Nobel Hóa học vinh danh những cỗ máy siêu nhỏ


Nobel Hóa học vinh danh những cỗ máy siêu nhỏ

Mô hình “xe hơi phân tử” của Giáo sư Bernard Feringa -

Theo thông báo chiều 5.10 trên website Nobelprize.org, 3 nhà khoa học Jean-Pierre Sauvage, J.Fraser Stoddart và Bernard L.Feringa cùng chia sẻ giải thưởng Nobel Hóa học trị giá 925.000 USD.

Cả ba được vinh danh nhờ phát triển những cỗ máy phân tử chỉ nhỏ bằng 1/1.000 đường kính sợi tóc nhưng có thể chuyển đổi năng lượng hóa học thành lực cơ học và chuyển động theo lệnh được cài đặt.


Từ trái qua: Các ông Jean-Pierre Sauvage, James Fraser Stoddart và Bernard Feringa - Ảnh: AFP

Theo trang Vox, cỗ máy phân tử, hay cỗ máy nano, là những thiết bị được tạo dựng từ các phân tử siêu nhỏ có thể thực hiện thao tác tương tự như chuyển động cơ học theo một kích thích từ bên ngoài, tức kích thích đầu vào. Vào năm 1983, Giáo sư Sauvage đã liên kết 2 vòng phân tử cực nhỏ để tạo ra chuỗi phân tử gọi là “catenane”.

Đến thập niên 1990, Giáo sư Fraser Stoddart thiết kế cấu trúc “rotaxane” gồm 1 phân tử được xâu vào một đoạn “chuỗi hạt” và khi được nạp điện áp thích hợp thì “hạt cườm” sẽ chạy từ đầu này qua đầu kia của “chuỗi hạt”. Đến năm 2011, Giáo sư Feringa đạt được bước đột phá lớn khi trình làng “chiếc ô tô nhỏ nhất thế giới” dưới dạng một phân tử duy nhất nhưng đầy đủ “bánh xe” và “khung sườn”. Khi được nạp xung điện tử khoảng vài millivolt, “chiếc xe” tự chuyển động và hành trình đầu tiên của nó chỉ vỏn vẹn 6 nanomét.

Giới khoa học đánh giá phát minh về cỗ máy nano có tiềm năng ứng dụng vô cùng to lớn. Việc một phân tử có thể tiếp nhận những nguồn năng lượng từ bên ngoài để tự di chuyển có ý nghĩa hết sức lớn lao đối với các ngành robot, năng lượng và y tế. “Cơ hội mở ra là vô hạn.

Chẳng hạn như hãy tưởng tượng rằng trong tương lai, bác sĩ có thể tiêm một robot siêu nhỏ vào trong cơ thể bạn để tìm kiếm tế bào ung thư hoặc mang thuốc đến đúng nơi được chỉ định”, Reuters dẫn lời Giáo sư Feringa trả lời khi được hỏi về tiềm năng của các cỗ máy nano. “Lúc này tôi thấy mình có phần giống như anh em nhà Wright khi họ chế tạo máy bay khi xưa vậy. Lúc đó, người ta cũng thắc mắc tại sao phải bỏ công chế những cỗ máy biết bay để làm gì và giờ đây chúng ta có Airbus với Boeing”, ông hồ hởi nói.

Trong thông báo hôm qua, Ủy ban Nobel đã so sánh tầm vóc của thành tựu nhận giải năm nay với sự ra đời của động cơ điện vào thế kỷ 19. “Trong thập niên 1830, các nhà khoa học đã trình làng những mô tơ điện thô sơ và có hình dạng kỳ quặc. Khi đó, không ai tưởng tượng rằng chúng sẽ dẫn đến những phát minh như tàu điện ngầm, máy giặt và các loại máy xay thực phẩm”, thông báo viết. Ủy ban Nobel tuyên bố thêm: “Hiện chúng ta vẫn chưa thể biết hoàn toàn về tiềm năng ứng dụng trong tương lai nhưng trước mắt thì chúng ta đã có đáp án cho câu hỏi: “Có thể tạo ra những cỗ máy nhỏ cỡ nào?”. Câu trả lời là nhỏ bằng 1/1.000 sợi tóc”.

Giáo sư Jean-Pierre Sauvage sinh năm 1944 tại Paris và hiện là giáo sư danh dự của Đại học Strasbourg. Giáo sư James Fraser Stoddart sinh năm 1942 tại Scotland, làm việc tại Đại học Tây Bắc (Mỹ) nhưng vẫn giữ quốc tịch Anh và ông được nữ hoàng Elizabeth II phong tước hiệp sĩ vào năm 2006. Người trẻ nhất trong bộ ba được vinh danh năm nay là Giáo sư Bernard Feringa, sinh năm 1951 ở TP.Barger-Compascuum (Hà Lan), đang làm việc tại Đại học Groningen.

