hai đầu hành trình, còn trên hành trình sẽ do nhân viên đảm nhận.
“Đường sắt đã chặn được đà suy giảm khi sản lượng vận tải khách và hàng hóa đều tăng. Nhưng đây chưa thể là kết quả bền vững vì chưa có các toa xe đạt chất lượng dich vụ cao; chỉ sơ sẩy 1-2 vụ “lình xình” làm không tốt, sẽ làm hình ảnh của đường sắt xấu đi,” Chủ tịch HĐTV VNR cho biết.
Trong năm nay, theo ông Vũ Anh Minh, VNR đang thực hiện hàng loạt giải pháp nhằm thay đổi chất lượng dịch vụ và thái độ phục vụ vận tải đường sắt để lấy lại niềm tin của hành khách. Cùng đó, VNR sẽ hoàn thành cải tạo ga Hà Nội, đưa cửa soát vé tự động vào hoạt động, đưa suất ăn chất lượng cao lên một số tuyến có lưu lượng tốt.
“6 tháng cuối năm 2017, các đơn vị, bộ phận trong Tổng Công ty phải lập kế hoạch hàng tuần, hàng tháng để thực hiện các giải pháp, nhiệm vụ, mục tiêu của năm 2017 đã đề ra, nhằm thay đổi tư duy phát triển và gắn trách nhiệm với người đứng đầu từng đơn vị, để chuyển tải đến tất cả cán bộ, người lao động trong toàn Tổng Công ty”, ông Vũ Anh Minh nói.
Dồn sức tuyến ngắn, xử lý đường ngang
VNR đặt chỉ tiêu, 6 tháng cuối năm 2017, doanh thu của công ty mẹ (bán hàng và cung cấp dịch vụ) đạt hơn 1.272 tỷ đồng, bằng 111,9% so với cùng kỳ. Công ty cổ phần chi phối đạt doanh thu vận tải và dịch vụ hỗ trợ vận tải hơn 2.485 tỷ đồng, bằng 125,4%.
Dễ thấy, đường sắt trong thời gian qua đã có nhiều thay đổi tích cực, từ đầu tư nâng cấp chất lượng đoàn tàu, thời gian chạy tàu, bán vé đến chất lượng phục vụ của nhân viên, nhà vệ sinh trên tàu. Tuy vậy, trong bối cảnh vận tải đường bộ và hàng không phát triển mạnh mẽ, đường sắt vẫn bị chê. Đáng nói, trong 2 năm 2015 và 2016, kết quả kinh doanh của VNR đều không tốt, từ doanh thu đến vận tải hành khách, hàng hóa đều giảm. Thậm chí, tăng trưởng của nửa đầu năm 2017 cũng được nhìn nhận là không bền vững.
“Ngành đường sắt đang chậm tiến và đi giật lùi nhưng doanh nghiệp lại không thua lỗ, vì “ăn sẵn” từ sau khi cổ phần hoá. Ngành đường sắt cần khẩn trương tìm nguồn để thay đổi các toa xe. Tổng Công ty nên dồn sức cho tuyến ngắn, không nên tập trung vào tuyến Bắc - Nam vì khó cạnh tranh với hàng không. Trước đây “con một” thì có vẻ túc tắc, nhưng nay cạnh tranh nhiều loại hình thì phải sắp xếp lại”, ông Trương Quang Nghĩa, Bộ trưởng Bộ GTVT nói.
Không những phải cạnh tranh gay gắt với các loại hình vận tải khác, đường sắt Việt Nam còn phải đối mặt với tình trạng mất an toàn khi chưa thể xử lý được hàng nghìn lối đi dân sinh tự phát cắt ngang. Ông Vũ Anh Minh cho hay, mặc dù 6 tháng đầu năm 2017, TNGT đường sắt giảm so với cùng kỳ nhưng nếu lơ là, số vụ tai nạn sẽ lại gia tăng. Theo các chuyên gia, nếu không có biện pháp hữu hiệu xử lý hàng nghìn lối đi dân sinh thì dù tàu đẹp, phục vụ chu đáo nhưng đường sắt vẫn khó tiến lên hiện đại để cạnh tranh với các loại hình vận tải khác.
Ngân Tuyền (ANTĐ)