Thụy Miên

TIN LIÊN QUAN

Cỗ máy siêu nhỏ đoạt giải Nobel hóa học có thể tìm diệt tế bào ung thư

Nghiên cứu cỗ máy nhỏ nhất thế giới ở cấp phân tử đoạt giải Nobel hóa học năm 2016 có thể tiêu diệt hiệu quả tế bào ung thư.

Giải thích Nobel Hóa học 2016 với 500 từ: lắp ráp xe đồ chơi chạy được bằng các phân tử

Giải Nobel Hóa học năm nay đã trao cho 3 nhà khoa học tìm được cách dùng phân tử tạo ra những cỗ máy nhỏ nhất thế giới, gồm cả môtơ, máy nâng và cả xe hơi độ dài chỉ vài nm.

Nobel Y sinh vinh danh nghiên cứu về sự tự huỷ tế bào

Giải Nobel Y sinh 2016 được trao cho nhà khoa học Nhật Bản Yoshinori Ohsumi vì công trình nghiên cứu về các cơ chế tự huỷ và tái tạo của tế bào.

Giải Nobel Vật lý 2016 về tay bộ ba nhà khoa học

Giải Nobel Vật lý 2016 vừa được quyết định trao cho ba nhà khoa học David Thouless, Duncan Haldane và Michael Kosterlitz.

Mùa trao giải Nobel 2016 bắt đầu hôm nay

Mùa trao giải Nobel 2016 sẽ chính thức bắt đầu vào hôm nay. Vào 17 giờ 30 chiều nay, giải Nobel đầu tiên được công bố là giải Nobel Sinh lý học và Y khoa hay gọi tắt là Nobel sinh y học.

THỦ THUẬT HAY

8 thủ thuật giúp tạo ra một đoạn video chất lượng cao

Đối với việc quay video theo chủ đề phong cảnh, thiên nhiên thì bạn nên lưu ý hạn chế tối đa quay theo chiều dọc. Bởi vì lúc này video của bạn sẽ xuất hiện 2 khoảng đen trên dưới rất khó chịu và mất thẩm mỹ.

Làm thế nào để chụp ảnh toàn trang web trên trình duyệt

Thay vì cách làm thủ công là chụp ảnh từng phần rồi cho vào phần mềm ghép ảnh để tạo nên bức ảnh hoàn chỉnh thì bây giờ chỉ cần 3 bước là bạn đã có thể dễ dàng chụp ảnh toàn bộ màn hình trình duyệt.

Cách kiểm tra IMEI Samsung chính hãng đơn giản, nhanh chóng

Samsung được biết đến là một trong những hãng điện thoại được nhiều người ưa chuộng bởi tính năng cũng như các phân khúc giá khá hợp lý với đại đa số người tiêu dùng. Để biết điện thoại của mình có phải hàng chính hãng

Chuyển danh bạ 11 số thành 10 cho sim VinaPhone với MyVNPT

Các thuê bao của các nhà mạng khác như Mobifone, Viettel, Vietnamobile, Gmobile có thể tải về ứng dụng My VNPT để chuyển đổi mà không cần đăng nhập.

Hướng dẫn gửi tin nhắn SMS, Email một lúc cho nhiều người trên iPhone

Giao diện phần mềm rất đơn giản, có 3 mục chính gồm: Danh bạ, Group và Cài đặt, các bạn bấm vào Group.

ĐÁNH GIÁ NHANH

Trên tay Realme Pad: Đây là máy tính bảng giá rẻ sao?

Giá rẻ đồng nghĩa với cấu hình thấp, thiết kế không nổi bật,… Nhưng khi trên tay Realme Pad thì hoàn toàn khác. Một chiếc tablet thế hệ mới không chỉ có giá siêu mềm mà còn sở hữu thiết kế sang trọng, hiện đại và phần

Đánh giá nhanh Isuzu mu-X 2018 giá 820 triệu đồng mới ra mắt

Isuzu mu-X 2018 mới cũng góp phần làm cho phân khúc xe SUV 7 chỗ cỡ trung tại Việt Nam cạnh tranh mạnh hơn trong vài tháng gần đây, kể từ khi các đối thủ của mu-X đã lần lượt có các phiên bản mới gồm Chevrolet

Đánh giá Smartwatch DT No.1 G8: Phong cách trẻ trung, hiện đại

DT No.1 G8 với phong cách trẻ trung, hiện đại. Chiếc smartwatch này được tích hợp nano sim, hỗ trợ việc nghe gọi cũng như nhắn tin.